Nasıl akademisyen olunur? Üniversitede akademisyen olma aşamaları nelerdir?

İyi bir eğitim için iyi bir eğitmen şart. Akademisyenler hem üniveristelerdeki eğitmen ihtiyacını karşılıyor hem de araştırmalarla bilim dünyasına katkıda bulunuyor. Akademisyen olmak için önce zor yollardan geçilse de yetkinliğinizi kanıtlayıp işe başladığınızda prestijli ve rahat bir hayata sahip olabilirsiniz. Peki, nasıl akademisyen olunur? Akademisyen olmak için gereken özellik ve koşullara dair detaylı bilgiyi bu içerikte bulabilirsiniz.

Nasıl Akademisyen Olunur?

Akademisyen ifadesi akademiye mensup olan, orada araştırma yapan, ders veren kişiler için kullanılır. Peki akademisyen olmanın şartları nelerdir?

Akademisyen olmanın birinci şartı lisans mezunu olmaktır. Ön lisans mezunları akademisyen olmak istiyorsa Dikey Geçiş Sınavı ile eğitimlerini lisansa tamamlayabilir yahut dört yıllık başka bir bölüm okuyabilirler. Akademisyen olmak isteyen kişilerin uzmanlaşmak istedikleri bir alan olması gerekir. Çünkü bilimsel araştırmalarda araştırılacak alanı daraltmadan araştırma yapmak, veri bulmak çok zordur. Aynı zamanda akademik kariyer yapmak isteyen kişiler çalışmak istediği alanda okuma ve araştırma yapmalı ki yüksek lisans ve doktora aşamalarında zorlanmasınlar.

Akademisyen Olmanın Aşamaları

Sınav Süreci

• Akademisyen olmak isteyen kişilerin lisans eğitimi bittikten sonra lisansüstü eğitim alması yani yüksek lisans yapması gerekir.
• Lisansüstü eğitime hak kazanmak için okul ortalamasının 2.50'nin üstünde olması gerekir. Bu kıstas bazı okullarda 3.00 şeklindedir.
• Bütün koşulları sağlayan kişi ALES ve YÖKDİL/YDS'ye girmeli ve yeterli puanları almalıdır.

ALES

• Bu sınavlardan ilki: ALES. ALES'in açılımı Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitim Giriş Sınavı'dır. Bu sınavda kişinin sayısal ve sözel yetenekleri ölçülmektedir.
• 50 Türkçe 50 Matematik sorusu yani yüz soru bulunur.
• ALES yılda üç kere yapılan bir sınavdır.
• Sınava giren kişilere 100 soru için 150 dakika verilir.

YDS / YÖKDİL

• YDS ve YÖKDİL ağırlıklı olarak İngilizce üzerinden ölçüm yapan yabancı dil sınavlarının adıdır.
• YDS'nin açılımı Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı'dır.
• YÖKDİL ise Yükseköğretim Kurulu'nun hazırlamış olduğu yabancı dil sınavıdır.
• Yılda iki kere yapılan YÖKDİL 5 şıklı 80 soruluk bir sınavdır. Sınav süresi ise 180 dakikadır.
• YDS 2018'den itibaren yılda 3 kere yapılan bir sınavdır. 80 soru ve 150 dakikadır.
• Bu iki sınavdan birine girebilir, yeterli puanı aldığınız sınav hangisi ise başvurularınızda onu kullanabilirsiniz.
• İki sınavda denktir ve bağımsız değerlendirilirler.

Yüksek Lisans Süreci

• Kişi yukarıda anlattığımız sınavlara girip yeterli puanı aldıktan sonra istediği okula yüksek lisans başvurusu yapmalıdır.
• Okullar adayların ALES, dil puanı ve okul ortalamasının ortalamasını alarak bir liste oluştururlar.
• Bazı okullar bu listede başarılı sayılan kişilere hem yazılı sınav hem mülakat yapar.
• Bazıları sadece mülakata çağırır, yazılı sınav yapmaz.
• Mülakatta kişiye çalışmak istediği alan ve konuya dair belirleyici sorular sorulur.
• Yüksek lisans öncesinde alanınızla ilgili okuma yapmanız mülakatta faydalı olabilir.
• Yüksek lisans ders dönemi ve tez dönemi şeklinde totalde 2 yıldır, uzatanlar da olabilir.
• Fakat yüksek lisansa girdikten sonra eğer lisans bölümünüz dışında bir bölüm tercih ettiyseniz 1 yıl bilimsel hazırlık okumanız gerekebilir.
• Yüksek lisansta tezinizi yazıp savunduktan sonra onaylanırsa eğer tebrikler yüksek lisanstan mezun oldunuz.
• Sırada doktora süreci var. Eğer yüksek lisans yapmadan doktora yapmayı düşünüyorsanız lisanstan mezun olduktan sonra şartları sağlıyorsanız bütünleşik doktora başvurusu yapabilirsiniz.

