Bilgisayarda oyun oynarken, video izlerken ya da web sayfasında gezinirken ortaya çıkabilen yaygın sorunlardan biri ghosting olarak adlandırılır. Dilimize hayaletlenme olarak geçtiği bilinen bu terim genellikle tazeleme hızıyla ilişkili olan bir sorunu temsil eder. Monitörde ghosting sorunu özellikle oyuncuların yakındığı bir teknik hata iken genel kullanıcıların da cihazlardan yüksek verim almalarını engeller. Dolayısıyla monitörde ghosting sorunu çözümü üzerine detaylı bilgi sunulmalı ve bu problemin nasıl anlaşıldığı gibi önemli konular incelenmelidir.
Özellikle oyun bilgisayarı kullanıcıları için önem arz eden bir konu olan ghosting monitörle ilgili bir problemdir. Monitörde ghosting problemi bir monitörün mevcut kapasitesinden daha hızlı hareket eden objelerin arkasında bozulmaların oluşması olarak tanımlanır. Dolayısıyla monitörde ghosting sorunu oluştuğu takdirde oyun oynarken, video izlerken ve hatta web sayfalarında çeşitli işlemler yaparken performans düşüklüğü gelişir. Bu da kullanıcıların gerçekleştirdikleri işlemleri verimli bir şekilde yürütmelerine engel olur.
Monitörlerde ortaya çıkan ghosting sorununun neden oluştuğunun incelenmesi için piksellere değinilmelidir. Yani bir monitör pikseline yeterli seviyede yaklaşıldığı takdirde bu piksellerden her birinin kırmızı, mavi ve yeşil renklerden oluştuğu görülebilir. Monitörde ghosting sorununa sebebiyet veren en temel faktör ise yenileme/ tazeleme hızı olarak bilinir.
Tazeleme hızı düşük olduğu takdirde 3 ayrı renkteki alt pikselin daha sert ve geç bir şekilde güncellenmesi söz konusudur. Bu da ekrandaki mevcut görüntünün yenilenmesi sırasında gecikme yaşanması ile görüntünün bulanıklaşması gibi sorunların ortaya çıkmasını tetikler. Buna bağlı olarak hareket eden cismin arkasında ya da ön kısmında orijinal görüntünün yansıması (hayaleti) oluşur. Söz edilen bu durum monitörde ghosting probleminin nasıl geliştiğini ve neden oluştuğunu açıklar niteliktedir.
Özellikle oyuncular için problem oluşturan monitörde ghosting sorununun belirtileri bu teknik hatanın anlaşılmasını sağlar. Monitörde ghosting olup olmadığının anlaşılması için çeşitli testler kullanılabilir. Ancak temelde “Monitörde ghosting olup olmadığını nasıl anlarız?” diyenlere bu soruna bağlı olarak ortaya çıkan teknik problemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Teknoloji tutkunları için monitörde ghosting sorununun mevcut olup olmadığını tam anlamıyla analiz etmek önem teşkil eder. Dolayısıyla monitörde ghosting sorununun temel belirtilerinin gözlemlenmesinin yanı sıra bu konuda etkili olan testlerin keşfedilmesi de mümkündür. Monitörde ghosting sorunu anlama sürecinde yardım alınabilen 2 ayrı test ve bu ölçme araçlarına yönelik detaylar aşağıda açıklanmıştır:
UFO Test: Monitörde ne kadar hayaletlenme olduğunun ölçülmesi için UFO Test’in resmî sitesine giriş yapılması mümkündür. Bu sitede ölçüm yapılırken saniye başına düşen piksel sayısının ayarlanabildiği bilinir. Ancak UFO Test bir tarayıcı üzerinden yapıldığı için bazı durumlarda tazeleme hızını doğru bir şekilde algılayamayabilir.
Bir monitörde ghosting sorununun giderilmesi için çoğu zaman Overdrive ayarlarının yapılması gerekir. Hayaletlenme probleminin genellikle gereğinden fazla voltajla çalışan monitörlerde ortaya çıktığı bilinir. Bu bağlamda monitör ghosting çözümü için hayaletlenmenin ölçülebildiği Frog Pursuit gibi araçlardan yararlanılabilir. Söz edilen araç OSD menüsüne ulaşılmasını ve buradan Overdrive ayarlarının yapılmasını mümkün hâle getirir. Dolayısıyla “Monitörde ghosting sorunu nasıl geçer?” diyenlere bu problemin her zaman olmasa da çoğu zaman Overdrive ayarının optimize edilmesiyle ortadan kalktığı söylenmelidir.
IPS teknolojisi bilgisayar monitörlerinde daha yüksek kalitede bir görüntü oluşturulmasını mümkün kılar. Dolayısıyla özellikle Fast IPS teknolojisiyle tasarlanan oyuncu bilgisayarlarında ghosting sorununun oluşmadığı belirtilmelidir. Bu da IPS monitörlerde video izlerken, web sayfalarında gezinirken ya da oyun oynarken hayaletlenme problemine yönelik olan belirtilere pek rastlanmadığı gibi gecikme sorunu ve netlik kaybı gibi durumların da oluşmadığını gösterir.