Ordu, 'en güvenilir kurum'
İSTANBUL (İHA) - Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) tarafından gerçekleştirilen araştırma, en güvenilen ve hizmetlerinden en çok memnuniyet duyulan kurumun Türk Silahlı Kuvvetleri olduğunu ortaya koydu. 2000-2004 yıllarının kıyaslandığı araştırmanın sonuçlarına göre, politikacılar, güvenilirlikte sonuncu sırayı alırken, gümrükler de memnuniyet açısından sınıfta kaldı. Yerel hizmetlerdeki memnuniyette itfaiye ilk sırada gelirken, inşaatların denetimi ise son sırada yer buldu. Araştırmaya katılanlar, Türkiye'nin çözülmesi gereken en önemli sorununun, 'işsizlik' olduğunu belirtti. Araştırma, rüşvet ve yolsuzluk yakınmalarında da azalma olduğunu gözler önüne serdi. Bu seçenek 2000'de yüzde 14 iken, 2004'te yüzde 10'a geriledi. Bir başka önemli nokta da, 'PKK sorunu'nun gündemden düşmesiydi. 2000 yılında PKK sorunu yüzde 6 ile önemli bir oranı teşkil ederken, bu oran yüzdelik sıralamasını 2004 yılında kaybetti.
Boğaziçi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Fikret Adaman, İstanbul Bilgi Üniversitesi'nden Burhan Şenatalar ve Sabancı Üniversitesi'nden Ali Çarkoğlu'ndan oluşan ekip, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) adına, "Türkiye'de Yerel ve Merkezi Yönetimlerde Hizmetlerden Tatmin, Patronaj İlişkileri ve Reform Araştırması" gerçekleştirdi. Araştırma, 20 il merkezi ve bağlı ilçelerden kent nüfusunu temsil eden 18 yaş ve üzeri toplam bin 220 kişi ile görüşülerek hazırlandı.
SİLAHLI KUVVETLER BİRİNCİ SIRADA Araştırmada, 2000-2004 yılları arasında kurumlara duyulan güven sorgulandı. 10 üzerinden yapılan değerlendirmede Silahlı Kuvvetler, 2000 yılındaki 7.70 puanlık birinciliğini, 2004'te 0.5 puan arttırarak 8.2 puanla sürdürdü. Politikacılar ise 3.4 puanla ile listenin en sonunda yer aldı.
Merkezi hizmetlerde memnuniyet sıralamasında ilk sırada, 8 puanla yine Silahlı Kuvvetler'in yer aldığı görüldü. Gümrükler ise 5.1 puan ile sıralamanın en altında yer buldu. Yerel hizmetlerde ise itfaiye, memnuniyette 6.8 puan ile birinci sırada gelirken, inşaatların denetimi ise 4.3 puan ile sonuncu sırada yer aldı.
Vatandaşların sorunlarını çözme konusunda belediyeler ile merkezi yönetimin gayretleri kıyaslandığında, 2004'te 10 puan üzerinden belediyeler 5, merkezi yönetim ise 5.4 puan aldı. Kaynakların verimli kullanımı konusunda belediyeler 4.6, merkezi yönetim 5.1 puan topladı.
Alınan kararlarda vatandaşın çıkarının ne derece korunduğu konusundaki imaj ise şöyle ortaya çıktı: Belediyeler 4.7, merkezi yönetim 5.1. Genel memnuniyet sonucuna bakıldığında ise, 1999'da merkezi yönetimler memnuniyet oranı 2.8 iken, 2004 yılında ikiye katlanıp 5.8 oldu. Yerel yönetimlerde ise oranın fazla değişmediği gözlendi. 1999'da 5.1 olan oran, 2004'te 5.3 olarak gerçekleşti.
'Belediyelerde, hizmet götürülen vatandaşlara ne derece eşit ve hakça davranıyorlar' sorusuna verilen cevaplarda 1999'a göre artış dikkat çekti. 2004'te 4.6 şeklinde gerçekleşen oran, merkezi yönetim için 5.2 olarak tespit edildi.
ENFLASYON, RÜŞVET VE POLİSLER
Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye'nin çözülmesi gereken en önemli sorunu, 2004 yılında işsizlik oldu. "İşsizlik" diyenlerin oranı 2000'de yüzde 26 iken, bu oran 2004'te yüzde 37'ye çıktı. 2000 yılının en önemli sorunu seçeneğinde, yüzde 34 oranla ilk sırada yer alan enflasyon-hayat pahalılığı ise, 2004'te gerileyerek yüzde 21'e düştü.
2000'de en önemli sorun seçeneğinde yüzde 14'lük orana sahip rüşvet ve yolsuzluk konusu, 2004'te yüzde 10'a geriledi. Ekonomik istikrarsızlık, kriz 2000'de yer almazken, 2004'te yüzde 10 olarak gerçekleşti. Diğer seçeneklerin 2000-2004 yıllarındaki kıyaslaması ise şöyle gerçekleşti: Eğitim yüzde 8-9, sağlık-sosyal güvenlik yüzde 3-4 ve ahlaki yozlaşma yüzde 3-4. Demokrasi, fikir özgürlüğü yüzde 5 iken, bu oran 2004'te azalarak yüzde 2'ye düştü.
2000 yılında PKK/Güneydoğu sorunu yüzde 6 ile önemli bir oranı teşkil ederken, bu oran yüzdelik sıralamasını 2004 yılında kaybetti. 2000 yılında yer almayan AB ile ilişkiler, 2004 yılında yüzde 3, Kıbrıs'taki gelişmeler yüzde 1 oranında oldu.
'Rüşvete ve Yolsuzluğa Karşı Reform Önerileri'nde, devletin kamu kurumlarında denetimi arttırması gerektiği sonucu ortaya çıktı. "Trafik polislerinin ve trafik dışındaki polislerin denetlenmesi gerekir" diyenlerin oranı da yüzde 48'er ile vergi dairelerini takip etti. Denetlenmesi istenen diğer seçenekler ve oranları ise şöyle oldu: Mahkemeler ve hukuk işlemleri yüzde 40, devlet hastaneleri yüzde 37, öğretim kurumları yüzde 36 ve belediyeler, yerel yönetimler yüzde 28.
