Menenjit nedir, menenjit aşısı ne zaman yapılmalıdır?

Beyni saran zarlarda iltihap oluşmasıyla meydana gelen menenjit hastalığında erken tedavi son derece önemlidir. Teşhis ve tedavide geç kalınması halinde beyinde hasarlar oluşabilir ve ölüme varan kötü sonuçlar ortaya çıkabilir. Menenjite yakalananların %95'i beş yaş altındaki çocuklardır ki bu nedenle ebeveynlerin menenjit ile ilgili belirtilerinden, ne olduğuna, tedavi için ne yapılmasına kadar detaylı bilgilere sahip olması önemlidir.

Ciddi bir bakteriyel enfeksiyon hastalığı olan menenjitin en sık rastlanan belirtileri arasında kusma, uyku hali, bilinçte bulanıklık, ciltte meydana gelen lekeler, havale, parlak ışığa bakamama gibi semptomlar yer alır.

MENENJİT AŞISI NE ZAMAN YAPILIR, YAPILMALI MIDIR?

Çocukları menenjit gibi birçok hastalıktan korumanın en temel yolu aşılardır. Uzman gözetiminde gerçekleştirilen aşılar, düzenli olarak zamanında yaptırılmaz ise vücut bazı virüslere karşı direnç gösteremez. Dolayısıyla aşı ihmalleri de çocuklarda menenjit hastalığının oluşumu için önemli bir faktördür. Menenjit aşısı ne zaman yapılır sorusunun cevabı ise şöyle: Aslında önleyici bir tedavi yöntemidir ama hastalık sonrasında da uygulandığı olur. 9-23 aylık bebeklere üç aylık aralar halinde iki defa yapılan menenjit aşısı 2-11 yaş aralığındaki çocuklara bir defa yapılır.

MENENJİT NEDİR?

Beyin ve omuriliği sarmış olan zarlarda meydana gelen iltihap sonucu menenjit hastalığı oluşur. Genelde en içte yer alan ince zarda ve onun üzerinde yer alan örümceksi yapıdaki zarda iltihaplanma meydana gelir. Ayrıca örümceksi zarın altında yer alan beyin-omurilik sıvısında da iltihaplanmanın ortaya çıkması olasıdır. Zamanla beyin karıncıklarına kadar ilerleme ihtimali olan enfeksiyon omurilik sinirlerine ve dokularına kadar pek çok noktayı etkileyebilir. Peki, geç müdahale halinde menenjit kalıcı hasar bırakır mı? Şiddetli vakalarda beyin hasarı, hafıza problemleri, böbrek yetmezliği, yürüme problemleri, öğrenme güçlüğü, işitme kaybı, nöbetler, şok geçirme gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

MENENJİTİN BELİRTİLERİ

Ebeveylerin menenjitin belirtilerine karşı uyanık olmaları ve şüphelendikleri bir durumda mutlaka bir doktora başvurmaları gerekir.

1. Yüksek ateş
Menenjitin en önemli işaretlerinden bir tanesi soğuk algınlığı, üşütme gibi hastalıklardan bağımsız olarak ortaya çıkan yüksek ateştir. Bebeklerde menenjit teşhisi için önce ani bir şekilde ortaya çıkan ve çok yüksek seviyede olan ateşin varlığı incelenir. Öte yandan vücudun belirli bölgelerinde ateş olmasına karşın el ve ayaklarda bir soğukluk olur.

2. Mide bulantısı ve kusma
Menenjit hastalığıyla beraber mide bulantıları ve kusma problemleri de ortaya çıkar. Bulantı ve kusma bebeklerin yanı sıra yetişkinlerde menenjit belirtilerinin de arasında yer alır. Bulantılar genelde aç olunan saatlerde görülür ve tüketilen besinlerle pek alakası olmaz. Kusma ise fışkırma biçiminde şiddetli bir şekilde gerçekleşir.

3. Bıngıldakların şişmesi
Bebeklerde hastalığa işaret eden bölgelerden birisi de bıngıldaklardır. Hastalığa yakalanan bebeklerde genelde bıngıldak şişer ve dışa doğru bir eğim almaya başlar.

4. Baş ağrısı
Baş ağrıları normalde hissedilen ağrılardan çok daha farklıdır, adeta bıçak saplanıyormuş gibi bir ağrı görülür. Ağrı zaman zaman şiddetini daha da artırabilir ve uzun süreli olabilir.

5. Boyun tutulması
Hastalığın belirtilerinden bir diğeri boyun tutulmasıdır ve buna bağlı olarak yorgunluk ortaya çıkabilir.

6. İnleme biçiminde tiz ağlama
Bebeklerde hastalığın varlığına işaret eden semptomlardan biri inleme şeklinde tiz ağlamalardır. Başlarının ağrıdığını ve midelerinin bulandığını sözlü olarak ifade edemeyen bebekler vücutlarında bir şeyin yolunda gitmediğini anlatmak için ağlarlar.

