Yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda geçmişinin Paleolitik Çağ’a kadar uzandığı saptanan Mardin, kalesi ve tarihi evleriyle meşhur olan şehirlerdendir. Bölgede bakır ve gümüş işçiliği aktif olarak sürdürüldüğü için birçok hediyelik seçeneği incelenebilir. Badem şekeri ve pekmez gibi gıda ürünlerinin satın alınabildiği Mardin ilinin yöresel mutfağı ise etli ekmek, içli köfte, alluciye adı verilen popüler tarifleri içerir. Şehre giden turistlerin uğramayı ihmal etmedikleri rotalar arasındaysa Killit Köyü ve Mardin Müzesi öne çıkar.
İpekyolu güzergahında bulunan ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde konumlanan Mardin, yöresel sanatların yaşatıldığı tarihi şehirlerden biridir. Mardin’e giden turistler yerel pazarlardan takunya ve telkari ürünlerini satın alabilir. Bakır işçiliğine önem verilen şehirde kaplar, cezveler ve bardaklar incelenebilir. Buna ek olarak Mardin’in bıtım (çıtırmık) gibi bitkilerden üretilen doğal sabunları da oldukça popülerdir
Şehirdeki yöresel çarşılarda bölgeye özgü, çörek gibi gıdaların bulunması da mümkündür. Ayrıca Mardin seyahatlerinde yaygın olarak satın alınan gıda ürünleri arasında pekmez ve leblebi de öne çıkar. Peksimet ekmeğinin meşhur olduğu şehirden sumak baharatının temin edilmesi de önerilir. Cevizli sucuk ve badem şekeri de bu ilden alınabilen tatlı atıştırmalıklar arasındadır.
Kırmızı et, kıyma, kırmızı baharat çeşitleri ve hamur işinin yoğun olarak kullanıldığı Mardin mutfağı; ırok adıyla da bilinen içli köftesiyle meşhurdur. Bu tarif kıymalı bir iç harcın, bulgur ve etle harmanlanan dış kaplamaya doldurulmasıyla hazırlanır. Mardin’in popüler yemeklerinden bir diğeri ise etli ekmek olarak bilinir. Bölgeye özgü bu tarif, ince açılan hamurun içerisine kıymalı bir harcın doldurulması ve ardından ikiye katlanarak pişirilmesiyle yapılır.
Mardin denildiği zaman ilk akla gelen lezzetler arasında kaburga dolması da yer alır. Belirtilen yöresel tarifin hazırlanması için kaburga, dana kuşbaşı, pirinç ve yenibahar gibi çeşitli baharatlar kullanılır. Şehre giden turistlerin favorileri arasına eklenen yemeklerden biri de Mardin tavadır. Bu ana yemek; kuzu pirzola, domatesle biber gibi çeşitli sebzeler ve tereyağıyla hazırlanır.
Şehrin yöresel mutfağına ait olan ilgi çekici tarifler arasında sıralanan isfire; un, pekmez, yağ ve yumurtayla pişirilir. Buna ek olarak Mardin tabağı olarak adlandırılan sunum da şehre özgü tariflerden oluşur. Söz edilen sunum tabağında içli köfte, etli ekmek, sembusek, dolma, kibe ve pilav üstü et gibi yemekler yer alır. Yine alluciye ismiyle bilinen ekşili erik yahnisi de Mardin ziyaretlerinde tadına bakılması önerilen popüler tariflere örnek verilebilir. Bölgede yaygın olarak tüketilen diğer yemeklerse aşağıda belirtilmiştir:
Geçmişi Paleolitik Çağ’a kadar uzanan Mardin’de kutsal mekanlar, tarihi yapılar, antik kalıntılar ve kültürel rotalar keşfedilebilir. Bu ile yolu düşen kişilerin uğramayı ihmal etmedikleri gezi alanları arasında Mardin Kalesi başta gelir. Yine Kasımiye ve Zinciriye adı verilen medreseler de şehrin tarih kokan mekanlarındandır.
Bölgenin kültürel dokusunu başarıyla yansıtan Mardin Müzesi, aynı zamanda bu ilin tarihi geçmişinin yakından tanınmasını mümkün kılar. İlde bulunan Sabancı Şehir Müzesi de bu yerleşim alanının önemli miraslarını temsil eden mekanlardandır. Ayrıca Killit (Dereiçi) Köyü adı verilen bölge de Mardin’de Süryani kültürünün incelenmesini sağlayan rotalardandır.
Şehri ziyaret eden kişilerin Mardin Ulu Cami’ye uğramadan geçmedikleri bilinir. Buna ek olarak Latifiye ve Şehidiye camileri de bölgenin değerli dini mekanları arasında sıralanır. Şehirde Mardin Protestan ve Kırklar Kilisesi gibi kutsal yapıların incelenmesi mümkündür. Gezi serüvenlerini renklendirmek isteyenlerin bu ildeki ilk tercihlerinden biri de Bahçematiate Midilli At ve Hayvanat Bahçesi’dir.
Mardin’de Dara Mezopotamya Harabeleri gibi antik kalıntıların keşfine çıkılması da söz konusu olur. Köklü geçmişe sahip olan ilde Deyrulzafaran Manastırı da ziyaret edilebilir. Ayrıca Sultan Şeyhmus Türbesi’ne uğrayan kişilerin tarihi ve dini açıdan miras niteliğinde olan mekanı görmeleri uygundur. Mazıdağı ve Tarihi Mardin Evleri de bölgedeki gezilerin eşsiz manzaraların görülmesiyle tamamlanmasını sağlar.