BİZE ULAŞIN
ABD Başkanı Barack Obama, günlerdir beklenen ulusa sesleniş konuşmasını TSİ sabaha karşı yaptı. Başkan özetle askeri operasyon seçeneğinin masada olduğunu ancak Rusya'nın kimyasal silah teslimi teklifine de bir şans verilebileceğini söyledi. ABD'de basın ve analistler Obama'nın askeri seçeneğe mi yoksa diplomatik çözüme mi önem verdiği konusunda ikiye bölündü.
Söz konusu bölünme gazetelerin başlıklarına da yansıdı. Demokratlara yakın, liberal çizgisiyle bilinen ve en başından beri askeri müdahaleye karşı bir tavır sergileyen New York Times, "Obama Rusya'nın planına odaklanmak için Suriye operasyonunu erteledi" haberinde, Kongre'de ve kamuoyunda amansız bir muhalefetle karşı karşıya kalan Obama'nın askeri operasyonu şimdilik rafa kaldıracağını ve Rusya'nın uluslararası denetçilerin Suriye'nin kimyasal silahlarına el koyup imha etmesi önerisi üzerine çalışacağını söylediğini yazdı.
New York Times şöyle devam etti:
Obama konuşmasında Suriye'nin kimyasal silah kullanımıyla ilgili cezalandırılması konusunda bugüne kadarki en kapsamlı ve detaylı ifadelerini sarf etse de Amerikalıların Irak ve Afganistan deneyimlerinin ardından Suriye'ye askeri müdahaleyle ilgili neden şüpheler duyduğunu anladığını da belirtti.
48 saat önce yapılsa bir savaş ilanı olacak konuşmada Obama dengeli bir tavır sergileyerek, "Bu teklifin işe yarayacağını söylemek için çok erken. Anlaşma öncesi Esad rejiminin verdiği sözleri tutacağının teyit edilmesi gerekiyor. Ancak bu girşim kimyasal silah tehdidini güç kullanmadan ortadan kaldırabilme potansiyelini taşıyor" dedi
POST "SAVAŞ" DEDİ
Ancak muhafazakar-Cumhuriyetçi Washington Post'un Obama'nın konuşmasıyla ilgili yorumu daha farklı oldu. Gazete, "Obama Beyaz Saray konuşmasında Suriye davasını halka sundu" başlığıyla "Obama dün Suriye'ye askeri müdahaleden kaçınmak için son bir diplomatik açılımı daha değerlendireceğini söylese de bir yandan da bu girişim başarısız olursa müdahale edilmesi gerektiği yönünde ABD kamuoyunu ikna etmeye de çalıştı" yorumunu yaptı.
Washington Post'a göre Obama konuşmasında Rusya'nın teklifini tedbirli bir tavırla benimserken, diplomasinin başarılı olacağına dair güvence olmadığı öngörüsüyle konuşmanın büyük bir kısmını geçtiğimiz hafta kamuoyunda ve Kongre'de dilen getirilen şüpheleri yanıtlamaya ayırdı.
Suriye'nin ABD'ye doğrudan bir tehdit olmadığını kabul etse de askeri operasyonun ABD'nin ulusal çıkarına uygun olduğunu vurgulayan Obama, Esad'a yanıt verilmemesi halinde İran gibi ABD'ye düşman diğer rejimlerin cesaretleneceğini belirtti.
Obama ayrıca Birinci Dünya Savaşı'nda ve Holokost'ta gaz kullanıldığını hatırlatıp Amerikalıların duygularına da seslenerek ABD'nin kitle imha silahları kullanan ülkeleri cezalandırmak için askeri gücünü kullanma yönünde "istisnai sorumluluk" sahibi olduğunu ifade etti.
ANKETLER DE AYNI ŞEYİ SÖYLÜYOR
Konuşmayla ilgili anketler de benzer bir sonuca işaret etti. Yayın sırasında yapılan anlık ankete katılanların yüzde 60'ı Başkan'ın konuşmasında ifade ettiği yaklaşımı desteklediklerini söyledi.
Ancak CNN/ORC International'ın konuşmanın ardından gerçekleştirdiği ankette Obama'yı izleyenlerin "Başkan askeri operasyon konusunda ikna edici miydi?" sorusu üzerine bölündüğü de ortaya çıktı.
