OGM'nin hava filosu yangın sezonuna hazır

ENES DURAN - Orman Genel Müdürlüğü (OGM), bu yıl yangınlarla mücadelede kullanılacak "hava filosu"nu oluşturdu. Hava araçları, geçmişteki orman yangınları ve gelecek dönemde yaşanması muhtemel mevsimsel hareketlilikler dikkate alınarak belirlendi.

AA muhabirinin OGM yetkililerinden derlediği bilgilere göre, kurum, bu yılki hava gücünü oluşturmak için değişik sınıf ve kategorilerde helikopter ve uçak alımı planladı.

Helikopter için 1'i gece görüşlü, 1'i ağır sınıf, 1'i hafif sınıf olmak üzere toplam 3, uçak için ise 1'i küçük tanker, 1'büyük tanker, 1'i de amfibik olmak üzere 3 ihale yapıldı. Teslimatları yaza girişte kademe kademe planlanan hava araçları, yangın sezonunda tam kapasite göreve hazır olacak.

İhaleler sonucu teslim edilen 9 helikopter ve 1 uçak göreve başladı. 1 Haziran itibarıyla 30 helikopter ve 11 uçak, 1 Temmuz itibarıyla da taahhüt edilen 55 helikopter ve 20 uçak yangınlara müdahale için görev yerlerinde hazır bulunacak.

- Hava araçları nasıl belirlendi?

Söz konusu hava araçlarının belirlenmesinde, Orman Yangınlarıyla Mücadele Dairesi Başkanlığında görevli yangın ve hava uzmanlarının geçmiş dönemlerde çıkan yangın istatistikleri, geçmiş meteorolojik bilgiler, olay tarihleri ve gelecek dönem yaşanması muhtemel mevsimsel hareketlilikler üzerinde yapılan çalışmalar göz önünde bulunduruluyor.

Bunların yanında karar destek sistemi olarak kullanılan Yangın Karakteristiği ve Davranış Modeli yazılımından da yararlanılıyor. Buna benzer çalışılan birçok programla, yangının hızı, şiddeti veya olay mahalline gelmesi gereken hava aracının süresi belirlenerek görevliler tarafından en doğru planın yapılması sağlanıyor.

Bu veriler ve uzman analizleri ışığında Havacılık Dairesi Başkanlığı da hangi bölgeye, hangi tür ve ne kadar hava aracı konuşlandırılacağını belirliyor.

- Ana unsur kara gücü

Orman yangınlarında kullanılan hava gücü karadan müdahaleye yardım niteliği taşıyor. Havadan yapılan müdahaleler, ağaçlardaki alev seviyesini aşağı düşürerek kara gücünün etkisini kuvvetlendirmek içi yapılıyor. Yetkililer, orman yangınlarını söndürmede ana unsuru kara gücü olarak belirtiyor.

Bu yıl görev yapacak 35 hafif sınıf helikopter Çanakkale'den Hatay'a kadar olan yangına hassas bölgelerde ilk müdahale için kullanılacak. Bulundukları yerden kalkıp su alarak olaya havadan müdahale süreleri 30 dakika olacak.

Hava gücünün hedefi 30 dakikada yangını kontrol altına alınmasını sağlamak. 7-10 ton su taşıyabilen ağır sınıf 10 helikopter de ilk müdahalenin ardından yangının büyüme ihtimali olan yerlerde kullanılıyor.

Ülke genelinde yangına hassas olarak ayrılan bu bölgelerin merkezlerine ayrıca gece görüşü kabiliyetli bulunan helikopter yerleştirilmesi planlanıyor. Bu bölgelerin kesiştiği noktalara da paralel olacak şekilde uçaklar konuşlandırılacak.

- Havadaki su miktarı arttı

Havadan müdahalelerde araç sayısından ziyade havada tutulan su miktarı alevlere karşı mücadelede öne çıkıyor. Geçen yıl olay anında havada bulundurulabilen su kapasitesi 154 ton iken bu yıl miktar 302 tona çıkarıldı.

Helikopterler sahip oldukları manevra kabiliyetleriyle, stratejik yerlerde oluşturulan 4 bin 580 yangın göletlerinden kısa sürede su alarak müdahalede bulunması, bu hava aracının en önemli avantajlarından biri olarak gösteriliyor.

Uçaklara bakıldığında ise amfibik olanlar baraj, göl veya denizlerden su alabilirken, tanker uçakların su ikmali için karaya inmesi gerekiyor. Uçakların avantajı ise helikopterlerin müdahale alanlarına nazaran daha uzak noktalara erişebilmesi olarak öne çıkıyor.