7. Halsizlik
Hastalık ateşe, ağrılara ve bulantılara sebep olduğu için enerjide çok ciddi bir düşüş gözlenir. Enerji düşüklüğüne bağlı olarak yorgunluk, sürekli bir uyku hali ortaya çıkar.

8. Parlak ışığa karşı duyarlılık
Genelde yetişkinlerde ortaya çıkan bir belirtidir ve hastalığın ortaya çıkmasıyla beraber parlak ışığa bakarken ciddi bir rahatsızlık hissedilir.

9. Konsantrasyon eksikliği
Hastalık yüzünden yetişkinlerde ortaya çıkan bir diğer problem ise zihin bulanıklığıdır. Zihin bir türlü sağlıklı işleme sürecine giremez ve buna bağlı olarak konsantre olamama, sağlıklı düşünememe gibi sonuçlarla karşılaşılır.

10. Sinirlilik hali
Menenjit hastası olan yetişkinlerde sinirlilik gözlenir. Anlamsız bir şekilde agresif tavırlar sergilenmeye başlanır.

11. Düzensiz nefes alışverişi
Hastalığa bağlı olarak hızlı nefes alma ve soluk alışverişinde zorlanma ortaya çıkabilir. Çocuğunuzun nefesinde normale kıyasla bir farklılık gözlüyorsanız bu durumu ihmal etmemeniz gerekir.

12. Lekeli cilt
Bebeklerde hastalığa bağlı olarak cildin soluklaşması ve genelde cilt üzerinde maviye çalan lekelerin ortaya çıkması ihtimal dahilindedir.

MENENJİTİN NEDENLERİ

Menenjite yol açabilecek farklı sebebler vardır. Bunlar zayıf bağışıklık sisteminden virüsün bol olduğu kalabalıklara kadar olabilir.

1. Viral yayılma
Bu belirti aslında 'Menenjit bulaşıcı mı?' sorusuna bir cevap niteliğindedir. Çünkü hastalık viral şekilde ortaya çıkabilir. Bu durumda menenjitin hafif bir şekilde atlatılması mümkündür ama yine de doktor gözetiminde ilerlemek her zaman daha doğrudur.

2. Zayıf bağışıklık sistemi
Zayıf yapıda olan bağışıklık sistemi, bedenin hastalığa karşı direnç göstermesini ve hastalıkla savaşmasını sağlayamaz. Dolayısıyla virüsler daha kolay yayılım gösterir ve menenjite yakalanma ihtimali artar.

3. Aşı ihmalleri
Çocukları menenjit gibi birçok hastalıktan korumanın en temel yolu aşılardır. Uzman gözetiminde gerçekleştirilen aşılar, düzenli olarak zamanında yaptırılmaz ise vücut bazı virüslere karşı direnç gösteremez. Dolayısıyla aşı ihmalleri de çocuklarda menenjit hastalığının oluşumu için önemli bir faktördür.

4. Kalabalık bir çevrede yaşamak
Nüfus yoğunluğunun fazla olması o ortamdaki virüs çeşitliliğinin de bol olması anlamına gelir. Eğer gününüz kalabalık bir çevrenin içerisinde geçiyor ve hasta insanlarla sıklıkla etkileşim içerisine giriyorsanız menenjit de dahil olmak üzere çeşitli hastalıklara yakalanabilirsiniz.

MENENJİTİN TEDAVİSİ

1. Viral menenjit tedavisi
Viral türdeki hastalıklar genelde hafif vakalardır ve hastalığın ortadan kaldırılması için bol sıvı tüketilmesi, istirahat edilmesi ve ateş düşürecek, vücut ağrılarını dindirecek ilaçların kullanılması tavsiye edilir. Tabii tüm bunların doktor gözetiminde yapılması en sağlıklı sonuca ulaşılmasını sağlar.

2. Bakteriyel menenjit tedavisi
Bakteri sebepli hastalıkların tedavisinde gidişat her zaman aynı işlemez. Hastalığın aşaması ve tanısına bağlı olarak doktorlar farklı yöntemler izleyebilir. Genelde komplikasyonları azaltmak için kortizon ve intravenöz antibiyotik ilaçların kullanımı söz konusu olur.

3. Aşı
Aslında önleyici bir tedavi yöntemidir ama hastalık sonrasında da uygulandığı olur. Peki, çocuklarda menenjit aşısı ne zaman yapılır? 9-23 aylık bebeklere üç aylık aralar halinde iki defa yapılan menenjit aşısı 2-11 yaş aralığındaki çocuklara bir defa yapılır.

MENENJİTİN TEDAVİSİ NE KADAR SÜRER?

Bakteriyel kaynaklı menenjit hastalıkları genelde hastane ortamında tedavi edilir ve uygulanan ilaç tedavisine olumlu yanıt verilmesi halinde bir haftada hastaneden taburcu olunması mümkün hale gelir. Elbette hastanın durumuna göre süreç farklılık gösterebilir. Viral vakalarda ise daha hafif semptomlar görülür ve ev tedavisi 5-14 gün arasında sürebilir.