Nesli Tehlike Altındaki Kuşu Vurdular

Büyük Menderes Nehri’nde nesli tükenmekte olan tepeli pelikanın öldürülmesi çevrecileri harekete geçirdi.Kuşadası Eko Sistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği(EKODOSD) Başkanı Bahattin Sürücü, “Doğal hayatla ilgili sürekli iletişim halinde olduğumuz duyarlı bir balıkçıdan aldığımız ihbarla Büyük Menderes Nehri’ne gittik. Büyük Menderes Nehri kıyısındaki sazlıkların içinde bir Tepeli Pelikan(Pelicanus crispus)’n ölüsüyle karşılaştık. Duyarlı balıkçının ifadesine göre havada uçarken silahlı kişiler tarafından birkaç gün önce vurulup, sazlıkların içine düşmüş. Pelikanı sazlıkların içinden aldığımızda kurtlandığını gördük. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Aydın Şube Müdürlüğü’ne bilgi verdik. Tepeli Pelikanlarla ilgili Büyük Menderes Deltası, Gediz Deltası ve Manyas Gölü’nde araştırmalar yürüten EKODOSD bilim danışmanı üyelerinden, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Ortaç Onmuş ile konuyu paylaştık“ dedi.Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Ortaç Onmuş, “Tepeli Pelikan (Pelicanus crispus) nesli küresel ölçekte tehlike altında bir kuş türü olup, türün tüm Avrupa, Afrika ve Orta Doğu’da yaşayan popülasyonunun yaklaşık 4’te 1’i ülkemizde üremekte ve tüm bu coğrafyada yaşayan bireylerin yarısı Türkiye’de kışlamaktadır. Bu nedenle Tepeli Pelikanı Türkiye’de korumazsak dünyada da koruyamayız. Tepeli Pelikanların korunması ve araştırılması için, Ege Üniversitesi bünyesinde TÜBİTAK tarafından desteklenen bir proje yürütmekteyiz. Bu proje kapsamında önemli bilgiler elde ettik. Ancak elde ettiğimiz bazı sonuçlar son derece üzücü. Geçtiğimiz bir hafta içinde biri Manisa, diğeri Aydın’ da olmak üzere iki ayrı Tepeli Pelikanın bilinçsiz kişiler tarafından vurulduğunu gördük. Nesli tehlike altında olan ve tamamen koruma altında olan bir türün vurulması çok üzücü. Tepeli Pelikan doğa koruma için bayrak tür sayılan nadir bir tür olup, bu tür üzerine yapılacak her türlü koruma çalışmaları ülkemizin uluslararası ölçekte saygınlık kazandıracağı, diğer taraftan kötü olayların ise olumsuz olacağı şüphesizdir. Biz Ege Üniversitesi olarak bu tür üzerine 10 yıldır çalışıyoruz ve bu süre içinde ülkemizde üreyen Tepeli Pelikan sayısı 200 çiftten 400 çiftin üzerine çıktı. Ayrıca bu türün ürediği en önemli 3 alan Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından yasal koruma statüleri ile korunuyor. Avı yıl boyu yasak. Hatta yerelde balıkçılar bile bu türü çoğu zaman besleyerek koruyor. Ancak görünen o ki bunlar yeterli değil. Bu koruma çalışmalarına avcılarında destek vermesi zorunlu. Bilinçsiz ve kötü niyetli avlanmanın önüne geçmek zorundayız“ diye konuştu.Tüm kesimleri uyaran Kuşadası EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, “Antik Dönem’de mitolojik efsanelere konu olan ve binlerce yıldır taşıdığı alüvyonlarla Latmos Körfezi’ni Bafa Gölü haline, denizi doldurarak da bugünkü menderes havzasını meydana getiren Büyük Menderes Nehri, bölgenin doğal peyzajını tamamen değiştirdiği gibi, binlerce çiftçiye bereket getirmekte ve birçok canlıya da beslenme imkanı tanımaktadır. Bu canlılardan bir tanesi de nesli küresel ölçekte tehlike altında bulunan ve Büyük Menderes Deltası’ndaki adacıklarda ve kıyı kumullarında üreyen Tepeli Pelikan(Pelicanus crispus)’dır. Tepeli Pelikanlar, Büyük Menderes Deltası’nı üreme, barınma ve beslenme, Büyük Menderes Nehri azmakları, Bafa ve Azap Göllerini beslenme amacıyla kullanmaktadır. Nesli küresel ölçekte tehlike altında olan bu türle ilgili sürekli balıkçılarla iletişim halindeyiz. Çünkü onlar, bu önemli kuşlarla her gün birlikte yaşıyorlar. Pelikanları çoğu zaman ağlarındaki artan balıklarla besliyorlar. Ancak menderese ve azmaklara da giden pelikanlar bu alanlarda korunmasız durumdalar. Pelikanı vuran kişinin bilinçsiz cahil bir kişi olduğunu tahmin ediyoruz. Aldığımız duyumlarda böyle büyük kuşları havada vurarak yere düşmesini büyük bir hazla seyreden cahil kişiler olduğunu öğrendik. Pelikanlar çoğu zaman deltadan kilometrelerce içeriye Söke Ovası’ndaki azmaklara ve menderes boyunca beslenmek için gittiği görülmektedir. Herkes bu kuşların koruma altında olduğunu bilmeli ve kötü niyetli kişileri uyarmalıdır. Büyük Menderes Deltası’nda üreyen bu kuşlarla ilgili bir proje geliştirmeyi düşünüyoruz. Dünyada bu kuşları görmek isteyen binlerce kuş gözlemcisi bulunmaktadır. Bu insanlardan binlercesi Kuşadası, Didim ve Bodrum’a tatile gelmektedir. Bu konularda turizm acenteleriyle de görüşmekteyiz. Kuş gözlem turizminin en iyi yapılabileceği sulak alanlara sahibiz. Kuş gözlem turizmi yapanların gelir seviyesi yüksek turistler olduğunu biliyoruz. Onların bu sulak alanlara gelmesi, yerel ekonomiye de büyük katkı yapacaktır. Hem bu kuşları hem de onların yaşam alanları olan sulak alanları, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, üniversiteler, sivil toplum örgütleri ve buralarda yaşayan yöre insanlarının işbirliğiyle korumamız gerekir. Bizler artık nesli tehlike altındaki bu kuşların öldürüldüğünü değil, Avrupa’dan yüzlerce turistin bu kuşları izlemek için geldiğini görmek istiyoruz. Bunun için de hep birlikte çalışmaya devam edeceğiz“ dedi.