Merkez, Banka Kredileri Eğilim Anketi Sonuçlarını Açıkladı

Merkez’in açıkladığı banka kredileri eğilim anketi sonuçlarına göre; bankaların, işletmelere kullandırılan kredilerde ve tüm bireysel kredi türlerinde sıkılaştırmayı sürdürdüğü görüldü.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2016 yılı üçüncü çeyrek (Temmuz-Eylül) ’Banka Kredileri Eğilim Anketi Sonuçları’nı açıkladı. Sonuçlara göre; bankaların 2016 yılının üçüncü çeyreğine ilişkin değerlendirmeleri ile dördüncü çeyreğine ilişkin beklentilerini içeren Banka Kredileri Eğilim Anketi’nin Temmuz-Eylül 2016 dönemi sonuçları incelendiğinde; bankaların, işletmelere kullandırılan kredilerde ve tüm bireysel kredi türlerinde sıkılaştırmayı sürdürdüğü görüldü. 2016 yılının dördüncü çeyreği için beklentiler; işletmelere kullandırılan kredilerde standartların sıkılaşmaya devam edeceği; konut kredilerinde ve diğer bireysel kredilerde standartların gevşetileceği, taşıt kredilerinde ise standartların temelde aynı bırakılacağı yönünde oldu. Kredi talebi açısından bakıldığında, işletmelerin geçen dönemde değişmeyen kredi talepleri bu çeyrekte artış kaydetti. Öte yandan bireysel kredi türlerinden konut kredi talebi temelde aynı kalırken, taşıt ve diğer bireysel kredi talebinde azalış gerçekleşti.Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın üçüncü çeyreğinde yurt içi fonlama koşulları gevşerken, yurt dışı fonlama koşulları sıkılaştı. 2016 yılı dördüncü çeyreği için bankaların beklentileri, yurt içi fonlama koşullarındaki gevşemenin ve yurt dışı fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın süreceği yönünde oldu.KREDİLERE UYGULANAN STANDARTLARTemmuz-Eylül 2016 döneminde; bankalar, işletmelere kullandırılan kredilere uygulanan standartları sıkılaştırmayı sürdürdü. Bu çeyrekte sermaye yeterliliği ile ilgili kısıtlar ve bankanın likidite pozisyonu standartları gevşetici yönde etkili olurken; standartların sıkılaştırılmasının ardındaki nedenler, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler başta olmak üzere talep edilen teminatlara ilişkin riskler ve endüstri ya da firmalara ilişkin görünüm oldu. 2016 yılının dördüncü çeyreği için beklenti, standartlardaki sıkılaşmanın azalarak süreceği yönünde oldu.Bireysel kredilere uygulanan standartların değişimi incelendiğinde, bankaların tüm bireysel kredi türlerinde standartları sıkılaştırdığı görüldü. Konut kredilerine uygulanan standartların sıkılaşmasındaki temel neden genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler oldu. Bu çeyrekte, hiçbir faktör konut kredileri üzerinde gevşetici etki yapmadı. Taşıt kredilerine uygulanan standartların sıkılaşmasındaki temel nedenler genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler ve tüketicilerin kredi itibarı oldu. Yine bu çeyrekte hiçbir faktör taşıt kredileri üzerinde gevşetici etki yaratmadı. Diğer bireysel kredilerde ise standartların sıkılaşmasına neden olan faktörler tüketicilerin kredi itibarı, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler, talep edilen teminatlara ilişkin riskler, diğer bankaların rekabeti ve banka dışı mali kesimin rekabeti olurken, fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları standartları gevşetici yönde etkili oldu. Gelecek çeyrek dönem için beklenti, konut kredilerinde ve diğer bireysel kredilerde standartların gevşetileceği, taşıt kredilerinde ise standartların temelde aynı bırakılacağı yönünde oldu.KREDİ TALEPLERİTemmuz-Eylül 2016 döneminde kredi talepleri incelendiğinde; işletmelerin banka kredilerine olan talebi artış kaydetti. Bu çeyrekte, hem küçük ve orta ölçekli