Ödem: Neden olur, nasıl geçer?

Özellikle kadınların hamilelik dönemlerinde vücutlarında ödem oluşması oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Genelde tehlikesiz bir şişlik olarak görülen ödem, aynı zamanda tehlikeli bir hastalığın da habercisi olabileceğinden doktor kontrolü kesinlikle ihmal edilmemelidir.

Ödem Neden Olur?

Çeşitli ilaçlar ya da vücuda yeterli sıvı alınamaması sonucu ortaya çıkan ödem, pek çok farklı sebepten de oluşabilir.

1. Bazı ilaçların yan etkileri

Bazı ilaçlar vücut içerisinde kılcal damarların doğal işleyişini bozarak sızıntı yapmalarına neden olur. Sızıntı sonucu ortaya çıkan sıvı, dokuların etrafını sararak ödem oluşturur. Bu duruma neden olan ilaçlar östrojen ilaçları, steroid ilaçlar, yüksek tansiyon ilaçları vb. ilaçlar olarak bilinir.

2. Kılcal damarların yaşam şeklinden etkilenmesi

Kılcal damarlar kişilerin günlük yaşamlarından ve içinde bulundukları durumdan yoğun olarak etkilenir. Uzun süre aynı pozisyonda hareketsiz durmak, regl dönemi, hamilelik gibi süreçler vücutta ödem oluşmasında büyük paya sahiptir.

3. Kalp yetmezliği

Kalp yetmezliği durumunda kişilerin vücutlarının her bölgesine yeterli düzeyde kan pompalanamaz. Bu durumda kanın vücutta yeterli olarak dolaşamaması sebebiyle ödem oluşabilir. Ayrıca akciğerlerde su birikmesi sonucu pulmoner ödem oluşarak bireylerin nefes almasını zorlaştırır ve nefes darlığına sebep olabilir.

4. Böbrek hastalıkları

Bazı böbrek hastalıklarından muzdarip olan kişilerin dolaşımlarında fazladan sıvı ve sodyum oluştuğu gözlemlenir. Fazladan oluşan bu sıvı ödem oluşmasına neden olur. Böbrek hastalıkları nedeni ile meydana gelen ödemin genellikle göz çevresi ve kollarda yoğunlaştığı gözlemlenir.

5. Lenf yetersizliği

Vücut dokusunda oluşan aşırı sıvının istenilen düzeye getirilmesini sağlayan lenf sisteminin yetersiz olması durumunda aşırı sıvı temizlenemez, temizlenemeyen bu fazla sıvı, vücudun bazı bölgelerinde ödem oluşmasına neden olur.

6. Siroz

Siroz karaciğerin hasarlanması sonucunda oluştuğundan, hastanın vücudunda bacak ve karın boşluğunda sıvı birikmesine neden olur. Bu da ödemin oluşmasına sebebiyet verir. Yukarıda belirtilenler dışında kişinin fazla stres altında kalması da vücutta ödem oluşmasına yol açabilir.

Ödem Belirtileri Nelerdir?

Vücutta oluşan anormal durumlar kendisini çeşitli belirtiler göstererek hissettirir. Ödem nasıl anlaşılır?

• Karında sıvı birikimi (şişlik)
• Yüksek kan basıncı
• Aşırı kilo kaybı veya alımı
• Sert eklemler
• Cildin şişmesi
• Ciltte sertlik ve parlaklık
• Parmakların, yüzün yumuşak olması

gibi belirtilerle kişiler vücutlarında ödem olup olmadığını anlayabilirler. Peki ödem ağrı yapar mı? Hayır, genellikle tehlikesiz ve ağrısız geçen bu durum çoğu zaman vücutta fark edilmeyebilir bile. Ancak fark edildiği anda uzman bir hekime görünmek en doğrusudur.

Hekiminiz gerekli fiziksel muayenenin ardından hastalık öykünüzü dinleyerek, röntgen, kan testi, idrar testi gibi uygulamalar gerçekleştirip ödem oluşumunun ana sebebini bulacak ve gerekli tedaviye başlamanıza yardımcı olacaktır.

Ödem Nasıl Geçer?

Vücutta ciddi olmayan, hafif sıvı birikmeleri genellikle kendiliğinden ortadan kaybolur. Ancak ödem içindeki sıvı miktarı artıyorsa ve geçmiyorsa mutlaka tıbbi bir yardım gereklidir.

1. Masaj

Doku çevresinde sıvı birikmesi sonucunda oluşan ödem hafif bir masaj yardımı ile dağıtılabilir. Sıvı dağıldıkça şişlik de hafifler. Ancak ödemin olduğu bölgenin sürekli ovulması ve aşırıya kaçılması zararlı olabilir.

