Menopoz Cildi Nasıl Etkiler?

İstanbul Cerrahi Hasanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Günnur Onarslan Pedersen, menopoz döneminde cilt bakımı hakkında bilgi verdi.

Menopoz ve Cilt

Cildin yaşlanması iç ve dış faktörlerle oluşur. Cilt, yaşlanmayla birlikte en belirgin değişiklikleri gösteren organdır. Cildi olumsuz etkileyen dış faktörler arasında güneş ışınları, çevre kirliliği, kötü beslenme ve sigara sayılabilir.

İç faktörlerle yaşlanma ise genetik yatkınlık ve hormonlarla ilgilidir. Cilt, hormon değişikliklerinden doğrudan etkilenen bir organdır. Hormonsal değişiklikler kişinin cilt ve vücut tipini belirler.

Kadınlar yaşamlarının 1/3’ünü ya da en azından 20 yılını menopozda yani başka bir deyişle hormonal eksikliklerle geçirir. Kadınlarda östrojen, progesteron eksikliği ve yaşla birlikte büyüme hormonu, melatonin (bu nedenle uykular bozulur), DHEA-S gibi diğer hormonlarda da bariz azalma olur.

Östrojen eksikliği cildi nasıl etkiler?
Hormonal eksikliklerle birlikte ciltte de birçok belirgin değişiklikler ortaya çıkar. Östrojen fibroblastlardan kollojen üretimini ve hyaluronik asit salgılanmasını uyarır. Kollojen cilde gerginliğini kazandıran yapıdır, hyaluronik asid ise destek dokudur ve su tutucu etkisi vardır, yani nem sağlar.
Bu nedenle östrojen ve progesteron eksikliğinde deri ve mukozalar (göz, ağız, vajina gibi) kurur, dolaşımında yavaşlaması nedeniyle beslenme azalır ve cilt soluk görünür. Alın, dudak çevresi, göz kenarları, hatta ayak altı ve avuç içlerinde kırışıklıklar oluşur. Cilt incelir ve yavaş yavaş elastikliğini kaybederek sarkmaya başlar.Cilt kuruluğu sırtta ve eklemler etrafında çok belirgindir ve rahatsız edici kaşıntılara sebep olabilir. Bu şikayetler kuru ortamlarda ve kış aylarında belirgin artış gösterir. Kuruluğa bağlı olarak vajinal dokuda yanma ve kaşıntı görülür.

Göğüsler sarkar, saçlar dökülür..
Göğüs dokusunun yerini gittikçe yağ dokusu aldığından göğüslerde de sarkmalar oluşabilir. Zamanla yine hormonal değişikliklere bağlı olarak vücut kılları artarken tepede saç dökülmesi görülür. Bazı kadınlarda androjen östrojen oranındaki artışa bağlı olarak orta yaşlarda sivilceler gelişebilir. Ergenlik dönemlerinde akneleri olan kişiler genellikle menopoz döneminde de akneye eğilimlidir. Güneş ışınları direkt hücresel seviyede olumsuz etki ederek DNA’yı ve kollojen lifleri bozar. Ciltte kuruma, kırışma ve elastikiyet kaybı ile solar keratoz dediğimiz lezyonlara ve cilt kanserlerine neden olur. Sigara ile de aynı tarz etkiler gözlenmiştir. Yapılan çalışmalar sigaranın hücre yaşlanmasını arttırdığını göstermektedir. Dolaşım etkilendiği için sigara içen kişilerde cildin beslenmesi de bozulur. Genç sigara içenlerle, yaşlı sigara içmeyenlerin ciltlerinde aynı mikrosirkuler değişiklikler gözlenmiştir.

---

Menopozun olumsuz etkilerini önlemek için neler yapılabilir?

• Sistematik hormon tedavisi: Kadın doğum uzmanı kontrolünde olmalıdır.
• Lokal hormon tedavisi: Halen araştırılan ve gelecek vadeden tedavilerdir. Doktor kontrolünde uygulanmalıdır.

Nemlendirme:

• Yüz: Kişinin cilt tipine uygun bir nemlendirici sabah ve akşam olmak üzere günde iki kez kullanılmalıdır.
• Vücut ve vajina: Cildi kurutan temizleyicilerden kaçınılmalı ve hemen banyodan sonra nemlendiriciler uygulanmalıdır. Vajina kuruluğu için ilave olarak hormon ihtiva eden kremler uygulanabilir.
• Cilt yenileyen kremler: Retinoik asit, meyve asitleri (AHA), betahidroksi asitler ve anti-oksidan içeren kozmesotik yapıda ürünler önerilir. Beraberinde doktorlar tarafından kimyasal peeling uygulamaları da yapılabilir.
• Güneşten koruma da çok önemlidir, günlük en az 15 faktörlük bir güneş koruyucusu gerekir. Yaz aylarında cilt tipine göre bunu 60 koruma faktörüne kadar arttırmak gerekebilir.
• Son yıllarda kullanılmaya başlanan IPL veya lazer ile cilt yenileme tedavileri de olumlu sonuçlar vermektedir. 3 - 4 hafta arayla 4 - 5 kez uygulanması gerekir.
• Botox uygulamaları, kırışıklıklar içine dolgu enjeksiyonu ve mezoterapi de diğer tedavi seçeneklerindendir.

Tüm bu tedavi alternatifleri, menopozun ciltteki olumsuz etkilerine karşı çaresiz olmadığımızı göstermektedir.