işletmelere verilen kredi talepleri hem de büyük işletmelere verilen kredi talepleri artış kaydetti. Ayrıca, kısa ve uzun vadeli kredi talebi ile Türk Lirası kredi talebinin de arttığı ve yabancı para cinsinden açılan kredilerin talebinin uzun bir dönem sonrasında artışa geçtiği gözlendi. Bireysel kredi türleri açısından incelendiğinde konut kredisi talebinin temelde aynı kaldığı, taşıt kredilerinde ve diğer bireysel kredilerde ise talebin azaldığı görüldü.2016 yılının dördüncü çeyreğinde, işletmelere kullandırılan krediler ile tüm bireysel kredilerde talep artışı bekleniyor.İşletmelere verilen kredilerde, sabit yatırımlar talebi azaltıcı yönde etkileyen tek faktör olurken; borcun yeniden yapılandırılması, satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar, krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler, stok artırımı ve işletme sermayesi, diğer bankalardan alınan krediler, iç finansman, banka dışı mali kesimden alınan krediler, birleşmeler/satın almalar ve yeniden yapılanma, borçlanmak için menkul kıymet ihracı ve hisse senedi ihracı talebi artırıcı yönde etkiledi.Konut kredisi talebini etkileyen faktörlere bakıldığında, tüketici güveni, konut alımı dışındaki tüketim harcamaları, bireysel tasarruflar, diğer bankalardan sağlanan krediler, diğer finansman kaynakları ve konut piyasasına ilişkin beklentiler talebi azaltıcı yönde etkileyen faktörler olurken; bu çeyrekte talebi artırıcı yönde etkileyen faktör olmadı.Taşıt kredilerinde, taşıt alımı dışındaki tüketim harcamaları, tüketici güveni, krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler, taşıt piyasasına ilişkin beklentiler, bireysel tasarruflar, diğer bankalardan sağlanan krediler ve diğer finansman kaynakları talepte azalışa neden olan faktörler olurken; bu çeyrekte talebi artırıcı yönde etkileyen faktör olmadı. Diğer bireysel kredilerde ise bireysel tasarruflar, krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler, tüketici güveni, dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcama, diğer finansman kaynakları talebi azaltan faktörler olurken; menkul kıymet alımları talebi artıran tek faktör oldu.KOŞUL VE KURALLARİşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan kredi koşul ve kurallarına bakıldığında bankaların, teminat ihtiyacını, vadeyi, kredi ya da kredi limiti büyüklüğünü, kredi sözleşmesi özel koşullarını ve daha riskli krediler üzerinden aldıkları kâr marjlarını sıkılaştırdığı görüldü.Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar açısından bakıldığında, bankaların bireysel kredi türlerinden konut kredilerinde ortalama ve daha riskli krediler üzerindeki kar marjlarını azaltarak koşul ve kuralları gevşettiği, taşıt kredilerinde ortalama krediler üzerindeki kar marjını artırmak haricinde tüm koşul ve kuraları temelde aynı bıraktığı ve diğer bireysel kredilerde ise ortalama krediler üzerindeki kar marjını azaltarak koşul ve kuralları gevşettiği, daha riskli krediler üzerindeki kar marjını, teminat ihtiyacını, vadeyi ve faiz dışında alınan ücret ve komisyonları artırarak koşul ve kuralları sıkılaştırdığı gözlemlendi.FONLAMA KOŞULLARIBankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın üçüncü çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarının gevşediği, yurt dışı fonlama koşullarının sıkılaştığı görüldü. Yurt dışı fonlama maliyeti ile diğer koşul ve kurallar yurt dışı fonlama koşullarını sıkılaştırıcı yönde etkiledi. 2016 yılı dördüncü çeyreği için beklenti, yurt içi fonlama koşullarında gevşemenin ve yurt dışı fonlama koşullarında da sıkılaşmanın süreceği yönünde oldu.