Tarihi dokusuyla, kültürlerin ve inançların harmanıyla Mardin bambaşka bir şehir. Mardin gezilecek yerler listelerinin olmazsa olmazı Mor Gabriel Manastırı 397 yılından günümüze sağlam ulaşabilmeyi başarmış nadir yapılardan. Halen aktif olarak kullanılan manastır görülmeye değer.
Mor Gabriel Manastırı (Deyrulumur Manastırı) Mardin ilinin, Midyat ilçesinin 23 kilometre güneydoğusunda bulunuyor.
Mardin-Mor Gabriel Manastırı arası 89 km.
Mor Gabriel Manastırı yol tarifi için buraya tıklayın.
Mor Gabriel Manastırı (diğer adıyla Deyrulumur yani Rahiplerin Meskeni) dünyanın ayakta duran en eski Süryani Ortodoks manastırıdır. Manastır, 397 yılında Mor Şmuel (Samuel) ve öğrencisi Mor Şemun (Simon) tarafından, bir Zerdüşt tapınağının kalıntıları üzerinde inşa edilmiş. O dönemde ünü gittikçe artmış. Öyle ki Roma İmparatorlarından Arcadius ve Honorius, sonra da II. Theodosius ve Bizans İmparatoru I. Anastasius mabede bağış yapmış.
DUA EVİ( BÜYÜK KİLİSE)
Manastırın kurucuları Mor Şmuel ve Mor Şemun’un dua etmek için ilk kurdukları kilise. Büyük Kilise’nin içindeki taban ve tavan mozaikleri erken dönem Hristiyanlık mimarisinin önemli örneklerinden.
BÜYÜK KİLİSE ÇAN KULELERİ
Mor Gabriel Manastırı’nda iki adet çan kulesi bulunuyor. 1971 ve 2003 yılında yapılan çan kuleleri taş işlemeleri ile görülmeye değer.
THEODORA KUBBESİ
Burası Mor Gabriel Manastırı içerisindeki en güzel yapılarından biri. Buranın Theodora kubbesi olarak isimlendirilmesinin iki nedeni var. İlk iddiaya göre kubbeyi Bizans imparatoru I. Justinianus’un eşi imparatoriçe Theodora yaptırmış ve onun ismi verilmiş. İkinci iddia ise yine Bizans imparatoru Arcadius’un kızı Theodora hastalanmış ve Mor Şmuel’in dualarıyla iyileşmiş. Arcadius da bu yapıyı manastıra yaptırmış.
MOR GABRİEL İNZİVA ODASI
Büyük Kilise’nin yanında bulunan odada duvara açılan dar bir niş içinde Mor Gabriel’in inzivaya çekildiği biliniyor. Bu bölüm ziyarete kapalıdır.
İNZİVA KULESİ
Manastırın 300 metre kadar uzağında bulunan kule 10 metre yüksekliğindedir. Manastırın ilk dönemlerinde gözetleme kulesi olarak kullanıldığı düşünülüyor. Üç katlı olan inziva kulesi ziyarete kapalıdır.
MERYEMANA KİLİSESİ
Giriş kapısının üzerindeki kitabede 1965 yılında Patrik İgnatius III. Yakup’un ziyareti yazılıdır. Büyük Kilise kapalı olduğu dönemlerde ibadet bu kilisede yapılıyor.
ŞEHİTLER EVİ
Bu bölümde 15 adet niş mezar bulunuyor. Mezarlara, manastıra saldırı olduğunda şehit olan azizler ve metropolitler, manastır reisleri, rahipler gömülmüş. Soldaki tonoz tabanında manastır kurucuları Mor Şmuel ve Mor Şemun’a ait, sağdaki tonozda ise 7.yy’da manastır metropoliti ve bölgenin en önemli azizlerinden Mor Gabriel’in mezarı bulunuyor.
ELÇİLER EVİ
İçerisinde 1915 yılında vefat eden manastır eski metropoliti Athanasios ile 1984 yılında vefat eden Turabdin Metropoliti İvennis Afrem’in mezarları bulunuyor. Ziyarete açık bölümlerden biri.
KIRK ŞEHİTLER MABEDİ
Günümüzde manastır personelinin yararlandığı bir kütüphane ve oturma odası olarak kullanılıyor. 5.yy’da ilk yapıldığında kilise olarak kullanıldığı düşünülüyor. Burası manastır personelinin kullanım alanı olduğu için ziyaretçiye kapalıdır.
Duvarlılar Evi, Kartminli Mor Şemun Kilisesi, İnziva odaları, Büyük sarnıç, Büyük Tonozlu Yapı, Büyük kubbeli yapı (günümüze kadar gelememiş), Mısırlılar Kubbesi (Mısır’dan gelen askerlerin rahip olduktan sonra kendileri için yaptıkları yapı), Ölüler Kubbesi manastırda bulunan ziyarete kapalı diğer alanlardır.
Mor Gabriel Manastırı giriş ücreti 2021 yılı için 10 TL. Müze kart burada geçerli değil.
Mor Gabriel Manastırı Ziyaret Saatleri
Yaz Dönemi: 09.00-11.30 / 13.00-16.30
Kış Dönemi: 09.00-11.30 / 13.00-16.00
Mor Gabriel Manastırı açık mı diye soranlar için ziyarete açık olduğunu söyleyebilirim.
