Orhan Kemal Kimdir?

ayse.yilmaz

02.12.2013 09:11

Listeye Ekle

Orhan Kemal, gerçek adı Mehmet Raşit Öğütçü’dür.

Orhan Kemal,15 Eylül 1914 tarihinde Adana’nın Ceyhan ilçesinde dünyaya gelmiştir. Babası milletvekili ve bakanlık yapmış Abdülkadir Kemali Bey, annesi ise Azime Hanım’dır.

Orhan Kemal, 1931 yılında 17 yaşındayken, babası siyasal nedenlerle Suriye'ye kaçınca, orta öğrenimini yarıda bıraktı ve Suriye'de ve Lübnan da bulaşıkçılık ve matbaa işçiliği yaptı.

Orhan Kemal, 1932 yılında yalnız başına Türkiye'ye dönerek Adana'da çırçır fabrikalarında işçilik, dokumacılık, ambar memurluğu ve kâtiplik yaptı.

Orhan Kemal, 1938'da ilk şiirlerini de yazdığı Niğde’deki askerliği esnasında, komünizm propagandası yapmak suçlamasıyla 27 Ocak 1939’da 5 yıl hapse mahkum oldu.

Orhan Kemal, Kayseri, Adana ve Bursa cezaevlerinde yattı. 1940 yılı kışında Bursa Cezaevi'nde Nâzım Hikmet'le tanışması yaşamının ve yazarlığının dönüm noktası oldu.

26 Eylül 1943'te Cezaevinden çıktıktan sonra Adana'ya döndü. Karataş’ta toprak taşıma işinde bir ay amelelik, 14 Nisan 1944’te Devlet Demiryolları’nda “muvakkat hamal olarak çalıştı.

Orhan Kemal, Haziran 1944’te Güzel İzmir Nakliyat Ambarında sebze nakliyeciliği, Adana Verem Savaş Derneğinde katiplik yaptı.

Orhan Kemal, 1945 yılı yazında Kilis’e giderek, kalan 35 günlük askerlik görevini tamamladı.

Yazın yaşamına askerdeyken şiirle başladı.

Orhan Kemal, İlk şiirleri Raşit Kemali imzasıyla Yedigün” ve “Yeni Mecmua”da çıktı. Orhan Kemal, bunları hapisteyken Yeni Ses, Ses”, Yürüyüş” dergilerinde yayımladıkları izledi.

Nazım Hikmet’in etkisiyle düz yazıya yöneldi. Orhan Kemal, İlk düzyazısı, Baba Evi romanının bir bölümü olan “Balık” 1940’ta Yeni Edebiyat gazetesinde yayımlandı.

Orhan Kemal, İlk öykülerini Bacaksız Orhan takma adıyla yayımladı.

İlk öykülerini ise Raşit Kemali ve Orhan Raşit imzalarıyla yine aynı gazetede Yeni Edebiyat” gazetesinde yayımladı. Orhan Kemal, bunları, 1942’de ve 1943’lerde, Orhan Kemal imzasıyla Yürüyüş” ve “İkdam” gazeteleri ile “Yurt ve Dünya”dergisinde çıkan öyküleri izledi.

Orhan Kemal, Öykü ve romanlarının yanı sıra film senaryoları yazdı.

72. Koğuş, Murtaza, Eskici Dükkanı, Kardeş Payı adlı yapıtlarını oyunlaştırdı. İspinozlar oyununu yazdı. Bu oyunları çeşitli tiyatrolar tarafından sahnelendi.

72. Koğuş oyunuyla 1967’de Ankara Sanat Severler Derneği’nce en iyi oyun yazarı seçildi.

Orhan Kemal, 17 Nisan 1951’de ailece İstanbul’a yerleşti, hayatını yazılarıyla kazandı.

Orhan Kemal, 7 Mart 1966'da bir lokantadaki konuşmasında komünizm propagandası yaptığı suçlamasıyla yargılandı, 13 Nisan 1966’da serbest bırakıldı, 17 Temmuz 1968’de bu davadan beraat etti. Yaşamının son döneminde Bulgaristan ve Romanya Yazarlar Birliği’nin davetlisi olarak, daha çok da tedavi amacıyla Soyfa'ya gitti.

Orhan Kemal, Evliliğini : 5 Mayıs 1937 tarihinde Milli Mensucat çırçır fabrikasında bir işçi olan Nuriye hanım ile evlenerek yaptı.

Nisan 1938’de Yıldız adında bir kız çocukları oldu. 13 Temmuz 1944’te oğlu Nazım doğdu. Aralık 1949’da 3. çocuğu Kemali doğdu. Kasım 1957’de 4.çocuğu Işık doğdu.

Orhan Kemal, 2 Haziran 1970 tarihinde Sofya'da tedavi edildiği hastanede beyin kanamasından 56 yaşında öldü. İstanbul’da Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.

İlki 1972’de verilen (Yılmaz Güney , Boynu Bükük Öldüler ), her yıl yazarın ölüm yıldönümünde verilmek üzere, konulan “Orhan Kemal Roman Armağanı” ailesi tarafından düzenlendi.

Anısını yaşatmak için İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde, Cihangir semtinde Orhan Kemal Müzesi açıldı.

Eserleri

Orhan Kemal, yoksul kesimin, işçilerin, öğrencilerin, "kerhanedeki adamın" yaşamını anlatan öykü ve romanlar yazmış ve insan-toplum ilişkilerini gerçekçi bir dille yansıtmıştır. 27 roman, 19'u öykü kitabı ile anı, inceleme, oyun, röportaj türünde kitaplar bırakmıştır.

Öyküleri

Duygu (1948)
Menevşe (1948)
Ekmek Kavgası (1949)
Pezevenkler (1950)
Sarhoşlar (1951)
Çamaşırcının Kızı (1952)

Koğuş (1954)
Grev (1954)

Arka Sokak (1956)
Kardeş Payı (1957)
Babil Kulesi (1957)
Dünya'da Harp Vardı (1963)
Mahalle Kavgası (1963)
İşsiz (1966)
Önce Ekmek (1968)
Küçükler ve Büyükler (1971- ölümünden sonra).

Öykülerinden yapılan derlemeler Bilgi Yayınevi’nce beş cilt olarak yayınlandı:

Yağmur Yüklü Bulutlar (1974)
Kırmızı Küpeler (1974)
Oyuncu Kadın (1975)
Grev (1975)

Serseri Milyoner/İki Damla Gözyaşı (1976)
Arslan Tomson (1976- ö.s)
İnci’nin Maceraları (1979 - ö.s)

Romanları

Baba Evi (1949)
Avare Yıllar (1950)
Murtaza (1952)
Cemile (1952)
Bereketli Topraklar Üzerinde (1954)
Suçlu (1957)
Devlet Kuşu (1958)
Vukuat Var (1958)
Dünya Evi (1958)
Gavurun Kızı (1959)
Küçücük(1960)
El Kızı (1960)
Hanımın Çiftliği (1961)
Eskici ve Oğulları (1962- Eskici Dükkanı adıyla 1970)
Gurbet Kuşları (1962)

Sokakların Çocuğu (1963)
Kanlı Topraklar (1963)
Bir Filiz Vardı (1965)
Müfettişler Müfettişi (1966)
Yalancı Dünya (1966)
Evlerden Biri (1966)
Arkadaş Islıkları (1968)
Sokaklardan Bir Kız (1968)
Üç Kağıtçı (1969)
Kötü Yol (1969)
Kaçak (1970-ö.s.)
Tersine Dünya (1986-ö.s)
Dünya Dönüyor (1953)
Neden Böyle (1956)