Narsist insanlar nasıl olur, Narsist insanların özellikleri neler?

Narsistlik, kişinin kendine duyduğu hayranlık ve aşırı öz güven gibi bulguları olan psikiyatrik bir kişilik bozukluğudur. Narsist kişilik bozukluğu, psikiyatri alanında belirlenen birçok kişilik bozukluğu türlerinden biri olarak bireylerin, kendilerine duyduğu abartılı duyguları tanımlar. Bu kişiler, çocuklukta yaşadıkları travmalar nedeniyle diğer insanlardan üstün olması ve diğerlerinin daha değersiz olması, buna bağlı olarak herkesin kendilerine yoğun hayranlık göstermesini istemesi gibi düşünce yapılarına sahiptir. Narsist kişilik bozukluğunun, dünya genelinde yaklaşık olarak insanların %6,2’sinin sahip olduğu ve kadınlara oranla erkeklerde daha sık ortaya çıktığı belirtilir. Narsist kişilik bozukluğu, diğer kişilik bozukluklarında olduğu gibi terapi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir ve tedavi edilebilir bir kişilik bozukluğudur.

Narsist nedir?

Narsisizm kişilik bozukluğu konusunda çalışmalarıyla öne çıkan ABD’li psikolog W. Keith Campbell, narsist kişilik bozukluğunu şişirilmiş bir benlik imajı olarak tanımlar.

Narsist kişilik bozukluğu yaşayan birey, dış dünyaya karşı her konuda kendini aşırı yetenekli ve güçlü olarak gösterir, buna yönelik davranışlar sergilerken kendi iç dünyasında kendisine verdiği gerçek değer oldukça az olup, kendini güçsüz hisseder.

Birey fark edilebilir derecede kendini beğenmiş ve kibirli tavırlar gösterirken, çevresindeki kişilerden her zaman iltifat beklentisi içindedir. Başkalarının kendisiyle alakalı düşüncelerini önemserken, başkalarının kişisel duygularını hiç önemsemez, empati kuramaz. Diğer kişileri kontrol edilecek nesneler olarak tanımlar. Hak ettiklerini düşündükleri takdiri görmeyen narsistik bireyler, kendilerini mutsuz ve hayal kırıklığına uğramış hissederler ve dış dünyadan uzaklaşmaya başlarlar. Fark edilebilir derecede ben merkezci tavırları nedeniyle çevresindeki kişiler tarafından pek sevilmedikleri için, içinde bulundukları toplum da onları dışlar.

Narsist insanlar nasıl olur?

Narsist kişilik bozukluğunun nedeni diğer psikolojik rahatsızlıklarda olduğu gibi net değildir. Çoğu zihinsel ve kişilik bozukluğunda olduğu gibi, bazı faktörlerin karmaşık bir kombinasyonundan kaynaklanabilir. Narsist kişilik bozukluğunun altında çoğunlukla kişinin yetersizlik duyguları yatar. Narsistlik özelliklerinden olan abartılı hisler, kendini üstün görüp çevresindeki kişileri kendinden aşağıda görmesi, aslında narsist kişilerin tam zıttı özelliklere sahip olduğunu gösterir. Yetersizlik düşüncesi, narsist kişilik bozukluğunun en önemli nedenlerinden birdir. Kişiler bu olumsuz düşünce yapısıyla başa çıkabilmek için çevrelerine kendisini olduğundan farklı gösterme çabasına girer.

Narsist insanların özellikleri

Çoğu insan "narsist insanların özellikleri neler?" sorusunun cevabını merak eder. Narsist kişilik bozukluğu hâlen incelenmeye devam ederken, narsist kişilik bozukluğunun bugüne kadar tespit edilmiş karakteristik özellikleri aşağıdaki gibidir:

• Diğer insanlardan daha üstün olduğunu düşünerek, bu şekilde davranır,
• Kendini fazla önemli gördüğü için kibirli tavırlar sergiler,
• Diğer insanlara karşı empati gösteremez,
• İstediği her şeye sahip olması gerektiğine inanır,
• Başarısızlıklarını saklar, başarılarını ön plana çıkarır,
• Olağanüstü başarılara ve yeteneklere sahip olduğunu düşünür,
• Kendisine hayranlık duyulmasını ister ve sürekli ilgi bekler,
• Küçük başarılarda bile çok fazla övülme isteği duyar,
• Üst sınıf ve statüde olmaya aşırı önem verir,
• Daha düşük statüde olduğunu düşündüğü insanlara üstünlük taslar,
• Diğer kişilerin her zaman kendisini kıskandığını düşünür,
• Zararlı derecede güçlü olma, güzel olma, başarılı olma ve zekâyla ilgili hayaller kurar,
• Gerçekleşmesi neredeyse imkânsız hedefler belirler,
• Eleştiriye karşı tahammülsüzdür,
• Direktiflerine aykırı davranılması durumunda aşırı tepki gösterir,
• Strese karşı hassasiyet gösterir,
• Bulunduğu çevrede sadece kendisi konuşmak ister ve kimseye fırsat vermez,
• Ulaşmak istediği hedefler için çevresindeki insanları kullanır,
• Hedeflerine ulaşan insanlara karşı yoğun kıskançlık duyar,
• En pahalı evlere, en pahalı arabalara sahip olma ve en güzel-en yakışıklı kişi ile birlikte olma isteği duyar,
• Hedeflerine ulaşamadığında ya da ulaşamayacağını anladığında depresif bir ruh haline girer, umutlarını yitirir,
• Kendi iç dünyasıyla yüzleştiğinde kendisini yetersiz görür, kendinden utanır ve güvensizlik hissi yaşar.

Narsist insanlara nasıl davranılmalıdır?

Bu durumun bir psikiyatrik bozukluk olduğu akıldan çıkarılmamalı ve gösterilecek tavır da buna göre olmalıdır. Öncelikle toplum tarafından dışlanma ya da eleştirilme bu bireyleri agresifleştirir. Huzursuz davranışlar sergilerler ve diğer aşamalarda depresyona girebilirler. Narsist kişilik bozukluğu karşısında gösterilmesi gereken tavırları şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Narsist bir insana karşı davranış sınırları belirgin hâle getirilmelidir.
• Duygusal ve psikolojik anlamda manipülatif davranışlarına izin verilmemelidir.
• Onu kaybetme korkusu ile yaklaşılmamalıdır.
• Eğer bu kişiyi kaybetme korkusu varsa altında yatan neden de belirlenmelidir.
• Narsist bir insanın karşısında suçluluk, değersizlik, yetersizlik gibi duygular hissedilmemelidir.
• Narsist bireyin egosunu besleme görev edinilmemelidir.
• Onu değiştirme ve düzeltme çabasına girilmemeli.
• Narsist bir insana karşı olumlu ya da olumsuz hissedilen duygular net bir şekilde ifade edilmelidir.