Merkez Bankası Başkanı Başçı, Sanayicilerin Sorularını Yanıtladı

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, bu sene bütçe hedefinden 1 puan sapmanın ön görüldüğünü belirterek, "Onun ne kadarının vergilerle telafi edilmesi gerektiği yönünde hükümetin bir kararı olacak. Burada bunun bir kısmı ön görülenin altında büyümeden kaynaklandığı için doğal diye karşılamak lazım" dedi.

Başçı, Kocaeli Ticaret Odası Toplantı Salonu'nda yaptığı konuşmanın ardından, toplantıya katılan sanayici, iş adamları ile öğrencilerin sorularını yanıtladı.

Başçı, "Bütçe dengesinde 1 puan kadar sapma olması beklentilerine" ilişkin görüşünün sorulması üzerine, "Bu sene bütçe hedefinden 1 puan sapma ön görülüyor. Onun ne kadarının vergilerle telafi edilmesi gerektiği yönünde hükümetin bir kararı olacak. Burada bunun bir kısmı ön görülenin altında büyümeden kaynaklandığı için doğal diye karşılamak lazım. O yapısal olarak bir açık değil, büyüme toparlandığı zaman kendiliğinden telafi olacak ve otomatik olarak düzelecek. Ancak bir kısmının telafi edilip edilmeyeceği ve nasıl telafi edileceği tamamen hükümetimizin vereceği bir karar" şeklinde konuştu.

Bunun geçen yılki etkiden daha az bir etki yapacağını vurgulayan Başçı, bunu enflasyon üzerinde daha sınırlı bir risk olarak gördüğünü dile getirerek, "Bunun dışında 'enflasyona yönelik bir risk var mı-' diye sorarsanız. 'Enerji ve gıda fiyatları. Enerji ve gıda fiyatları inanılmaz oynak' diyebilirim" ifadesini kullandı.

Parasal teşviklerle ilgili de "Türkiye'nin frenleri de sağlam, gaz pedalı da sağlam" diyen Başçı, şu an itibariyle iç dinamiklerin çok kuvvetli olduğunu, kademeli şekilde frenden ayağın çekilmesinin yeterli olacağını kaydetti.

Başçı, parasal teşvike şu anda ihtiyaç olmadığını dile getirerek, ancak bunun "olmayacak" anlamına da gelmeyeceğini, Türkiye'nin bir miktar parasal teşvike de ihtiyacı olabileceği durumlarla karşılaşılabileceğini ancak şu anda o noktadan uzak olunduğunu bildirdi.

-"Bakan Çağlayan'ın açıklamaları"

Başçı, bir katılımcının "Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan faiz koridorunun daraltılmasının ardından politika faizlerinin de indirilmesini arzuladıklarını söyledi. Politika faizlerinin yakın dönemde düşürülmesi düşünülüyor mu- Bakan Çağlayan'ın son dönemde Merkez Bankası'na yönelik açıklamalarını bağımsızlığınıza bir müdahale olarak görüyor musunuz-" şeklindeki sorusuna şu yanıtı verdi:

"Biz görmüyoruz, bu konuda çok rahatız ama bunu kamuoyunun da böyle algılamasında büyük fayda var. Çünkü özellikle yurt dışında yanlış yorumlanabiliyor. Türkiye, Merkez Bankası'nı iyi tanıyor. Türkiye'de herkes Merkez Bankası'nın neye bakarak karar verdiğini gayet iyi bilir. Ama yurt dışında özellikle yabancı basında bu, soru işaretlerine yol açıyor. O açıdan bunu bizim anlatmamız lazım, görev bize düşüyor. Olaya şöyle yaklaşıyoruz, Merkez Bankası kararları geniş kesimleri ilgilendiriyor. Dolayısıyla banka ekonomistleri merkez bankasının kararlarıyla ilgili mutlaka bir algıya sahiptirler, bir analiz yaparlar, gazeteciler köşe yazarları yaparlar, yapmaları doğaldır. İş adamları kötü bir şey hissettikleri zaman bunu dile getirirler. Bu doğaldır. Biz verilere bakıyoruz, 'gerçekten böyle bir sorun var mı- Nereden geliyor-' diye. Hatta gerekirse sorarız iş adamına 'nedir bu' diye, o yüzden bu konuşmalar normal."

