Namaz, Farsçada ibadet ve kulluk etme anlamlarına gelir. İslam'ın 5 şartından biridir. Müslümanlar günün belirli vakitlerinde namaz kılarak Allah'ı anmış ve O'na dua etmiş olurlar. Kur'an-ı Kerim'de namaz ibadeti, zikir ve tesbih sözcükleriyle de ifade edilir. Namazın nasıl kılınması gerektiği konusu ise hadislerde anlatılır. İlahiyatçılar, bu hadislere göre namazın nasıl kılınması gerektiğini bize açıklıyor. Bu yazımızda namaz hakkında tüm detaylar ve adım adım namaz kılınışı anlatımı yer alıyor. İşte ''Namaz nedir? ve Namaz nasıl kılınır?'' gibi soruların yanıtlarını ve namaz hakkındaki detaylar...
Namaz, İslam öncesi toplumlarda da var olan bir ibadet ritüeliydi. İslam'da ise Kur'an-ı Kerim'de geçtiği üzere birçok Peygamber'in namaz kıldığı anlatılır. İslam'ın ilk dönemlerinde, henüz 5 vakit namaz farz kılınmadan önce, namazın 2 rekat olduğuna dair görüşler var. Bugün de hâlâ uygulanan 5 vakit namazın, hicretten bir sene önce Miraç gecesinde farz kılındığı biliniyor. "Namaz nedir?" sorusunun yanıtını ve namazın tarihçesini öğrendikten sonra namaz kılmak hakkındaki diğer detayları öğrenebiliriz.
Kuran-ı Kerim, namazın bütün ayrıntılarını içermiyor. Namazın nasıl kılındığına dair bildiklerimizi hadislerden öğreniyoruz. Bu nedenle mezhepler arasında namazların kılınışı ile ilgili farklar olabiliyor. Aşağıdaki derlenen namaz hareketleri, dünya üzerinde ve ülkemizde en çok mensubu bulunan Sünnîlik mezhebi esas alınarak hazırlandı.
"Namaz nasıl kılınır?" kadın ve erkekler için ayrı ayrı yanıtları olan bir soru. Bazı ufak farklılıklar olsa da, kadın ve erkeğin namaz hareketleri birbirine çok yakın. İşte sizler için derlenen ayrıntılı namaz kılınışı...
"Namaz nasıl kılınır, namazda neler okunur?" sorusunun yanıtına geçmeden önce yerine getirilmesi gereken bazı şartlar var:
Namaz vakitleri içerisinde olmanız gerekir. Namaz saati dışında kılınan namazlar, nafile namazı olarak bilinir.
Abdest alarak temizlenmeli ve vücudunuzun avret yerlerini örtmelisiniz. Unutmayın ki, ''Temizlik imandandır.''
Namaz kılacağınız yeri güzelce süpürmeli, mümkünse yere bir seccade sermelisiniz.
Bu ön hazırlıklar tamamlandıktan sonra kişi namaz kılmaya hazır hale gelir. Aşağıdaki adımları uygulayarak 2 rekat namaz nasıl kılınır, öğrenmiş olursunuz.
Niyet etmek, namazın ilk adımıdır.
Ayak parmaklarınız arasında 4 parmak açıklık olacak şekilde ayakta durmalısınız.
Elleriniz yanlarda, serbest bir şekilde niyet etmelisiniz. Örneğin, ''Niyet ettim Allah rızası için sabah namazını kılmaya'' diyebilirsiniz.
''Allahu Ekber'' denilerek eller bağlanır.
Tekbir getirme esnasında, erkeklerin başparmakları kulak memelerine dokunacak şekilde kaldırılır. Avuçlar açık bir biçimde kıbleye yönelmelidir.
Tekbir getirdikten sonra erkekler, ellerini göbekleri üzerinde bağlarlar, sağ el başparmağı sol eli kavrar.
Kadınlar aynı şekilde ellerini göğüs üstüne koyarlar fakat erkeklerdeki gibi sol ellerini kavramaları gerekmez.
''Rükû ne demek?'' diye soranlar için, bu kelime sözlükte eğilme anlamına gelir.
Yeniden tekbir getirilerek rükûya varılır.
Erkekler, parmakları aralıklı bir şekilde dizlerini kavrarlar. Öne doğru mümkün olduğunca eğilirler. Bu esnada dizler ve dirsekler dümdüz hale getirilmeli.
Kadınlar, rükû esnasında hafifçe öne eğilir. Parmaklarını, araları kapalı bir biçimde dizlerine koyarlar. Dizleri hafif eğri olmalıdır.
''Semiallahu limen hamideh'' denilerek tekrar kalkılır.
''Secdede ne denir?'' sorusu, namaz kılmayı yeni öğrenenlerin sıkça sorduğu sorulardan.
