Melatonin hormonu nedir? Ne işe yarar?

En hayati organımız olan beyin uyku sırasında dinlenir ve korunmuş olur. Beyin sağlığı için oldukça önemli olan uykunun düzenlenmesi beyinden salgılanan melatonin hormonu tarafından yapılmaktadır. Uyku bozukluklarının artmasıyla birlikte melatonin hormonu işe yarar? gibi sorularda artmaya başladı.

Melatonin Hormonunun Görevi Nedir?

Hormonlar ökaryot hücre yapısına sahip, çok hücreli canlılarda, bezler yardımıyla salgılanır. Vücudun davranışlarının düzenlenmesi amacıyla hormonlar kullanılmaktadır. Melatonin, heterojen yapılı ve beyin tarafından salgılanan bir hormondur. Görevi uyku ve uyanıklık arasındaki çeşitli görevleri üstlenmektedir.

Melatonin beyinde bulunan epifiz bezinden, salgılanmaktadır. Epifiz bezi, diğer tüm hormon bezlerinde olduğu gibi beyin tarafından tetiklenmektedir. Melatonin hormonu genellikle geceleri uyku saatlerinde salgılanmaktadır. Melatonin hormonu salgılanması için gereken en gerekli şart karanlık bir ortam oluşturmaktır.

Melatonin hormonunun salgılanması insan için hayati derecede önemlidir. Hayati derecede demek sizleri şaşırtmasın. “Melatonin hormonu neden bu kadar önemli?” sorusunun cevabını sizler için derledik.

Melatonin Hormonu Neden Bu Kadar Önemli?

Uyku yaşam kalitesi için çok önemlidir. Günün yaklaşık olara 3’te 1’ini uyuyarak geçiriyoruz. Hayatımızda bu kadar önemli bir yere sahip olan uykuda oluşabilecek herhangi bir problem, hayatımızı derinden etkileyecektir. Uyku ve uyanıklık arasındaki bağlantıyı ayarlayan melatonin hormonu ayrıca hastalıklardan da vücudu korumaktadır. Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda melatonin hormonunun, hastalıklardan koruduğu hatta kanser riskini dahi azalttığı öğrenilmiştir.

İnsan vücudunda bazı onarım işlemleri yalnızca uyku sırasında gerçekleşmektedir. Vücudun kendini yeniden yapılandırdığı bir dönem olan uyku zamanı, melatonin hormonu salgılanabilmesi için en doğru zamandır.

Melatonin Nasıl Salgılanır?

Gözlerdeki ışık reseptörleri ortamdaki ışığı algılayarak beyine bir sinyal gönderir. Beyin etraftaki ışığın yeterince az olup olmadığına karar verir. Eğer ortamdaki ışık yeterince azsa beyin epifiz bezine bir sinyal gönderir. Sinyali alan epifiz bezi, melatonin hormonunu salgılar ve melatonin hormonunu kana verir. Kan ile dolaşan melatonin hormonu, vücudun en uç noktasına kadar ulaştırılır. Bu sayede vücut baştan sona hastalıklardan korunmuş olur ve uyku-uyanıklık düzeni sağlanmış olur.

Karanlığın Hormonu: Melatonin Ne Zaman Salgılanır?

Melatonin hormonunun genellikle geceleri salgılandığını söylemiştik ancak melatonin hormonu gecenin her saatinde salgılanmamaktadır. Genellikle melatonin hormonu, gecenin en karanlık saatleri olarak bilinen saat 02:00 ile 04:00 arasında yoğun olarak salgılanır. Diğer saatlerde de, 02:00 ile 04:00 saatleri arasında salgılanan melatonin hormonunun yaklaşık olarak yarısı kadar, melatonin hormonu salgılanır. Melatonin hormonu salgılanmasını düzenli ve sağlıklı bir hâle getirebilmek için gece uyurken karanlık bir ortam oluşturulmalıdır. Odada gece lambası varsa kaldırılmalı, ışığı az geçiren perdeler tercih edilmelidir. Gece lambası olmadan uyuyamıyorum diyorsanız, mat kırmızı renkte olan gece lambalarını kullanabilirsiniz. Geceleri yatmadan önce cep telefonu ile uğraşma alışkanlığınız varsa bu alışkanlıktan da vazgeçmelisiniz. Uykudan önce uğraşılan cep telefonu ışığı ve radyasyon melatonin dengesinin bozar ve salgılanmasını engeller.

