Muğla'da bulunan "kayaçayı" literatüre girdi

EŞBER AYAYDIN - Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan, Ballıbabagiller ailesine ait endemik bitki literatüre girdi.

Şanlıurfa'nın Harran ilçesinde görevli biyoloji öğretmeni Dr. Özal Güner'in kayalık alanda tespit ettiği çiçeğe "Milas kayaçayı" ismi verildi.

Güner, AA muhabirine, doğadaki bitkilere büyük ilgisinin olduğunu ve 10 yılı aşkın bir süredir Türkiye'nin farklı yerlerinde arazi çalışması gerçekleştirdiğini belirtti.

Muğla'nın Milas ilçesi kırsalındaki Konak, Çukurköy ve Karabükü mahalleri arasında 2018 yılında yaptığı arazi çalışması sırasında, kayalık alanda yayılış gösteren bir bitkiye rastladığını anlatan Güner, bu bitkinin farklı bir yapısının olduğunu gördüğünü söyledi.

Güner, Türkiye'de kayaçayı ya da deliçay olarak bilinen bitkinin yaşam alanının 600-1000 metre arasında olduğunu ifade ederek, şöyle konuştu:

"Kayaçayı üzerinde 9 yıla yakın bir süredir çalışmam olduğu için bu bitkinin (Milas kayaçayı) farklı olduğunu gördüğüm zaman anladım. Bununla ilgili literatür çalışmasını, laboratuvar çalışmasını yaptıktan sonra, bulduğum bu bitkinin bilim dünyasında şu ana kadar bilinmeyen bir tür olduğunu ortaya koyarak makalesini hazırladım. Uluslararası alanda kabul gören Phytotaxa dergisine makalemizi gönderdik. Makalemiz belli bir hakem sürecinden geçtikten sonra yayımlandı ve bitkimiz bilim dünyasına tanıtıldı. Bitkimize 'Milas kayaçayı' ismini verdik."

- 65 türü Türkiye'de

Yeni bulduğu "Milas kayaçayı" ile bugüne kadar literatüre 6 türü kazandırdığını belirten Güner, Türkiye'nin kayaçayı yönünden önemli bir merkez olduğunu ve bu endemik türlerin korunarak gelecek kuşaklara aktarılmasının büyük önem teşkil ettiğini söyledi.

Kayaçayı türünün dünyada Avustralya ve Yeni Zelanda haricinde geniş bir alanda yayılış gösterdiğini vurgulayan Güner, şunları kaydetti:

"Bu bitki üzerinde 9 yılı aşkındır çeşitli çalışmalar yaptım, bu konu benim uzmanlık alanım oldu. En son literatüre göre dünyada 370 kayaçayı bulunuyor. Ülkemizde bu sayı son bulduğumuz türle birlikte 121 oldu, şu anda 65 türümüz dünyada sadece Türkiye'de bulunuyor. Bu yönüyle Türkiye kayaçayının gen merkezi konumundadır. Kısa boylu ve yoğun yapraklı olan Milas kayaçayının yaşadığı bölge doğa harikası jeomorfolojik oluşumlara ev sahipliği yapmaktadır. Bu bitkinin daha geniş alanlara yayılması, türün neslinin devamı için çok önemlidir çünkü aşırı otlatma ve yol genişletme faaliyetleri bitkinin popülasyonuna zarar verebilmektedir ayrıca bölgede çıkan orman yangınları da bu türün devamlılığına büyük zarar vermektedir. Milas kayaçayının da diğer endemik türlerde olduğu gibi mutlaka koruma altına alınması gerekmektedir."