Başçı, doğrudan Merkez Bankası ile ilişkisi olmayan bir bakanın bunu söylemesine bu çerçeveden baktıklarını anlatarak, "Reel sektörden kötü bir sinyal aldı, buna daha dikkatli bakalım' deriz ama ekonomik göstergelere bakarız. Merkez Bankası'nın kanunları bellidir, fiyat istikrarı, finansal istikrar, bunlar bellidir. Ekonomik veriler harekete geçmemizi gerektiriyor mu- Nasıl bir araç kullanalım, hangi kolu çekelim, hangi düğmeyi çevirelim- Sonra oturur para politikası konusunda tartışırız arkadaşlarla. Bir adım atmak gerekiyorsa mutlaka o adımı tereddüt etmeden atarız. Adım atmamak gerekiyorsa da adım atmayız" dedi.

-"Yanlış algılamaları düzeltmek bize düşü"

Yanlış algılamaları düzeltmenin kendilerine düştüğünü ifade eden Başçı, çok net bir şekilde hangi şartlar altında hangi aracı nasıl kullanacaklarını söylemeleri, kamuoyuna açıklamaları halinde bir sorunun kalmayacağını ifade etti.

Başçı, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Nasıl Amerikan Merkez Bankası çok net şekilde ortaya koydu, dedi ki 'işsizlik olağanüstü yüksek, normal seviyelere inene kadar, hatta 5,5-6'lara kadar her ay 40 milyar dolar basmayı taahhüt ediyorum.' Şimdi biz de buna benzer söyleyebiliriz. Şimdi hemen size söyleyeyim 5,75'lik politika, bu bizim politika araçlarımızdan sadece bir tanesi. İlave başka politika araçları var. Likidite politikası var, parayı bol veririz geri çekeriz. Başka araçlarımız var, dövizle ilgili bir şeyler yapabiliriz. Dolayısıyla bunların hepsinin iyi bir şekilde anlatılması halinde o zaman bir sorun olmaz. 5,75 ile ilgili hemen net bir şekilde söyleyeyim, bu gündeme dahi alınmadı, para politikası toplantılarında 5,75'in değiştirilmesi hangi şartlar altında gündeme alınabilir."

Bu konunun aklına gelen 3 şart altında gündeme gelebileceğini belirten Başçı, "Bunlardan birincisi, Lehman benzeri küresel yeni bir kriz. Bu kriz akut bir kriz haline dönüşür, çok ani sert bir krize dönüşür, bütün ülkelerin riskleri yukarıya fırlar. 5,75'te kimsenin inanamayacağı kadar yüksek indirim yapabiliriz, çok da hızlı yaparız, kimse endişe etmesin ama bu bir cephanedir. Bu krizi görmeden bu cephaneyi harcamayız. Ya da döviz kurları üzerinde aşırı bir değerlenme baskısı olur, Türk lirası olması gereken dengesinden sapar çok aşırı değerli olur. O zaman dikkatli bir şekilde 5,75'i gözden geçirmeyi kurul gündemine alırız. Ya da üçüncü bir şart, enflasyon 5,75'in altına düşer seviye olarak ve görünümü de 5'in altına düşer. Benim tahminime göre buna artık 5'in altında enflasyon deriz, fiyat istikrarını aşağı risklere göre belirleriz, 'acaba çok ufak ölçekli indirim yapalım mı, yapmayalım mı-' diye gündeme getiririz" şeklinde konuştu.

Muhabir: Tahir Turan Eroğlu