Doktora Süreci

Peki, doktora süreci nasıl işler?

• Doktora başvurularında da ALES puanınız, dil puanınız ve yüksek lisans not ortalamanız değerlendirilir.
• Doktora için dil puanında asgari sınır 55'tir.
• Bu koşul bütün üniversitelerde aynıdır.
• Doktora süreleri üniversitelerin inisiyatifine bırakılsa da YÖK'ün kurallarına göre en fazla 6 yıl sürebilir.
• Yüksek lisans ya da doktora mezunu olduktan sonran araştırma görevlisi yahut öğretim üyesi olmak için başvuru yapabilirsiniz. Böylece akademisyenlik serüveniniz başlamış olur.

Nasıl Öğretim Görevlisi Olunur?

"Nasıl öğretim görevlisi olunur?" 2020 yılında da merak edilen konulardan biridir. Fakat bilmek gerekir ki öğretim görevlisi ile öğretim üyesi aynı şeyler değildir. Öğretim üyesi olanlar en az Dr. Öğretim Üyesi unvanı ile hem bilimsel araştırma yapmak hem de ders vermek için üniversitede kadro sahibi olurlar.

Doçentler, profesörler de öğretim üyesidir. Öğretim görevlilerinin ise yüksek lisans ya da doktora yapma zorunluluğu yoktur. Sadece ders vermek için üniversitede bulunurlar. Yetkin ve tecrübeli lisans mezunları da öğretim görevlisi olmak için başvuru yapabilirler. Öğretim görevlileri kadrolu değildir. Öğretim görevlisi alımlarına ilişkin detaylı bilgiyi YÖK'ün ilgili yönetmeliğinde bulabilirsiniz.

Hemşirelikte Nasıl Akademisyen Olunur?

Hemşirelikte öğretim görevlisi olmak için hemşirelik lisans mezunu ve 4-5 yılı aşkın bir tecrübeniz olması yeterli. Fakat öğretim üyesi olmak için en az tezli yüksek lisans mezunu olup ALES konusunda puan şartını yerine getirmeniz gerekir. Kimi okullar dil puanı isterken kimileri istemeyebilir fakat siz yine de iyi bir dil puanı ile kendinizi garantiye alın.

Tıp Fakültesinde Nasıl Akademisyen Olunur?

Yukarıda belirttiğimiz gibi ALES, dil sınavı koşullarını sağlamak, tezli yüksek lisans yahut doktora mezunu olmak öğretim üyesi olmak için gerekli koşullardır.

Sosyoloji Bölümünde Nasıl Akademisyen Olunur?

Genellikle Edebiyat ya da İnsan ve Toplum Bilimleri fakültelerinde bulunan bu bölümde akademisyen olabilmek için ALES ve dil sınavlarında yeterli puan alınmalı, okulların sosyal bilimler enstitülerine yüksek lisans başvurusu yapılmalıdır. Doktora ve yüksek lisans mezunu kişiler öğretim üyesi olmak başvuru yapabilir.

Hukukta Nasıl Akademisyen Olunur?

Hukuk fakültesinde akademisyen olabilmek için en az tezli yüksek lisans ve/veya doktora mezunu olmak gerekir. Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku, İdare Hukuku gibi alanlarda çalışmalar yapıp uzman olabilirsiniz. İktisadi ve İdari Bilimler fakültelerinde hukukla ilgili dersler bulunduğu için bu fakültelerde de akademisyen olabilirsiniz.

İlahiyat Fakültesinde Nasıl Akademisyen Olunur?

Diğer bütün bölümlerde de olduğu gibi ilahiyat fakültesinde de akademisyen olmak için en az tezli yüksek lisans ya da doktora sahibi olmak, ALES ve dil sınavlarında geçer notlara sahip olmak gereklidir. İlahiyat fakültesinde Dinler Tarihi, Hadis, Kelam, Fıkıh gibi alanlarda uzmanlaşabilir, öğretim üyesi olabilirsiniz.