MCHC (Hemogram) nedir? MCHC düşüklüğü, yüksekliği, normal değeri

Hemoglobin, akciğerden vücudun tüm organlarına oksijen taşıyan kandaki bir bileşendir. Bu sebeple hemoglobin yoğunluğunun düşük ya da yüksek olması vücutta yolun gitmeyen bir şeylerin olduğuna işaret eder.

MCHC Testi Neden Yapılır?

MCHC, tam kan sayımı testinin (CBC) bir parçası olarak istenir. Halsizlik, taşikardi, nefes darlığı ve benzeri şikayetlerle doktora başvurulması halinde doktorun tetkik için talebi yüksek ihtimalle MCHC testi olacaktır. Test sonucu bu noktada tedavi yönteminin planlanması için belirleyicidir.

MCHC Normal Değerleri

Kandaki MCHC değerinin yüksek ya da düşük olup olmadığını analiz edebilmek için öncelikle MCHC değerinin normal seviyesi hakkında bilgi sahibi olunması gerekir. Hemoglobin yoğunluğu yetişkinlerde 31-37 g/dL, yani %28-36’lık bir seviyede normal kabul edilir. Bebekler ve çocuklarda ise değişiklik göstermekle beraber ortalama 29-36 g/dl oranı normal sayılır. Burada göz ardı edilmemesi gereken bir husus da normal değer aralığının laboratuvar koşullarına göre farklılık gösterebilmesidir. Bu nedenle normal değer için testin yapılacağı laboratuvara göre belirtilen oranlar baz alınmalıdır.

Hamilelikte MCHC Değeri

Normal şartlar altında hamilelikte MCHC değeri, diğer zamanlara göre farklılık göstermez. Kaldı ki anne adayından doktoru bir sebepten ötürü MCHC testi istediyse bu testin sonucu da tek başına bir anlam ifade etmez. Başka tahlil sonuçları ve değerlendirmeler birleştirilerek bir sonuca varılması ve bu sonuçlar neticesinde bir sorun olup olmadığının tespit edilmesi gerekir. Bu sebeple internet üzerinden sonuçlarınıza kendiniz bakıp, MCHC değerinizin düşük ya da yüksek olduğuna karar vermeden önce muhakkak doktorunuza danışmalı ve diğer değerler ve başka tahlil sonuçlarıyla birlikte bir değerlendirmede bulunmasını beklemelisiniz.

MCHC Yüksekliğinin Nedenleri

Yapılan test sonucunda elde edilen değerin %36'nın üzerinde olması MCHC yüksekliği olarak kabul edilir. Vücudun kırmızı kan hücresi üretebilmek için B12 ve folik asit gibi bazı vitaminlere ihtiyacı vardır. Eğer bu vitaminler kanda düşük miktarda yer alıyorsa anemi yani kansızlık meydana gelir. Bunun neticesinde de kandaki kırmızı kan hücresi miktarı normalden daha yüksek bir seviyeye ulaşır. İçerdiği yüksek miktardaki hemoglobin oranından dolayı MCHC oranı da yükselir.

MCHC değerini yükselten nedenlerden biri de sferosit adı verilen ve içinde büyük miktarda hemoglobin barından bir kırmızı kan hücresi çeşididir. MCHC değerini yükselten nedenler genel olarak,

• B12 ve folik asit vitaminlerinin azlığı,
• Sferositoz,
• Böbrek hastalıkları,
• Dehidrayson (yoğun su kaybı),
• Alkol bağımlılığı,
• İleri derece yanıklar,
• Karaciğer rahatsızlıkları,
• Makrosifer anemi şeklinde sıralanabilir.

MCHC değerini artıran bu sebepler, makroskopik anemi hastalarında görülmektedir.

MCHC Yüksekliğinin Belirtileri

MCHC değerinin herhangi bir sebep yokken yükselmesi mümkün değildir. MCHC değerinin yüksekliğinin belirtileri, tanıya göre farklılık göstermekle birlikte baygınlık, zayıf hissetme, kalp ritminde bozukluk, soluk ten rengi, sarılık ve karın ağrısı şeklinde kendini gösterebilir. Ancak bu belirtilerden bir ya da birkaçını gösteriyor olmanız her zaman MCHC değerinizin yüksek olduğu anlamını taşımaz.

