"Organik Manda" Yetiştirecekler

FATMA KALAY - Manda yetiştiriciliğinin iyileştirilmesi amacıyla, pilot bölge seçilen Kızılırmak Deltası'nda başlatılan "organik manda" yetiştiriciliği projesiyle, ilk aşamada deltadaki manda sayısının 12 binden 25 bine yükseltilmesi hedefleniyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Zootekni ve Hayvan Besleme Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nurcan Çetinkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sütü, yoğurdu, kaymağı ve lokumuyla ünlü mandanın yetiştirilme sürecinin iyileştirilmesi amacıyla çalışma yürüttüklerini anlattı. İlk otladığı meradan, verilen yemden, ahır koşullarından itibaren alınacak ürüne kadar geçen sürede kontrollü, sertifikalandırılmış manda yetiştiriciliğine "organik manda" yetiştiriciliği denildiğini anlatan Çetinkaya, Samsun Özel İdaresi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, OMÜ Veterinerlik Fakültesi ve Samsun İli Damızlık Yetiştiriciliği Birliği'nin bir araya gelerek ortak bir proje hazırladığını ifade etti. Projenin ilk aşamasında hayvan yetiştiricilerine eğitim verilmesi için organik manda yetiştiriciliği modülü hazırladıklarını açıklayan Çetinkaya, modülün Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmasıyla üretici eğitimlerine başladıklarını dile getirdi. - "2-3 yıl içinde 25 bine ulaşırsak bu çok güzel bir rakam" İlk kursu 19 Mayıs ilçesinde gerçekleştirdiklerini, kursa 65 manda yetiştiricisinin katıldığını bildiren Çetinkaya, "65 yetiştirici 10 gün süren eğitim sonunda organik manda yetiştiricisi mesleğini edinmiş oldu. Diğer kursumuzu da Bafra ilçesinde yaptık. 70 kursiyer katıldı. Kursta yetiştiricilik, hastalıklar, alınan ürün, ürünlerin hijyenik alınıp işlenmesiyle ilgili bütün konular işlendi" dedi. Organik manda yetiştiriciliğine geçmek için pilot bölge olarak Kızılırmak Deltası'nı seçtiklerini vurgulayan Çetinkaya, şunları kaydetti: "Samsun'da en fazla manda yetiştiriciliği yapılan ilçelerimiz Bafra ve 19 Mayıs. Bu hayvanlar yarı açık ve kapalı sistemde yetiştiriliyor. Yarı açık denilen sistemde, manda nisan ve ekim ayları arasında deltada bulunuyor. Aralık ayı ve nisan başına kadar da ahırlarda kalıyor. Mandaları kapalı alanda kontrol etmek kolay. Önemli olan deltada kontrol etmek. Bizi çeken, deltanın organik manda yetiştiriciliğine uygun olup olmadığıydı. Bunun için 7 ayrı istasyon belirleyerek incelemeler yaptık. Sonuçta deltanın beslenme kapasitesinin yetersiz olduğunu gördük. 7 aylık süre zarfında mandalara yem takviyesi yapılması gerekiyor." Beslenemeyen mandanın veriminin azaldığını, bu nedenle üreticinin sığır yetiştiriciliğine yöneldiğini aktaran Çetinkaya, "1998'de 25 binin üzerinde olan manda, 2007 yılında 7-8 bine inmiş. 2-3 yıl içinde 25 bine ulaşırsak bu çok güzel bir rakam" ifadelerini kullandı. Proe. Dr. Çetinkaya, deltada mandanın yanı sıra koyun ve at yetiştirildiğini de anlatarak, Kızılırmak Deltası'nın organik hayvancılığa geçiş bölgesi olabileceğini ifade etti.