Tekbir getirip secdeye vardıktan sonra 3 kez Sübhane rabbiye'l-ala demeniz gerekir. Bu esnada burnunuz, alnınız ve elleriz yere değmeli. Ayaklarınız ise yerden hiç kalkmamalı.
Secdeden kalkarken tekbir getirilir.
Erkekler, sol ayaklarını yere doğru uzatıp üzerine otururlar. Sağ ayaklarının parmakları ise öne doğru bakacak şekilde, sağ ayak dik hale getirilir.
Kadınlar burada ayaklarını sağ tarafa doğru yatırır ve o şekilde otururlar.
Yeniden tekbir getirilip secdeye varılır. 3 kez Sübhane rabbiye'l-ala dendikten sonra, tekrar kıyama kalkılır. Buraya kadar olan kısım 1 rekat olarak tanımlanır.
İkinci rekata başlarken besmele, Fatiha ve Kur'an-ı Kerim'de geçen başka bir ayet okunur.
Son kez tekbir getirildikten sonra secdeden kalkıp secde arasındaki gibi oturulur.
Baş, sağa doğru çevrilerek ''Esselamü aleyküm ve rahmetullah'' denir. Bu şekilde omzumuzdaki yazıcı meleklere selam verilmiş olur.
"Namaz nasıl kılınır?" sorusuna yanıt bulup erkek ve kadın için uygulamaları öğrendikten sonra, namaz hakkında bazı bilgilere göz atabiliriz.
Sözlük anlamı olarak ''Rekat nedir?'' diye merak edenler için bu sözcüğün, namazın kıyam, rükû ve secdeden oluşan her bir bölümünü ifade ettiğini söyleyebiliriz. Dinimizde günde 5 vakit namaz Müslümanlara farz kılınmıştır. Buna göre sabah namazı 4, öğle 10, ikindi 8, akşam 5, yatsı 13 ve cuma namazı 12 rekat olarak kılınır. Bu rekatlardan bazıları namazın farzı, bazıları da namazın sünnetleri olarak kabul edilir.
Müslümanlar; cami, mescit gibi yerlerde toplanıp birlikte namaz kılabilir. Müslümanların birlikte kıldığı namazın fazileti ve sevabı bol olur. Cemaatle ibadet edilirken, genellikle namaz duruşları bağlamında bir farklılık bulunmaz. Namaza başlamadan önce niyet ederken ''Uydum imama'' denilebilir. Cenaze, cuma ya da teravih namazları; cemaatle kılınan namazlar arasında yer alır. Bu namazın en belirleyici özelliği, namazı kıldıran bir imamın bulunmasıdır. Cemaat, imamın yönlendirmelerine göre namazlarını kılar. İmam da yüksek sesle cemaati yönlendirir ve namazlarını kıldırır.
Berat Kandili'nde kılınan namaza hayır namazı denir. Bu namaz 100 rekattan oluşur. Her iki rekatta bir selam verilir. Bu namazı kılarken Fatiha'dan önce Sübhaneke ve sonrasında ise 10 kere İhlas suresini okumak gerekiyor. Hayır namazının tek seferde kılınması şart değil. Ara verilmesinde ya da abdest tazelenmesi herhangi bir sakınca bulunmaz.
Bacaklarında engeli bulunanlar, ayakta duramayacak kadar yaşlı veya hasta olanlar ''Sandalyede namaz nasıl kılınır?'' sorusunun yanıtını arıyor. Bu kişilerin oturarak namaz kılmalarında sakınca görülmez. Bu kişiler, kıyamda ayakta durmak yerine otururlar. Namazın diğer şartlarını uygulamaları gerekir. Geçerli sebepler dışında sandalye ya da tabureyle namaz kılmak uygun görülmez.
Yolculuk halindeyken namaz vakitlerini kaçıranlar, daha sonra bu namazları tekrar kazâ edebilir. Eğer uygun bir ortam varsa, yolculuk esnasında namaz kılınmasının bir mahsuru olmaz. Müsait olunmadığı takdirde namazın sünneti terk edilebilir. Hanefi mezhebine mensup kişiler, seferi durumlarda namazlarını 2 rekat olarak kılmalılar. Diğer mezhep mensuplarının, 2 ya da 4 rekat kılmaları onların tercihlerine bırakılır.
Rüyada namaz kıldığını görmek genellikle hayra yorulur. Günahlardan arınmaya, muhabbete ve rahmete işaret eder. Namaz kılmak, manevi huzura erişmek için adeta bir anahtar görevi görür. Dolayısıyla rüyada namaz kıldığını görmek de manevi huzura erişeceklerini hissedebilirler.
Peygamberimizin çok kez nafile namazı kıldığı biliniyor. Nafile namazı kılınırken, iki rekatta bir selam verilir. Namaza başlamadan önce de nafile namazı kılmak için niyet edilir. Normalde 12 rekat olan bu namaz, 4 rekat olarak da kılınabilir.