MCHC Düşüklüğünün Nedenleri

MCHC değeri %28 oranının altında ise MCHC düşüklüğünden söz edilebilir. MCHC düşüklüğünün birçok nedeni olabilir ve her biri tedavi edilmediği takdirde ciddi sonuçlar doğurabilir. Örneğin kırmızı kan hücrelerinin sorunsuz biçimde çalışmaya devam edebilmesi için yeterli miktarda hemoglobine sahip olmadığı durumlarda hipokromik anemi oluşabilir. Demir eksikliği anemisi olarak da bilinen hipokromik anemi, MCHC değerinin düşmesinin nedenlerinden biridir. Bu değerin düşük oranda çıkmasının diğer sebepleri ise;

• Kan kaybı,
• Aşırı likit tüketimi,
• Hamilelik,
• Talasemi,
• Sindirim sisteminde bulunan tümörler,
• Kadınlarda yüksek miktarda adet kanaması olarak listelenebilir.

Bazı durumlarda, vücut yeterli oranda demir alsa da bu mineralin, organlar tarafından ihtiyaç duyulan düzeyde emilimi gerçekleşmediği için de MCHC değerinde düşüklük meydana gelebilir. Ya da aşırı terleme gibi sebeplerle demir minerali, emilim gerçekleşmeden vücudu terk ettiğinden ötürü yine MCHC oranı düşebilir.

MCHC Düşüklüğünün Belirtileri

MCHC değerindeki düşüklüğün belirtileri, yüksek değerdeki belirtilerle benzerlik gösterir. Sürekli yorgun ve zayıf hissetme, nefeste daralma, solgun cilt rengi gibi benzer belirtilerin dışında ciltte oluşan morluklar ve berelerin uzun sürede geçmesi, baş dönmesi gibi belirtiler de görülebilir.

MCHC Değerini Normale Döndürme

Kendi kendinize bir karara varıp teşhis koymadan önce MCHC değerinizin kesin oranını öğrenmeniz gerekir. Eğer MCHC değerinizde bir eksiklik ya da fazlalık olduğundan şüpheleniyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuza başvurup bir MCHC testi yaptırın. Çıkan sonuca göre doktorunuz gerekli incelemeleri yapacak ve düşüklüğe ya da yüksekliğe neden olan etkenleri tespit edip bu doğrultuda bir tedavi uygulayacaktır.

Bazı durumlarda kullandığınız bir ilacın yan etkisinden kaynaklı olarak da MCHC değeriniz normal değerinden farklılık gösterebilir. Doktorunuz böyle bir durumda kullanmakta olduğunuz ilacı, benzer yan etkiler göstermeyen bir başka muadiliyle değiştirecektir. Ancak kemik iliği, kanser ya da böbrek yetmezliği gibi daha ciddi durumlarda uzman tedavisine başvurmanız gerekir.

Yüksek MCHC Değerinde Tedavi

MCHC değerinin yüksek olduğu durumlarda, bu duruma sebep olan faktöre göre değişkenlik gösteren tedavi planı; kortizon kullanımı, dalağın bir kısmının alınması ya da kan nakli şeklinde olabilir. Örneğin, hemolitik anemiden kaynaklı MCHC yüksekliğine sahipseniz doktorunuz başlangıçta yüksek oranda kortizon kullanmanızı sağlayacak, ardından dozaj düşümüne giderek tedavi sonucunu gözlemleyecektir. Dalak ameliyatı ise ileri seviyede ve başlangıç tedavilerine yanıt verilmeyen durumlarda gerekli görülür.

Düşük MCHC Değerinde Tedavi

MCHC düşüklüğünün tespit edilmesi halinde vakit kaybedilmeden tedaviye başlanmalıdır. MCHC düşüklüğünün genel sebebinin demir eksikliği olmasından dolayı hastaya önce doğal yollarda demir alması tavsiye edilir. Ispanak gibi demir açısından zengin sebzeler tüketmesi, yeterli gelmemesi halinde B16 takviyesi alması önerilir. Eğer sorun demirin emiliminden kaynaklıysa hastaya, emilimi ve sindirimi kolaylaştırıcı, lif oranı yüksek gıdalar tüketmesi tavsiye edilir. Ayrıca yüksek kalsiyum miktarı da demir emilimini güçleştirdiğinden dolayı, kişinin günlük kalsiyum tüketme oranı incelenerek bu miktara bir sınırlama getirilebilir.