Dünya geneline yayılan COVID-19 salgınının Türkiye'deki ilk tespit edilen vakası Sağlık Bakanlığı tarafından 11 Mart günü açıklandı. Türkiye'de virüse bağlı ilk ölüm ise 15 Mart 2020'de gerçekleşti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın 1 Nisan 2020'de koronavirüs vakalarının tüm Türkiye'ye yayıldığı açıklamasının ardından ise sokağa çıkma kısıtlamalarıyla birlikte toplumsal yaşamın hemen her alanında birçok farklı kısıtlama kararlarıyla pandemiye karşı alınan tedbirler genişletildi.14 Ocak 2021'de aşı uygulamasıyla salgınla mücadelede yeni bir dönem başladı.
KISITLAMALAR GENİŞLETİLDİ
Sosyal, ekonomik, siyasi, iktisadi, idari, hukuki, askerî, dinî ve kültürel alanlarda birçok önemli etkilere ve sonuçlara neden olan radikal kararlar alınarak salgının önüne geçilmeye çalışılmasıyla alışık olduğumuz günlük normal hayat standartlarının da sonu oldu. Ülke genelinde ilk, orta ve liselerde eğitim-öğretim askıya alınırken, bütün üniversitelerde dersler iptal edilerek sınavlar ertelendi.
Diyanet İşleri Başkanlığı başta cuma namazı olmak üzere cami ve mescitlerde cemaatle namaza ara verildiğini duyurdu.
Tüm restoranlar, kafeler, müzeler, dershaneler, kurslar, alışveriş merkezleri, oteller; berber, kuaför ve güzellik merkezleri; kahvehaneler, spor salonları, konser mekanları, gece kulüpleri, dernek lokalleri ve düğün/nişan salonları geçici süreliğine kapatılırken; tüm vatandaşların ormanlarda, park ve bahçelerde piknik ve mangal yapmaları yasaklandı.
Ülkedeki bütün futbol ligleri ertelendi ve tüm spor müsabakaları bir sonraki açıklamaya kadar iptal edildi.
Millî Savunma Bakanlığı askerî kışlalarda tüm celp, sevk ve terhis işlemlerinin bir ay boyunca ertelendiğini duyurdu.
Salgının cezaevlerine sıçraması ve oluşabilecek kamu düzeninin bozulması riski ile cezaevlerindeki doluluğu azaltmayı amaçlayan infaz indirimini öngören yasanın mecliste kabul edilmesiyle yaklaşık 90 bin mahkûm ve tutuklunun tahliye edilmesine başlandı. Af yasasında; terör, cinayet, uyuşturucu ve cinsel suçlar kapsam dışında bırakıldı.
Hâkimler ve Savcılar Kurulu tutuklu ve acil işler ile zaman aşımı davaları dışındaki tüm duruşma, müzakere ve keşiflerin 15 Haziran'a kadar durdurulduğunu açıkladı. Başta Türk Hava Yolları olmak üzere bütün havayolu şirketleri tüm yurt dışı ve yurt içi uçuşlarını ikinci bir duyuruya kadar sonlandırdığını duyurdu.
Market ve pazar gibi toplu alanlarda maske kullanma zorunluluğu yürürlüğe konuldu. Şehirler arası seyahatler valilik iznine bağlandı ve toplu taşıma araçlarında seyrek oturma düzeni uygulaması başlatıldı.
Yüzlerce yerleşim yeri, köy ve kasaba COVID-19 tedbirleri kapsamında karantinaya alındı.
ESNEK ÇALIŞMA SİSTEMİ
Pandeminin ekonomik etkilerini en aza indirgemek için birçok düzenlemeye gidildi ve destek paketleri açıklandı. Özel ve kamu sektöründe asgari personelle, esnek çalışma sistemine geçildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı birçok kalemde vergileri düşürdüğünü, ertelediğini veya feragat ettiğini açıkladı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yasa uyarınca, işverenlere işten çıkarma yasağı getirildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı bir konuşmada salgını, ekonomik sonuçları itibarıyla II. Dünya Savaşı'ndan sonraki en büyük kriz olarak niteledi.
TEDBİRLER SONUÇ VERDİ
Alınan tedbirler salgının sona ermesini sağlamasa da kontrol altına alınmasını sağladı. Sağlık Bakanlığı, kısıtlı yaşamın etkilerini hafifletmek için 1 Mart 2021'den itibaren Covid-19 vakalarını haftalık olarak paylaşmaya ve kademeli normalleşme sürecine geçilmesinde de bu istatistikleri kullanacağını açıkladı. Bakanlık, vaka sayılarına şehirlerinden birbirinden bağımsız olarak geçeceği normalleşme modelinin adını da 'yerinde karar' olarak duyurdu.
NORMALLEŞME NEDİR?
Normalleşme, pandemi öncesi yaşam standartlarını, maskesiz ve birarada yaşamı simgeleyen bir kelime olarak gündelik dil arasına girdi. Uzmanların normalleşme için en erken 2022 yılını işaret etmesine karşın, uzun süren kısıtılmaların olumsuz etkilerini azaltmak ve salgınla mücadalede halkın desteğini almak için başlatılan yerinde karar uygulaması ile normalleşmenin ön adımlarının atılması hedefleniyor.
Buna göre yüz bin nüfusta 10'un altında vaka görülen iller düşük riskli, 11-35 arası vaka görülen iller orta riskli , 36-100 arası vaka görülen iller yüksek riskli ve 100'ün üstünde vaka görülen iller çok yüksek riskli olarak değerlendirilecek.
İller haritada düşük riskten çok yüksek riske doğru; mavi, sarı, turuncu ve kırmızı renkleriyle gösterilecek. Şehirler özelinde alınan tedbir kararları, il pandemi kurullarınca iki haftada bir gözden geçirilecek. Eğer bir il mavi kategoride ise restoranların açılması, hafta sonu ve hafta içi kısıtlamaların kaldırılması mümkün olabilecek.