Organ naklinde önemli karar

İstanbul 5 ve 6. İdare Mahkemeleri, akraba dışı donörden nakle "alıcı ile verici arasında etik ve yasal olmayan bir durum bulunmadığı kanaati oluşmadığı gerekçesiyle" izin vermeyen Organ Nakli Başvuru Değerlendirme Etik Komisyonu'nun iki işlemini, "yazılı olmaması ve somut bilgilere dayanmaması" gerekçesiyle iptal etti.

İstanbul'da karaciğer rahatsızlığı bulunan iki hasta, akraba dışı donörden karaciğer nakli olmak için İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü'ne başvurdu. Müdürlük bünyesindeki Akraba Dışı Canlıdan Organ Nakli Başvuru Değerlendirme Etik Komisyonu, hastaların başvurularını, "akrabası olmayan kişiden yapılacak karaciğer naklinin etik açıdan incelenmesi sonucu 'alıcı ile verici arasında etik ve yasal olmayan bir durum bulunmadığı kanaati oluşmadığı' gerekçesiyle" nakilleri uygun bulmayarak, iki başvuruyu da reddetti.

Hastalar, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğünün ret kararlarının iptali istemiyle ayrı ayrı dava açtı. İstanbul 5 ve 6. İdare Mahkemeleri, aynı gerekçelerle Akraba Dışı Canlıdan Organ Nakli Başvuru Değerlendirme Etik Komisyonu'nun ret kararlarını iptal etti.

İki mahkemenin de ortak gerekçesinde, Organ ve Doku Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun'da, bir bedel veya başkaca çıkar karşılığı, organ ve doku alınması ve satılmasının yasak olduğunun belirtildiği ve &autoplay=1" 18 yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık huzurunda açık, bilinçli ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı ve imzalı veya en az iki tanık önünde sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın bir hekim tarafından onaylanması zorunludur" hükmünün yer aldığı kaydedildi.

TÜRK BÖBREK VAKFI'NDAN MAHKEME KARARINA TEPKİ

Timur Erk, canlıdan organ nakli konusunda "Etik Kurul Kararını" iptal eden mahkeme kararının çok önemli olduğunu söyledi. Timur Erk, "Mahkeme, akraba dışı canlı vericiden organ nakline izin vermeyen 'Etik Kurul Kararını' iptal etmesi ile '2238 Sayılı Kanun'a dayalı olarak T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan 'Organ ve Doku Nakli Yönetmeliği'nde belirtilen, canlıdan organ bağışı ve naklinde ancak alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi ve dördüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından organ bağışı yapılabilmesi' yasal kuralını ortadan kaldırmaktadır" dedi. (AA)

ORGAN NAKLİ

Organ transplantasyonu ya da organ nakli organ donörü tarafından verilen sağlam organ parçası ya da tamamının alıcının hasarlı veya çalışmayan organı yerine koymak amacıyla bir vücuttan diğerine nakledilmesidir. Organ donörü yaşayan kişi veya kadavra olabilir.

Organ nakli fikrine, çok eski devirlerden beri rastlanmaktadır. Hindistan'da eski devirlerde suçluların burunları kesilirdi. Hint cerrahlar, kesik burunları tamir etmekte büyük ustalık kazanmışlardı. Hastanın kolundan ince bir deri ve derialtı yağ dokusu parçası kaldırılarak buruna tutturulur ve deri parçası, yüzdeki kan deveranı ile ahenk temin ettiğinde, kolla bağlantısı kesilirdi. On sekizinci yüzyılda bir İtalyan cerrah olan Baronio, dikkatle yapılacak olan bir ameliyat sonucunda bir hastanın vücudundan alınan deri parçalarının aynı insana nakledilebileceğini söylemiştir.

Organ nakli konusunda çalışmalarını sürdüren bilim adamları, önce hayvandan hayvana daha sonra da insandan insana organ nakillerini denemişlerdir. Böbrek naklini 1956 senesinde Dr. Muray ve arkadaşları başarı ile gerçekleştirmişlerdir. Canlı organizmalarda hastalıklar veya yaralanmalar sonucunda ortaya çıkan hasarları tamir edebilme kabiliyeti vardır. Bu durum, insanlarda oldukça sınırlıdır. Hasar görmüş veya görevini yapamayacak hale gelmiş dokuları ve organları yenileme çalışmaları insanoğlunu devamlı meşgul etmiş ve böylece insandan insana organ nakline başvurulduğu gibi, bazen da sun'i maddeler ve cihazlar kullanılması yoluna gidilmiştir.