Nijer’e Toki Modeli

Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ) konut üretim modeli Nijer’e örnek oldu.

Faaliyetleri ülke sınırlarını aşan Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) yabancı heyetlerin yoğun ilgisini çekiyor. Pek çok ülkeyle işbirliği yapan TOKİ’nin son ziyaretçisi Nijer oldu. Nijer Toprak İdaresi ve Kırsal Kalkınma Bakanı Amadou Boubacar Cısse ve Teçhizat Bakanı Saddı Saumaıla beraberlerindeki heyetle TOKİ Başkanı Karabel’i makamında ziyaret etti. İşbirliği kapsamındaki ilk arzularının TOKİ modelini kendi ülkelerinde gerçekleştirmek olduğunu söyleyen Nijerli Bakan, TOKİ’yi de Nijer’e davet etti. Cısse, “Yerinde genel bir durum tespiti yapmanızı arzu ederiz. Ülkemize döner dönmez hemen bir resmi talepte bulunacağız ve sizden bir ekibin ülkemize gelip durum tespiti yapmasını talep edeceğiz” dedi.

“TÜRKİYE’DEKİ İNŞAAT SEKTÖRÜ ÇOK DENEYİMLİ”

TOKİ projeleri ve finansman modeli hakkında TOKİ Başkanı Ahmet Haluk Karabel’den bilgi alan Bakan Cısse’ın, “Bu işlerin başlangıç noktasındayken herhangi bir şekilde devlet kaynağından faydalandınız mı?” sorusu üzerine Karabel, “Mülga, Emlak Bankası’nın elindeki araziler ile bankanın yapıp satışa sunmadığı konutlar İdaremize devredildi. Böylelikle TOKİ’nin başlangıç sermayesi oluşturuldu” diye konuştu.

Karabel, konuk Bakan’ın TOKİ’nin yurt dışı faaliyetleri ile ilgili sorusu üzerine, ülke dışında yapılan çalışmaların kar amaçlı olmadığını, Türk milletinin katkılarıyla gerçekleştirildiğini söyledi. Karabel, şöyle konuştu:

“Güney Asya’da meydana gelen deprem ve tsunamide evlerini kaybedenler için Endonezya’nın Banda Aceh bölgesinde bin 50 konut ile aynı felakette zarar gören Sri Lanka’da 500 konut gerekli sosyal donatılarıyla tamamlanarak hizmete sokuldu. 2005’te Pakistan’ın Kuzey Doğusunda meydana gelen deprem sonrasında konut ve sosyal donatı uygulamalarımız oldu. 2010 yılında yine Pakistan’da yaşanan sel felaketinin ardından 4 bin 620 konut ve 37 sosyal donatı uygulamalarının bu yıl tamamlanması planlanıyor. İdaremizce yaklaşık 80 ülkenin benzer kurum ve kuruluşları ile işbirliği devam etmekte ve muhtelif ülkelerle işbirliği mutabakat zabıtları imzalanmaktadır.”

İdare’nin kaynağını kendisinin ürettiğine dikkat çeken Karabel, kaynağın üç şekilde sağlandığını açıkladı. Karabel, “Arsa karşılığı gelir paylaşımı projeleri ile büyük şehirlerin değerli arsalarında prestij konutlar üretilip satılarak gelir elde edilmekte ve sosyal konutların finansmanına destek sağlanmaktadır. Bu projeler özel sektörle birlikte yapılmakta, yapım sürecinde TOKİ’den finansman kullanılmamakta, istekliler hem konutları yapmakta hem de İdarenin payını ödemektedirler. Ayrıca satılan konutların geliri TOKİ’nin kontrolünde ortak bir hesapta tutulmakta, yüklenici yaptığı inşaat alanında hak edişlerle payını alabilmekte böylelikle müşterilere devlet güvencesi verilmektedir. Üretilen konutların yüzde 15’i bu modeldedir. Ayrıca yine büyük şehir merkezlerinde devlet hazinesinden bedeli karşılığında alınan değerli araziler imarlı hale getirilerek satışı ile kaynak sağlanmaktadır” diye konuştu.

Heyetler arası görüşmelerde konuk Bakan Cısse, ülkelerinde TOKİ benzeri bir yapıyı hayata geçirmek için işbirliği önerisinde bulundu. “Yerinde genel bir durum tespiti yapmanızı arzu ederiz.” diyen Cısse, “Böylece çok belirli bir stratejik bir plan geliştirebiliriz. Ülkemize döner dönmez hemen bir resmi talepte bulunacağız ve sizden bir ekibin ülkemize gelip durum tespiti yapmasını talep edeceğiz” dedi.