2. Egzersiz

Sıvı birikmesi durumundan vücudun bir kısmı etkilenir. Sıvının biriktiği bölgeyi harekete geçirebilmek için bu bölgede bulunan kasların hareket ettirilerek kan dolaşımının sağlanması gerekir. Egzersiz kan dolaşımını arttıracağından ödemin geçmesine yardımcı olacaktır ancak size en uygun egzersiz programını mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

3. Kompresyon giysisi

Sıvı birikmesinden etkilenen bölgenin önüne geçebilmek amacıyla doktorlar kompresyon çorabı veya kompresyon eldiveni gibi kıyafetleri önerebilir. Bu kıyafetler vücutta sıvı toplanmasının önüne geçerek baskıyı azaltır.

4. Diyet

Tuz tüketimi vücutta su tutulmasını arttırır. Bu nedenle vücudunda ödem oluşan kişilerin tuz tüketimini azaltmaları, kuruyemiş, cips ve fast food gibi tuzlu gıdalar tüketmemeleri ve sağlıklı bir diyet uygulamaları gereklidir.

5. İlaç tedavisi

Şiddetli şekilde oluşan sıvı birikmeleri için geliştirilen "diüretik" ilaçlar kişilerin vücutlarında bulunan fazla suyun idrar yolu ile atılmasına yardımcı olur. Diüretik ilaçlar ödem tedavisinde sıklıkla kullanılır. Ancak mutlaka bir doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

6. Ödem oluşumuna sebep olan hastalığın tedavisi

Vücudunuzda ödem oluşmasının altında aklınıza gelmeyen sağlık problemleri yatabilir. Bu nedenle öncelikli olarak bu şişlikleri oluşturan sağlık probleminiz teşhis edilmeli ve gerekli tedavisine başlanılmalıdır. Bu şişlikler kan damarlarınızın tıkanması ya da lenf bezlerinde yaşanan sıkıntılar sonucu oluşmuş ise ilk olarak kemoterapi veya radyasyon tedavisi almanız gerekli olabilir.

Şişlikler alerjileriniz sonucunda oluşuyor ise dikkate alınan ilk olarak alerjiniz olacaktır ve alerjinize yönelik ilaçlar kullanmanız istenilecektir. Bunun gibi diğer problemlerinizde de ilk tedavi şişliklerin oluşmasına neden olan hastalığınıza yapılacak olan müdahaledir. Problemin giderilmesi ile birlikte ödem de yok olacaktır.

Ödem Vücuttan Nasıl Atılır?

Vücutta oluşan bu fazla sıvının vücut dışına çıkarılabilmesi için çeşitli ilaçların kullanılabileceği gibi beslenme şekli de oldukça etkilidir. Bu nedenle ödemin ortadan kaybolması için kişilerin beslenmelerine dikkat etmeleri ve takviye gıdalar tüketmeleri gerekir.

• Şeker tüketimi tıpkı tuz tüketimi gibi en aza indirilmelidir.
• Isırgan otu, biberiye, funda yaprağı, kiraz sapı gibi bitkilerin gün içerisinde tüketilmesi ödemin kaybolmasını sağlar.
• Kiraz, ananas, kayısı gibi meyveler ve çınar yaprağı, lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler bol bol tüketilmelidir.
• Posalı besin tüketimi fazla sıvının vücuttan atılmasına yardımcı olur.
• Kefir ve probiyotik yoğurt tüketilmelidir.
• Yeterli uyku alınmalıdır. Az uyumak bu problemi tetiklediğinden kişilerin günde 6-7 saat düzenli olarak uyuması gereklidir.

Kişilerin en çok merak ettiği sorulardan birisi de bacaklarda ödem nasıl giderilir? sorusudur. Bunun için öncelikli olarak yukarıda yazılan maddeler gerçekleştirilebileceği gibi düzenli egzersiz yapmak, ayakta çok fazla durmamak, ödemin oluştuğu bacak bölgesine hafif masaj yapmak ve masaj sırasında kremler kullanmak, şişliğin oluştuğu bölgeye soğuk kompres uygulamak gibi yöntemler de bacaklarda oluşan sıvı birikmelerinin giderilmesine yardımcı olacaktır.

Ödem genelde başlangıçta önemsenmeyerek ihmal edilen bir durumdur. Ancak her ne kadar ağrı oluşturmasa da uzun süreli oluşan şişlikler ciddi bir sağlık probleminin belirtisi olabileceğinden mutlaka dikkate alınmalı ve bir hekime başvurulmalıdır.