Merzifon Dokuması Yeniden Canlanıyor

Amasya’nın Merzifon ilçesinde 1950'li ve 1960'lı yıllarda 10 bin kişinin çalıştığı dokumacılık sektörünün yeniden canlandırılması için çalışma başlatıldı.

Merzifon Kaymakamlığı ve Halk Eğitim Merkezi işbirliğiyle ‘Merzifon dokumasını yeniden canlandırma’ çalışmaları yapılıyor. Merkez ve ilçeye bağlı köylerde açılan dokuma kurslarında, dokumanın çeşitliliğini artırarak turizme kazandırılması ve kursiyerlerin aile ekonomisine katkıda bulunması amaçlanıyor.

Merzifon Kaymakamı Mehmet Fatih Geyim, Merzifon dokuması ile ilgili bilgilerin Evliya Çelebi ve zamanın önemli diplomatları tarafından aktarıldığını belirterek, 50 yıl önce ilçe halkının dokumacılık ile uğraştığını, hemen hemen her evde bir dokuma tezgâhı bulunduğunu söyledi. Dokumacılığın Merzifon’da yeniden önemli bir gelir kaynağı olması için çaba sarf ettiklerini belirten Kaymakam Geyim, şöyle devam etti: “Geleneksel el sanatlarımız kaybolmaya yüz tutmuştu. Halk Eğitim Merkezimizle işbirliği yaparak Merzifon dokumasını gün yüzüne çıkarmaya çalışıyoruz. Bu kapsamda merkezde sürdürülen dokumacılık kurslarını ilçeye bağlı Yakacık köyünde de açtık. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı kanalıyla 9 bin lira değerinde 5 tezgâh aldık. Böylelikle tezgâh sayımız 13’e çıktı. Dokuma kurslarına katılan genç kızlarımız ve kadınlarımız hem dokumacılığı öğreniyor, hem de ileriye dönük projeler yapıyor. Bundan sonra da imkânlarımızı zorlayarak Merzifon dokumasını hem yaşatmak hem de ev ekonomisine katkı sağlamak için çalışacağız. Dokumacılıkla uğraşan kadın sayısının artması ve ilçemize yeniden yayılmasını, evlerde dokunmasını istiyoruz.”

“MISIR ÇARŞISINDAN SİPARİŞ ALIYORUZ”

Dokumacılık kursuna katılarak boş zamanlarını değerlendirdiğini belirten Emekli Azime Yağcı(52), “Şu an dokumacılığı öğreniyorum, fakat ilerleyen süreçte bir tezgâh almayı düşünüyorum. Bizler Merzifon dokumasının çeşitliğini artırmak için o kadar uğraşıyoruz ki çevremizdekilere de yansıyor. Yaptığımız kravat, masa örtüleri, çanta, kıyafet, peştamal gibi ürünlerimize Mısır Çarşısından dahi talep var, arayıp, sipariş veriyorlar.” şeklinde konuştu.

“İNŞALLAH YENİDEN CANLANIR”

İlçenin tek dokuma ustası Haşim Dülger de (92) dokumacılığın tarihi hakkında bilgiler vererek, şunları aktardı: “Dokumacılık Merzifon'un en önemli üretim yapılan mesleklerinin başındaydı. İkinci Cihan Harbi'nde Dokumacılık Cemiyeti tarafından kalite kontrolü yapılan dokumalar, develere yüklenerek o zamanki adı Engürü, şimdiki adıyla da Ankara'ya götürülüp, pazarlanırmış. Daha sonra harpte iplik sıkıntısı çekilmeye başlandığından Malatya ve Adana'daki iplik fabrikaları dokumacı esnafının ihtiyacını karşılayamaz hale gelmiş. Bu nedenle dokumada kullanılan iplik Mısır ve Hindistan'dan getirilmeye başlanmış. Harbin etkisi, ulaşımın kolay olmaması ve ham madde sıkıntısı çekildiğinden iplik karaborsaya düşmüş. Zamanın hükümeti bu duruma el koyarak kooperatifleşmeye gidilmiş. 1940 yılında Merzifon'daki 5 bin dokuma esnafına 200 lira sermaye ile belirli miktarda iplik verilmeye başlanmış, ancak yine de esnafın dokuma tezgâhlarını satması engellenememiş. 1950 yılında tekrar canlanan ve kurulan atölyelerde üretilmeye başlanan Merzifon dokuması 60 ihtilali ve üreticinin altından kalkamayacağı vergiler nedeniyle bir darbe daha aldı. 1967 yılında satışa çıkarılan tezgâhlar Denizli esnafı tarafından satın alındı. 5 bin nüfuslu Merzifon'un en az 10 bini dokumacılıkta çalışmaktaydı. Tezgâhların Denizli esnafı tarafından alınması zorumuza gitti. Merzifon'da eskiden bu işi yapan aileler de tekrar tezgâhlarını kurarak dokumayı canlandırmaya çalıştılar, ama pek sonuç vermedi. Şu an bildiğim kadarıyla dokumayı yeniden canlandırmak için çalışma başlatıldı, inşallah devamı gelir.