Marmaray’da Neler Oluyor?

Görkemli açılıştan sonra 'Marmaray kaza yaptı, arızalandı' gibi iddialar birbirini izliyor. Acaba bunların hangisi ne kadar doğru? Aksiyon dergisi, denizin altında yaşananları yazdı.Aksiyon bir evvelki sayısında ‘Marmaray’da erken doğum’ başlığı ile yayımladığı haberde sistemin dünyadaki diğer örneklerine göre belirlenecek yeterli süre test edilmesini gündeme getirmişti. İETT Eski Genel Müdürü ve Bahçeşehir Üniversitesi Ulaştırma Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Muammer Kantarcı, uluslararası denetim kuruluşu onay vermediği sürece sistemin test edilmesini, yolcu alınmamasını tavsiye etmişti. Uçak mühendisi olan Kantarcı, görev dönemi içinde metro ihaleleri yapmış daha sonra da raylı sistemler üreten firmalarda üst düzey yöneticilik görevlerinde bulunmuştu. Üstelik çalıştığı üniversitede Marmaray üzerine bir yüksek lisans tezinin danışmanlığını yürütmüştü. Marmaray’ın 29 Ekim’e denk getirilen görkemli açılışından sonra gözler tabii olarak bu projeye çevrildi. Yaşanan aksilikler, iddialar ve bunlara verilen cevaplar birbirini izledi. Kamuoyunda hemen her konuda olduğu gibi önyargılara dayalı bir kutuplaşma oluştu. Marmaray hiç şüphesiz ister İstanbul ulaşımı hem de milletlerarası ulaşım koridorlarını birbirine bağlayan mega bir proje. Bu yatırımda emeği geçenleri hayırla anmak insaflı herkesin boynunun borcu. Günümüzde kamu yönetiminde ön plana çıkması gereken en mühim kavramlardan biri bilgiye ulaşma ve şeffaflık. Marmaray’da da bu gereklilik maalesef tam olarak yerine getirilemedi. Aksamalar konusunda eleştirilmekten korkan bürokratlar olanları kamuoyuna açık yüreklilikle anlatmadı. Aksiyon, açılıştan sonra yaşanan aksaklıklar hakkında ilk elden bilgi aldı. Marmaray ile ilgili ilk iddia açılıştan önce duyuldu: Sözde Marmaray, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, TCDD Genel Müdürü Süleyman Karaman’ın da aralarında olduğu bürokratları taşırken kaza yapmıştı. Hatta tren kullanılamaz hale gelmişti. İddiaları ciddiye alan CHP Milletvekili Umut Oran da TBMM’de Başbakan’ın cevaplaması istemiyle bu konuyla ilgili bir soru önergesi bile verdi. Oysa gerçek hadise muhalif odaklar tarafından abartılmıştı. 25 Ekim 2013 günü yapılan test seferleri sırasında Bakan Yıldırım ve bürokratları taşıyan tren rayda unutulan plastik bir bidona çarpmıştı. Trende kısa bir süre korku yaşanmış, bidon trenin altından çıkarıldıktan sonra yola devam edilmişti. İkinci polemik konusu olan vaka 30 Ekim 2013 günü sabah saatlerinde elektriklerin kesilmesi sebebiyle bir süre seferlerin aksamasaydı. Medyanın yansıttığı bu olayda ise elektrikleri güvenlik sistemi kesmişti. Bir gece önce sadece personelle yapılan testte güvenlik sistemi üzerinde elektrikler kesilmişti. Sistem tıpkı cep telefonlarının uyandırma alarmını tekrarladığı gibi bir gece önce verilen komutu tekrarlamıştı. Durum bundan ibaretti. Arıza yoktu. Sadece güvenlik sisteminin atlanan bir özelliği vardı. Belki de Marmaray hattı için en önemli eleştiri TÜV SÜD’ün (Teknik Gözetim Birliği’nin) en az 15 gün süren Avrupa Birliği kriterlerine göre uygunluk ve güvenlik değerlendirmesi tamamlanmadan yolcu taşınması. TÜV SÜD, Almanya’da teknik muayene, kontroller ve yönetim sistemi belgelendirilmesi için devlet tarafından 145 senedir görevlendirilmiş bir kuruluş. Kuruluş, Türkiye’de de başta araç muayeneleri olmak üzere sanayinin tüm kollarında çalışıyor. Konunun uzmanları mutlaka bu raporların beklenmesi gerektiğini söylüyor. Dünya’daki benzer denizaltı toplu ulaşım sistemlerinde 1 sene civarında test sürüşü yapılması da dikkat çekilen diğer unsurlardan. Hâsılı kelam; mevzuu can güvenliği olunca diğer tüm kaygıların ikinci planda kalması icap ediyor.