Yanıt verenlerin yüzde 60'ı iki yıldan uzun zamandır devam eden Suriye iç savaşının bir parçası olmanın ABD'nin ulusal çıkarlarına uygun olmadığını söyledi, yarıdan fazlası ise konuşmanın Başkan'ın askeri ve uluslararası konulardaki liderliğine duydukları güveni değiştirmediğini ifade etti.
Anket sonuçlarına göre yüzde 61 Suriye konusunda Başkan'ın tavrını desteklediğini belirtti, yüzde 37 ise Obama'nın Suriye'ye verdiği yanıta karşı olduğunu ifade etti.
Obama'nın konuşmasının satır başları şöyle:
"21 Ağustos’ta ölenlerin görüntüleri, dünyaya kimyasal silahın ne demek olduğunu gösterdi. Kimse o gün kimyasal silah kullanıldığını inkar etmiyor ve gelen görüntüler neler olduğunu gösteriyor. Esad rejimi üyelerinin bölgeye sarin gazıyla gittiğini biliyoruz. Bölgeye roket atıldı, insanlar öldü ve hastaneler doldu taştı. Saldırıdan etkilenen insanların kan örneklerinde sarin gazı tespit edildi."
"Şimdi soru, ABD ve uluslararası toplumun bu durum karşısında ne yapacağıdır. Eğer Esad rejimini cezalandırmazsak, diğer diktatörler de halklarına karşı kimyasal silah kullanacak ve ordumuz bunlarla karşılaştığında tehdit altında olacak. Müttefiklerimiz Ürdün ve Türkiye gibi ülkeler bu silahlarla tehlikeye atılabilirler. Bunu istemiyoruz ve şu an tehlikeli olan budur."
"ABD'nin ulusal çıkarlarının, Esad’ın kimyasal silah kullanma ihtimalinin askeri müdahaleyle ortadan kaldırılmasında ya da azaltılmasında olduğuna karar verdim. Bir daha böyle bir şeye izin vermeyeceğiz. Benim başkomutan olarak söylediğim budur. Her şeye rağmen askeri müdahale masada olmalı."
AKILLARDAKİ SORULARA YANIT
“Ben görev sürem boyunca savaşları bitirmek için çalıştım ve ABD halkının şimdi bir savaş istemediğini biliyorum. Bu anlamda zor sorular sorulması normal. Şimdi kongreden aldığım bu sorulara yanıt vereceğim” diyen Obama şunları kaydetti:
"Bana, 'Irak savaşının yaraları sarılıyor ve halk savaştan bıkmış durumda' deniyor. Yanıt şu: ABD ordusunu Suriye’ye gitmesine yani karaya ayak basmasına izin vermeyeceğiz."
"Irak, Afganistan ve Kosava gibi olmayacak. Hedefli bir operasyon olacak ve Esad’ın yeniden kimyasal silah kullanma kapasitesini azaltmak için bir müdahale yapılacak."
"ASKERİ ANLAMDA EŞİTLİK YOK"
Bazıları, bu kapsamda bir askeri müdahalenin anlamının olmadığını söylüyor ama böyle değil. ABD ordusu küçük etki yaratacak bir operasyon gerçekleştirmeyecek. Ayrıca operasyon sonrası Esad rejiminin tepkileri noktasında da endişeler var ama, onlarla ABD arasında askeri bir eşitlik söz konusu değil.
"ASKERİ OPERASYON MASADA OLMALI"
Bir diğer soru da, neden bu kadar karışık bir alan dahil olunduğu yönünde. Bu haklı bir kaygı. Ancak şu an bir şey yapılmazsa ve insdanların ölmesi engellenmezse daha kötü şeyler olacaktır.
“Neden barışçıl bir yol izlenmiyor, biz dünyanın polisi değiliz” deniyor. Evet katılıyorum. Biz 2 yıldır barışçıl yok izliyoruz. Fakat göründü ki Esad rejimi kimyasal silah kullandı. Fakat geçtiğimiz günlerde yeni gelişmeler oldu. Askeri operasyonla ilgili Rus hükümetiyle görüştüm. Onlar da Esad’ın kimyasal silahlardan arındırılması yönünde karar verdi ve kimyasal silah sözleşmesine imza atıldı. Bunun başarıya ulaşması için Esad rejiminin verdiği sözü tutması gerekiyor. Bu diplomasinin başarıya ulaşacağını söylemek için henüz erken. Rusya’nın desteğiyle bu adım olumu sonuç verebilir fakat bu çabalar sürerken, askeri operasyon fikrinin de masada kalması gerekiyor."
