Mimarlar Odası'ndan Kentsel Dönüşüm Eleştirisi

Mimarlar Odası Mersin Şube Başkanı Sinan Tütüncü, kentsen dönüşümün, dünyada çok sayıda başarılı örneği bulunmaktayken, ülkemizde bilimsel ve toplumsal temellere dayanmayan yanlış yaklaşım ve yöntemlerle geliştirildiği için kamuoyunun tepkisine neden olduğunu ve çoğu örnekte kente yarar yerine zarar veren bir uygulama haline geldiğini savundu.

Tütüncü, yaptığı yazılı açıklamada, Samsun'da yaşanan sel felaketine değinerek, kentsel dönüşüm uygulamalarındaki yanlışlıklara dikkat çekti. Samsun'da yaşanan felakette vatandaşların hayatını kaybetmesinin, kentsel dönüşüm çalışmalarının sadece rant amaçlı yapıldığını, gerekli zemin etütlerinin, bölgesel şartların dikkate alınmadan uygulandığını bir kez daha gösterdiğini savunan Tütüncü, "Oysa kentsel dönüşüm çalışmaları, gerekli araştırmalar yapılarak uygulanması gerekmektedir. Kentsel dönüşüm Türkiye'de sıkça tartışılmakta olan bir konudur. Dünyada kentsel dönüşümün çok sayıda başarılı örneği bulunmaktayken, ülkemizde bilimsel ve toplumsal temellere dayanmayan yanlış yaklaşım ve yöntemlerle geliştirildiği için kamuoyu tepkisine neden olan ve çoğu örnekte kente yarar yerine zarar veren bir uygulama olmuştur" dedi.

Ülkemizde kentsel dönüşüm uygulamalarıyla ilgili temel sorunlardan birinin de dönüşümün ekonomik fayda üzerinden tanımlanması olduğunu ileri süren Tütüncü, "Gelir getirici projelere öncelik verilmekte, biriken kaynaklar sosyal konutlar için yeterli oranda kullanılmamaktadır. TOKİ tarafından son 10 yılda üretilen konutlar içinde alt gelir gurubuna yönelik olanların oranı oldukça düşüktür. Ekonomik ve fiziksel açıdan niceliksel yaklaşıma bağlı olarak gelişen bir diğer önemli sorun da dönüşüm uygulamalarında bağlamsal öğelerin göz ardı edilmesi, sosyal, coğrafi, iklimsel, işlevsel ve ekonomik şartların proje üretiminde dikkate alınmaması ve bu girdileri sağlayacak paydaşlarla işbirliği yapılmamasıdır. Dünyada uygulanan başarılı kentsel dönüşüm örneklerinde insan hayatı, ekonomik fayda, sosyal gelişme ve mekansal niteliği geliştirme amaçları bir arada güdülmektedir. Bütün aşamalarda uzmanların, sivil toplum örgütlerinin ve dönüşecek bölgelerde yaşayan nüfusun görüşü, katkısı ve desteği alınmaktadır" diye konuştu.

"MERSİN'DEKİ ÇALIŞMALARA KATKI YAPMAYA HAZIRIZ"

Mersin için bu katılımcı yaklaşımın benimsenmesi durumunda Oda olarak her türlü katkıyı yapmaya hazır olduklarını vurgulayan Tütüncü, şöyle devam etti; "Kentsel dönüşüm konusunda Mersin için en başta tekrar ele alınması gereken soru, hangi mahallelerde dönüşümün gerekli olduğudur. Gelinen aşamada 5 yılı aşkın süredir gündeme gelen ve uygulanmayan dönüşüm kararlarının alınma ve projelerinin hazırlanma biçiminde yerel kamuoyunun ve uzmanların görüşü alınmadığından kamuoyu tepkisi oluşmuştur. Dönüşüm uygulanacak mahallelerin hangi kriterlere göre belirlendiği açık değildir. Mersin'de hangi bölgelerin öncelikle dönüşmesi gerektiğine dair kapsamlı ve bilimsel bir araştırma yapılması gerekmektedir. Kentte Çamlıbel, Yenimahalle, Mahmudiye, Mesudiye, Pirireis, İnönü, Gazi gibi mahallelerde can ve mal kaybı tehlikesi büyük, işlevsel dönüşüm talebi ve ekonomik potansiyel yüksektir. Sıralanan bu örneklerin arttırılması ve önem sıralamasının daha detaylı biçimde belirlenmesi için yerel ve merkezi idarelerin işbirliğinde kapsamlı bir araştırmanın yapılması gerekmektedir."