Merkez’den Enflasyon Yorumu

Merkez Bankası aylık fiyat gelişmesi raporunda, Ağustos ayında tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskıların bir miktar güçlendiğini belirtti.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ağustos 2015 ’Aylık Fiyat Gelişmeleri’ raporunu açıkladı. Rapora göre; Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında yükseldi ve yıllık enflasyon 0,33 puan artarak yüzde 7,14 oldu. Bu dönemde Özel Kapsamlı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Göstergesi-H (ÖKTG) ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranları sırası ile 0,24 ve 0,35 puan artarak yüzde 7,83 ve 7,66’ya yükseldi.Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, Ağustos ayında enerji grubunun katkısı 0,05 puan gerilerken diğer alt grupların katkısı yaklaşık 0,1’er puan arttı. Mevcut durumda tüketici enflasyonuna en yüksek katkı hizmet grubundan geldi.Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerinde iyileşmenin sürdüğü ancak yüksek seviyelerin korunduğu gözlendi. Bu dönemde ana eğilim, temel mal grubunda gerilerken hizmet grubunda yükseldi.Ağustos ayında hizmet fiyatları yüzde 1,14 oranında arttı, grup yıllık enflasyonu 0,24 puan artışla yüzde 8,65’e yükseldi. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma dışındaki tüm ana kalemlerde artış kaydederken grup genelinde Türk lirasındaki değer kaybının yansımaları izlendi. Kırmızı et başta olmak üzere gıda fiyatları genelindeki olumsuz seyre bağlı olarak lokanta otel grubundaki yüksek oranlı fiyat artışları sürdü. Bu grupta Ağustos ayında son dokuz yılın en yüksek aylık artışı gerçekleşti ve grup yıllık enflasyonu yüzde 14,26’ya yükseldi. Ayrıca bu dönemde eğlence-kültür ve eğitim hizmetleri başta olmak üzere ’diğer hizmetler’ olarak sınıflandırılan kalemlerde de fiyat artışları hızlandı. Bu doğrultuda, hizmet enflasyonu ana eğiliminde bir miktar bozulma kaydedildi.Temel mal grubu yıllık enflasyonu Ağustos ayında 0,52 puanlık artışla yüzde 6,58’e yükseldi. Bu dönemde yıllık enflasyon dayanıklı tüketim malları ve giyim grubunda yükselirken giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda sınırlı bir oranda geriledi. Döviz kurunun birikimli etkilerine bağlı olarak dayanıklı mal grubu fiyatları aylık bazda yüzde 0,55 oranında arttı. Söz konusu artışlar bu dönemde elektrikli ve elektriksiz aletler grubunda daha yüksek olmakla birlikte, grup genelinde gözlendi. Giyim grubu yıllık enflasyonunda önceki aydaki belirgin düşüşün ardından bir artış gözlendi. Giyim ve dayanıklı dışı temel mallar grubunda ise aylık artış oranı yakın döneme kıyasla bir miktar yavaşladı ve grup yıllık enflasyonu yüzde 7,22’ye geriledi. Son dönemde Türk lirasında kaydedilen belirgin değer kaybının temel mal fiyatlarına yansımasının bu aşamada sınırlı kaldığı gözlendi.Enerji fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,76 oranında azaldı. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak sırasıyla yüzde 2,63 ve 0,88 oranında gerileyen akaryakıt ve tüpgaz fiyatları belirleyici oldu. Yıllık enerji enflasyonu bu olumlu seyir ile birlikte yüzde 1,26 oranına geriledi.Ağustos ayında gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 0,46 puan artışla yüzde 9,71 oldu. Yıllık enflasyon işlenmemiş gıda grubunda yükselirken işlenmiş gıda grubunda yavaşlama eğilimini sürdürdü. Mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları Ağustos ayı artışında taze meyve ile kırmızı et öne çıktı. Bu dönemde koyun eti fiyatları yatay seyrederken dana eti fiyatlarındaki yükseliş eğilimi hız kesmekle birlikte sürdü.İşlenmiş gıda grubunda yıllık enflasyondaki yavaşlamaya karşılık aylık fiyat artışı bir önceki ayın ardından bu dönemde de hızlandı. Bu gelişmede, zeytinyağı başta olmak üzere sıvı yağ, şeker, çay, konserve işlenmiş sebze ürünleri ve alkolsüz içecek fiyatlarının etkisi hissedildi. Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 10,82’ye, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise yüzde 5,52’ye yükseldi.Yİ-ÜFEYurt içi üretici fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,98 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 6,21’e yükseldi. Türk lirasındaki belirgin değer kaybına bağlı olarak imalat sanayi fiyatlarında artış gözlenirken başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki düşük seyir bu etkiyi sınırladı. Yıllık enflasyon imalat sanayi fiyatlarında yüzde 6,66’ya, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 8,70’e yükseldi.Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Ağustos ayında dayanıksız tüketim malları grubunda sınırlı olmakla birlikte tüm alt grup fiyatlarının yükseldiği görüldü. Ara malı imalatı fiyatları aylık bazda yüzde 1,76 oranında artarken Türk lirasındaki değer kaybının etkisi grup geneline yayıldı. Sermaye malı imalatındaki yüzde 2,16 oranındaki fiyat artışında ise ’diğer özel amaçlı makine’ fiyatları ve metal yapı ürünleri imalatı fiyatları ön plana çıktı. Dayanıklı tüketim malları fiyat artışında ise mücevherat imalatı fiyatları belirleyici oldu. Merkez Bankası, Ağustos ayında tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskıların bir miktar güçlendiğini kaydetti.