Öğretim üyesi, 631 yıllık türbedeki define talanını ortaya çıkardı

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nde bir öğretim üyesi tarafından yapılan bilimsel tarih araştırması, 631 yıllık türbedeki define talanını ortaya çıkardı. İsfendiyaroğulları'na mensup olan Türk beylerinden Emirza Bey ve ailesine ait köy ortasındaki türbede kaçak kazı yapan defineciler, ilçedeki Türk varlığının en önemli sembollerinden olan köy ortasındaki tarihi kabristanlığı kullanılamaz hale getirdi. Açtıkları 16 mezardaki kemikleri etrafa saçan defineciler, üzerinde ayetler yazılı mezar taşlarını ise tahrip etti.

Asırlardır şehrin önemli kültür miraslarından biri olarak ayakta kalan Samsun'un Bafra ilçesi Türbe köyündeki Emirza Bey türbesi, definecilerin saldırısına uğradı. Çadır şeklindeki sivri bir kubbeyle örtülü ve içerisinde Selçuklu kültürüyle yapılmış 6 tane sanduka bulunan türbenin tarihi 631 yıl öncesine dayanıyor. Tarihi kaynaklara ve türbe üzerindeki kitabede yer alan bilgilere göre miladi 1381 yılında Emirza Bey, türbeyi veba salgınından ölen 3 çocuğu için yapmış. Aile fertleri daha sonra da buraya defnedilmiş.

Türbedeki define talanı, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Tellioğlu tarafından hazırlanan 'İlk Çağdan Osmanlı'ya Samsun Tarihi ve Bafra'ya Yerleşen Türkler' konulu bilimsel araştırmayla ortaya çıktı. Kitaplaştırdığı araştırmasında Emirza Bey türbesine ilişkin bilgiler veren öğretim üyesi, Tellioğlu, yazısını fotoğraflarla desteklemek için türbeye gittiğinde talanla karşılaştı. Gördüğü manzara karşısında şok olan Prof. Dr. Tellioğlu, "Bafra beylerinden Emirza Bey, türbeyi vebadan ölen 3 çocuğu için yaptırmış. Daha sonra da ailenin diğer fertleri buraya defnedilmiş. Ben de araştırmamda buranın resimlerine de yer vermek için geçen hafta geldiğimde maalesef bu üzücü içler acısı manzara ile karşılaştım. İnsan demeğe dilimin varmadığı birileri türbeye girip mezarları açmalarından anladığım kadarıyla define aramışlar. 16 mezar 6 sanduka olması gereken türbede, sandukalardan eser yok. Mezar taşları yerlere savrulmuş, bir mezar taşı pencereden aşağı atılmış, mevtalara ait kemikler çıkarılıp etrafa saçılmış, kitabeler sökülmüş, üzerinde ayetler olan mezar taşları da kırılmış. Bir tarih katliamı yapılarak türbenin altını üstüne getirmiş. Çatısı da çökmek üzere. Bunu yapanlara insan demeye gerçekten dilimiz varmıyor." dedi.

Köyün 1350'li yıllardaki Moğol istilasının sonundan 1427'deki Osmanlı hakimiyetine kadar ilçeyi yöneten Türk beylerinin merkezi olduğu bilgisini veren Prof. Dr. İbrahim Tellioğlu, "Bu köy Bafra'daki Türk varlığının temelidir. Bu mezarlar bizi millet yapan değerlerin başında geliyor. Değerlerimize sahip çıkamazsak bu coğrafyadan adımız sanımız yok olur. Çevrede yaşayan insanlar ve yerel yönetimler, ilçeye 5 km uzaklıktaki türbeye neden duyarsız kaldılar anlamış değilim. Millet olarak idareciler dahil herkes üzerine düşen payı çıkarmak zorunda. Kimseyi suçlamıyorum ama biran önce burası kötü durumdan kurtulmalı ve aslına uygun bir şekilde tekrar eski haline getirilmelidir." ifadelerini kullandı.

Emirza Bey Türbesi'nin köy tüzel kişiliğine ait olduğu öğrenilirken, Samsun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, türbe talanıyla ilgili araştırma başlattığı. Müdürlük, türbenin koruma altına alınması için konuyu Bafra Kaymakamlığı'na iletme kararı aldı. Samsun Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'nden alınan bilgiye göre köy tüzel kişiliğinin 10 yıl önce türbenin onarımı için proje hazırladığı ancak yapamadığı, İl Özel İdaresi Koruma Uygulama Denetleme Bürosu'nun onarım için harekete geçtiği öğrenildi.