Seks ve orgazm söz konusu olduğunda fareler, insanlarınkine benzer psikolojik tepkiler veriyorlar. Orgazm sırasında insan beyninde neler olduğuna dair bilgilerin önemli bir bölümü laboratuvar farelerinden geliyor. Orgazm sırasında insan beyninde olanların çoğu bir gizem olarak kalırken, bilim insanları tarafından onlarca yıldır sürdürülen araştırmalar bazı sırların çözülmesine yardımcı oldu.
Concordia Üniversitesi tarafından yürütülen laboratuvar araştırmalarında, orgazmın sırlarına ışık tutulması amaçlanıyor. Ekip, cinsel etkileşimleri; neden bazı insanlar ile koku ve mekanların diğerlerine göre daha cazip geldiğini; insanların nasıl uyarıldıklarını ve seks sırasında çıkarılan seslerin bir anlamı olup olmadığını araştırıyor.
Hem insanlar hem de fareler seks öncesinde, sırasında ve sonrasında birçok fizyolojik değişiklik yaşıyorlar. Cinsel uyarılma söz konusu olduğunda insanlar fiziksel olarak farelerle neredeyse aynı tepkiyi veriyorlar; genital bölgede artan fizyolojik uyarılma ve kan akışı ve kas kasılması.
Farelerin dünyasında dişiler proaktif olarak erkek fareleri baştan çıkarıyorlar. Dişi fare, hangi erkek fareyle ne zaman çiftleşeceğine kendisi karar veriyor. Çiftleşmek isteği fareye doğru koşarken aniden ters yöne doğru gitmeye başlayarak partnerinin onu kovalaması için cesaretlenmesini sağlıyor.
Çiftleşme maratonu boyunca hem erkek hem de dişi fareler insanları duyamadığı bir frekans aralığında sesler çıkarıyorlar. Bilim insanları özel bir kayıt cihazı kullanarak bu sesleri analiz etmek üzere kaydediyorlar. Buna göre erkek farelerin çıkardığı sesler boşaldıklarında daha uzun ve belirgin. Dişi fareler ise daha farklı zamanlarda ve çok daha çeşitli sesler çıkarıyorlar.
Erkek ve dişi fareler öğrenme mekanizmalarına sahipler. Örneğin, badem kokusu taşıyan partnerlerle tekrarlanan cinsel deneyimlerden sonra, hem erkek hem de dişi sıçanlar, diğer potansiyel cinsel partnerlere göre badem kokan fareleri tercih etme eğilimi taşıyorlar.
Fareler kendilerine yönelen cinsel uyaranların farkındalar ve ödülü en üst düzeye çıkaracak şekilde davranıyorlar.
Bilim insanlarına göre, oldukça ödüllendirici bir durum olan orgazm sırasında, insanları çevrelerini olumlu olarak algılıyor ve detaylar ile duyguları ilişkilendiriyorlar.
Mekanlar, insanlar ve diğer bağlamsal ipuçları hızlıca depolanıyor. Bu aşamadan sonra örneğin benzer bir kokuyu tekrar duyan insanlarda anılar fiziksel reaksiyona yani cinsel uyarılmalara neden olabiliyor.
Tıpkı farelerdeki gibi işleyen bu öğrenme mekanizmaları seks partneri, mekan ve obje tercihlerini şekillendiriyor ve kiminle, nerede seks yapılacağı kararlarını etkiliyor.
Özel hayatın önemli bir parçası olması nedeniyle insan orgazmını laboratuvar ortamında incelemenin güçlüklerine işaret eden araştırmacılar, farelerden elde edilen verilerin, bazı insanların neden orgazma ulaşmakta güçlük çektikleri sorusuna yanıt verebileceğini belirtiyorlar. Orgazm sorunlarını azaltabilecek potansiyel farmakolojik ve davranışsal müdahalelerin bu çalışmalar sayesinde geliştirilmesi umut ediliyor.