Oruç ve Erken Doğum Riski

"Bebeğimin daha sağlıklı gelişmesi için çok yemek yemeliyim.” düşüncesi hemen her hamile kadının aklında olan düşüncedir. En büyük hata burada başlar. Aslında doğru olan, gebelik döneminde dengeli ve sağlıklı beslenmektir. Memorial Hastanesi Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Op. Dr. Figen Taşer Güney, gebelik döneminde az miktarda besinin sık sık yenmesinin sağlıklı olacağını, bu yüzden de oruç tutmanın gebeler için sağlıklı bir seçim olmadığını ifade ediyor.

Bu dönemde beslenmenin temeli az miktarda ve sık aralıklarda gıda alımıdır. Ana besin gruplarının gün içinde dengeli dağılımı önem taşır. Gebelik sürecinde artan protein, enerji, vitamin ve mineral ihtiyacı göz önüne alınarak beslenme programı bu şekilde hazırlanmalıdır.

Bol su alımı önemli

Gebelikte bol sıvı alımı önemlidir. Yeterli miktarda su alınmaması ve bağırsak hareketlerinin de gebelik öneminde azalması sebebiyle kabızlık ve buna bağlı olarak hemoroid (basur) eğiliminin artmasına neden olur.

Az sıvı alımı ayrıca idrar yolu enfeksiyonlarının gelişimine de neden olabilir. Dehidrasyon (vücudun susuz kalması) durumunda salgılanan bazı hormonlar, rahim kasılmalarına sebep olarak, erken doğum riski oluşturabilmektedir.

Dengeli besin dağılımı

Hamilelik döneminde protein, karbonhidrat, vitamin ve mineral gibi temel besin maddelerinin gün içinde dengeli değişimi sağlanmalıdır. Ana öğünler dışında ara öğünler oluşturulmalı, sık aralıklarla az miktarda gıda alınmalıdır. Gebelikte sağlıklı beslenmenin temeli budur ve oruç tutulduğunda bu mümkün olamayacaktır.

Uzun süren açlık saatleri bulantı ve kusmayı artırabilir

Hamilelikte vücutta gebelik hormonları ve karında büyüyen rahmin oluşturduğu baskı nedeniyle, mide – bağırsak sistemi (Gastroentestinal sistem) ile ilgili problemler yaşanır. Gebeliğin ilk aylarında artan gebelik hormonu etkisiyle bulantı ve kusma şikayetleri sıktır. Kusma sık olursa elektrolit kaybına yol açarak halsizliğe neden olur. Bu nedenle hamileliğin ilk aylarında sık aralarla kuru gıda alımı önerilir. Kraker, peynirli tost, leblebi mideyi rahatlatabilir. Kusma nedeniyle potasyum kaybı olur. Bu nedenle muz, üzüm, kuru kayısı ile bu potasyum kaybı önlenmeye çalışılır. Bu dönemde nadiren hastanede serum ile tedaviye ihtiyaç duyan anne adayları da olmaktadır. Oruç, özellikle ilk aylarda yaşanan bu durumu daha da artırabilir. Mide boş kaldığı için bulantı ve kusmalarda artma görülür.

Gebelikte hormonların etkisiyle bağırsak hareketleri yavaşlar. Midenin boşalma süresi uzar. İftarda birden yemek yenmesi ile birlikte hazımsızlık ve şişkinlik şikayeti oruç tutan anne adaylarında daha fazla görülür.

Hamilelikte hem bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına bağlı gelişen kabızlık, hem de karın içi basınç artışı, hemoroid (basur) oluşumuna yol açabilir. Bu nedenle anne adaylarının bol sıvı (özellikle su) alımı ve posalı gıda (meyve-sebze) tüketmesi önemlidir.

Erken doğum riski…

Oruç nedeniyle az sıvı alınması rahim kasılmalarına neden olabilir ve erken doğum riski ortaya çıkabilir. Su, gebeliğin devamında önemlidir. Gebelikte idrar yolu enfeksiyonları da sık görülür. Bol sıvı alımı idrar çıkışını artırır. Bu durum idrar yolu enfeksiyonlarından korunma ve tedavide de önemlidir.

Tansiyon düşmeleri yaşanabilir!

Anne adayının oruç nedeniyle gün içinde yeterince sıvı alamaması zaman zaman tansiyon düşmeleri ve hatta bayılmalara neden olabilmektedir. Gün içinde sıvı alınamaması annenin kan hacmini azaltacağı için bebeğin idrar çıkışı da azalır ve bebeğin içinde bulunduğu kesenin suyu azalabilir.

Metabolizma yavaşlar, kilo alımı artar!

Oruç tutan annelerde bebek hareketlerinin azaldığı gözlemlenmiştir. Dolayısıyla bazen bebeğin iyilik halini gösteren hareketlerinin azalması, tanıda yanılmalara yol açabilir.

Oruç tutan annelerde daha fazla kilo artışı olabilir. Metabolizma hızı açlığa bağlı olarak düşer. Az kalori harcanır ve akşamları aşırı yemek alımı, kilo artışı ve hatta gebelik şekeri riskinin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Emzirme döneminde de dikkat!

Sadece gebelik değil emzirme döneminde de annelerin, özellikle bebeğin tek besininin anne sütü olduğu ilk aylarda beslenmelerine dikkat etmeleri ve özellikle bol sıvı almaları önemlidir. Bu dönemde annelere vitamin takviyesi de önerilmektedir. Oruç tutulması sıvı alımının az olmasına bağlı olarak sütün azalmasına neden olacaktır. Sütün azalması ve besin değerlerinin azalması belki de bebekler için ek mama takviyesine neden olacaktır.

Bu nedenle gebelik ve emzirme döneminde oruç tutulması önerilmez. Annelerin bu riskleri bilerek karar vermeleri ve mutlaka doktorlara danışmaları gerekmektedir. Ek tıbbi problemi olan (Yüksek tansiyon, gebelik şekeri vs. ) annelerin kesinlikle oruç tutmamaları gerekmektedir.

Mutlak oruç tutmak isteyen anne adaylarına öneriler

• Gündüz saatlerinde mümkün olduğunca dinlenin

• İftar ve sahur arasında, gıdaları dengeli şekilde dağıtın, sık aralıklar ve küçük porsiyonlarla protein, karbonhidrat ve bol sıvı alın

• Kızartma gibi sindirimi zor, çok şekerli, tuzlu ve yağlı gıdalardan uzak durun

• Ara öğünler için meyveyi tercih edin (Ama ölçülü bir şekilde!)

• Sahuru ihmal etmeyin. Sahurda az yağlı - hafif gıdaları tercih edin. Yemek yedikten sonra hemen yatmayın.