Mammografi nedir? Nasıl uygulanır?
Mammografi, radyolojide yaygın olarak kullanılan çok değerli bir görüntüleme metodudur. Mammografi de aslında X ışını kullanan bir çeşit röntgendir. Normal röntgene kıyasla biraz daha farklı enerjiye sahip, filtre edilmiş X ışınları ve küçük odak boyutu -röntgen tüpünden ışın çıkan ayarlanabilir açıklığa odak denir, mammografide 0.1-0.3 mm gibi küçük odak çapları kullanılır- sayesinde oldukça detaylı, çözünürlüğü yüksek görüntüler elde edilir.
Nasıl uygulanıyor?
Meme dokusu plastik bir baskı aletiyle film kasetinin bulunduğu bölüm arasına sıkıştırılıp sabitleştirilir ve ardından Mammografi tetkiki gerçekleştirilir. Günümüzde meme kanserinin çok yaygın olması nedeniyle, Mammografi büyük bir önem taşır. Meme kanserinin tedavisi ancak erken tanı ve tedaviyle mümkündür ve bu kanserin erken teşhisinde en etkin yöntem mammografidir.
Neden çok önemli?
Meme kanserinin en erken bulgusu olan küçük kireçlenme odaklarını gösterebilen tek görüntüleme metodu mammografidir. Meme kanserinin büyüyüp ele gelecek şekilde kitle ya da meme cildinde değişiklik oluştutmasıyla, elle veya gözle hasta tarafından farkedilmesi, kanserin oluşmasından yıllar sonraya denk gelir. Yani, bu aşamaya gelmiş bir meme kanserinın vücuda yayılması için, yeterince uzun bir süre geçmiş demektir. Bu nedenle kanserin başlangıç aşamasında yakalanması büyük önem taşır.
Gelişmiş ülkelerde 40 yaşını aşmış bayanlarda rutin olarak mammografiyle meme kanseri taraması yapılır. Ülkemizde eskiye kıyasla kontrol amaçlı mammografi çektiren bayanların sayısında artış vardır. Ancak toplum genelinde bu oran yine de çok düşüktür.
Ne sıklıkta uygulanmalı?
Hiçbir şikayeti olmasada kadınlar 35-40 yaşlarında temel oluşturacak bir mammografi çektirmeli. 40 yaşından sonra 2 yılda bir, 50 yaşından sonra ise her yıl düzenli olarak mammografi kontrolleri yaptırmalıdır. Kontrol amaçlı mammografi çektiren kadınlar önceki mammografi filimlerini de yanlarında bulundurmalı. Bu şekilde eski filmlerle yenileri kıyaslanarak, olası değişiklikler farkedilebilir. 35 yaşın altındaki kadınlarda, meme dokusundaki süt bezlerinin yoğunluğu nedeniyle, mammografi yeterince bilgi vermez. Bu yaş grubunda meme kanseri sıklığı da oldukça azdır. Bu nedenle özel bir şikayet yoksa, genç kadınlarda mammografi, hem radyasyon verilmesi, hem de tanısal değerinin düşük olması nedeniyle, rutin olarak uygulanmaz. Genç bayanlarda meme sorunlarının aydınlatılmasında ultrasonografi genellikle yeterli olur.
