Özellikle dünyamızda ortaya çıkan yeni ihtiyaçlara karşılık gelmesi adına yaratılan yeni uzmanlıklar, meslek dalları ve eğitim bölümleri, alanla ilgisi olmayan insanlar için tam bir bilinmeze dönüşebiliyor. Bu tarz bölümler arasında sayılabilecek mekatronik, aslında daha tanıdık çeşitli uzmanlık alanlarının bir bileşkesidir. Son derece önemli bir alan olduğu ifade edilen bölüm, pek çok kişi tarafından geleceğin mesleği olarak kabul edilir.
Mekatronik mühendisliği nedir sorusuna, günümüzün ihtiyaçları esas alınarak ortaya çıkarılmış yeni kabul edilebilecek bir mühendislik alanı olduğunu söyleyerek cevap verebilmek mümkündür. Mekatronik, uzun yıllardan bu yana var olan çeşitli uzmanlık alanlarını kapsayan bir bölümdür. Bu alanlar; mekanik, elektronik ve bilgisayar mühendisliği olarak sıralanabilir. Bir mekatronik mühendisinden beklenen şey; hassas ve akıllı ürün tasarımı sürecinde talep ya da problemlere karşı çözümler getirebilmesidir. Dolayısıyla mekatronik mühendisliği günümüzde kullanılan inovatif teknolojinin geliştirilmesini sağlayan en önemli uzmanlık alanlarından biridir.
Disiplinlerarası bir işleyişe sahip olan mekatronik mühendisliği bölümü, çağımızın gereklerine uygun bir mühendislik anlayışı kapsamında eğitim yapar. Mekatronik mühendisliği bölümünde öğrenciler akıllı makineler ya da sistemler üretebilmek amacıyla eğitilir. Bu doğrultuda mekatronik mühendisliği öğrencilerinin, analiz, modelleme, formüle etme, deney yapabilme ve sonuçlarını inceleyebilme gibi modern bilimin pratik uygulamaları ile ilgili birikim sahibi olabilmesi amaçlanır. Bunun yanı sıra çağdaş teorik bilgi düzeyini yakalayan ve evrensel etik değerler dolayısıyla çevre sorunları karşı duyarlı mühendisler yetiştirmek, mekatronik mühendisliği bölümlerinin ana hedefidir. Mekatronik mühendisi olabilmek için üniversitelerin ilgili bölümünden lisans derecesi ile mezun olunması gereklidir.
Mekatronik mühendisliği bölümlerinde mekanik, elektronik ve bilgisayar mühendisliği gibi alanlardan çeşitli kazanımları öğrencilerin elde edebilmesi amaçlanır. Dolayısıyla mekatronik mühendisliği dersleri, disiplinlerarası bir nitelik gösterir. Bölümde termodinamik gibi fiziğin en temel alanları ile ilgili dersler verilerek uygulamalı alanlarda kazanımlar sağlanmasının yanı sıra C ya da C++ gibi programlama dilleri de öğretilir. Ayrıca mantık ve mantıksal devre tasarımı ya da otomasyon gibi teori ile pratiği bir araya getiren dersler de mevcuttur. Bunlara ek olarak bölümde statik, analog elektronik, haberleşme gibi dersler sayılabilir. Dolayısıyla mekatronik mühendisliği bölümü farklı alanlardan çeşitli kazanımların bir araya toplandığı bir bölüm olduğu için özellikle ilk dönemlerde öğrenciler için son derece zorlayıcı bir nitelik arz eder.
Mekatronik Mühendisliği Bölümü Avantajları
Ülkemizde üniversitelerin mekatronik mühendisliği puan ve sıralamaları geniş bir aralıkta dağılım gösterir durumdadır. Bu doğrultuda mekatronik mühendisliği, pek çok öğrenci tarafından tercih edilme imkanına sahiptir. Ayrıca mekatronik mühendisliği, dersleri açısından da öğrencilerine son derece geniş ve farklı disiplinlere ait birikimler kazandırabilen bir bölümdür. Tasarım, robotik, lojik, elektronik, makina gibi alanlarda kazanımları oldukça fazla dersler alan mekatronik mühendisliği öğrencileri, gelecekte pek çok araştırma geliştirme projesinin aranan elemanı haline gelebilir.
“Mekatronik mühendisliği ne iş yapar?” sorusu, bir hayli geniş bir alana işaret eder. İnsan ve makine etkileşiminin olduğu her sektörde iş imkanı bulunan mekatronik mühendisliği, bu mesleği seçecek adaylara büyük avantajlar vadeden bir uzmanlık alanıdır. Dolayısıyla bir mekatronik mühendisi, endüstriyel üretimin çeşitli alanlarında, tıbbi teknolojide, araç üretiminde, robotikle ilgili sahalarda önemli rollere sahip olabilir.
Mekatronik mühendisliği en temelde elektronik sistemler ile bilgisayar teknolojilerini bir araya getiren bir alandır. Dolayısıyla bir mekatronik mühendisinden ilk beklenilen iş; bu iki farklı sistemi birbirine entegre ederek üretim ya da kullanımdaki problem ve ihtiyaçlara getireceği çözümlerdir. Bu noktada mekatronik mühendisi kullanılan ekipmanların daha verimli hale getirilmesini sağlayarak daha efektif sonuçların ortaya çıkmasına büyük ölçüde katkı sağlayabilir. İnsan iş gücü kullanmanın tehlike içerebileceği durumlar için çeşitli robotik ya da bilgisayar destekli mekanik aletlerin yapım ve tasarımında, mekatronik mühendisleri oldukça önemli bir role sahiptir. Ayrıca mekatronik mühendisliği alanında uzmanlaşmış kişiler bilgisayar üzerinden çeşitli elektronik ya da mekanik süreçleri simüle ederek maliyet ya da verimlilik analizini önceden gerçekleştirebilir.
Mekatronik mühendisliği, aralıksız bir biçimde yeni fikirler üretilerek bu fikirlerin bilgisayarlar ve elektronik sistemler aracılığıyla uygulamaya konulduğu bir alandır. Dolayısıyla bir mekatronik mühendisinin öncelikle yeni ve yaratıcı fikirlere daima açık olması gerekir. Günümüzün ihtiyaçlarını tespit edebilmekte gösterilecek beceri de mekatronik mühendisliği için son derece önemlidir. Ayrıca karmaşık sorunları tanımlayarak uygun çözümleri geliştirebilmek ve uygulayabilmek mekatronik alanında uzmanlaşan kişilerde aranan özelliklerden biridir. Buna ek olarak bu çözümlerin önceden verim ve maliyet analizini yapabilmek de oldukça önemli bir özelliktir. Bir mekatronik mühendisi, karşılaştığı sorunları ya da üreteceği çözümleri matematiksel düzleme aktarabilmeli ve matematiksel bir biçimde durumu muhakeme edebilmelidir.
Mekatronik mühendisliği iş imkanları bakımından ülkemizde otomasyon sistemlerinden savunma sanayine, elektronikten makine imalatına kadar pek çok alanda iş imkanına sahiptir. Ayrıca mekatroniğin geleceğin meslekleri arasında kabul edildiğini unutmamak gerekir. Yakın gelecekte artacak makine kullanımı ile birlikte her geçen gün bu alandaki uzmanlara olan ihtiyacın artacağı yönünde büyük bir beklenti vardır.