Melatonin Hormonunun Salgılanması Nelere Bağlıdır?

Gece olduğunda Melatonin hormonu, beyindeki epifiz bezi tarafından kendiliğinden salgılanmaktadır. Hormondan maximum verimlilikle faydalanmak için bir uyku düzeninizin olması gerekmektedir. Genel olarak melatonin hormonu salgılanmasının bağlı olduğu nedenler şu şekilde sıralanabilir:

• Gece 02:00 ile 04:00 arasında uyuyor olmak, melatonin hormonunundan maximum verimlilikle faydalanmanıza olanak sağlayacaktır.
• Gecenin uzun olması melatonin hormonunun salgılanma miktarını artırmaktadır. Dolayısıyla kış mevsimlerinde melatonin miktarında artış olur.
• Yatağınızın olduğu oda ne kadar karanlıksa o kadar fazla melatonin hormonu salgılanır.

Kışları düzenli olarak uyumayan insanlar melatonin hormonundan mahrum kalacağından, hastalanma oranları yüksek olur.

Epifiz Bezi Doğru Çalışmazsa Ne Olur?

Melatonin hormonu epifiz bezindeki herhangi bir sorundan ya da uyku problemi kaynaklı olarak, az salgılanabilir ya da hiç salgılanmayabilir. Böyle durumlarda ilgili sorun tespit edilerek doktorunuz tarafından tedavi edilmelidir. Melatonin hormonu salgılanması için gerekli şartlar oluşturulup hâlâ tedaviye yanıt verilmesi durumunda doktorunuz size melatonin hormonu takviyesi almanızı önerebilir. Eczanelerde, laboratuvar ortamında yapılan melatonin hormonu hapı, satılmaktadır. Doktorunuz takviye almanızı önerirse, onun belirttiği dozda bu haptan kullanabilirsiniz.

Melatonin Hormonunun Faydaları Nelerdir?

Melatonin hormonunun faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

• Özellikle kışları hastalıklardan korur.
• Hücrelerin yenilenmesini sağlar.
• Uyku ritmini ayarlar.
• Vücut ısısının kontrol altında tutulmasını sağlar.
• Biyolojik saatin düzenlenmesine yardımcı olur.
• Biyolojik ve fizyolojik bazı olaylarda aktif olarak rol oynar.

İnsan vücudunda bu kadar önemli bir yere sahip olan melatonin hormonunun azalması genellikle depresyona yol açmaktadır. Eğer doktorunuz depresyonunuzun melatonin eksikliğinde kaynaklı olduğuna karar verirse melatonin hormonunuzu arttırmak depresyon sorununuzu da çözecektir. Peki Melatonin hormonu nasıl arttırılır? sorusunun cevabına daha yakından bakalım:

Melatonin Hormonu Nasıl Arttırılır?

Melatonin hormonu miktarı, eczanelerde satılan hormon haplarıyla artırılabileceği gibi doğal yöntemler kullanılarak da artırılabilmektedir. İşte melatonin hormonu miktarını artıran bazı besinler:

• Vişne: Vişne melatonin bakımından en zengin besinlerin başında yer almaktadır. Uyku problemi yaşayan hastalara vişne yemesi önerilebilir.
• Kiraz: Vişne gibi kiraz da melatonin bakımından zengindir.

• Fındık ve ceviz: Fındık ve ceviz doğal melatonin kaynağı olarak görülmektedir.