Osmanlı döneminde bastırılan kağıt para bulundu

Osmanlı padişahlarından Sultan Abdülmecid tarafından 1851 yılında bastırılan ancak basılı hali ve görseli günümüze ulaşamayıp sadece baskı kalıbı bilinen 6. emisyon 2. tertip kağıt 500 kuruş, Ankara'da bir koleksiyoncuda ortaya çıktı.

Paranın sahibi araştırmacı-yazar Necati Doğan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osmanlı'da kağıt paraların ilk defa 1840'ta, Abdülmecid döneminde "Kaime-i Nakdiye-i Mütebere" adıyla elle yazılıp tedavüle sunulduğunu belirtti.

Abdülmecid döneminde çıkartılan 1. emisyon grubu paraların elle yazıldığını, 1841'den sonraki emisyonların ise matbu basıldığını vurgulayan Doğan, bu dönemdeki paraların faiz getirili borç senedi veya hazine bonosu niteliğinde olduğuna dikkati çekti.

"MALİYE NAZIRI ABDURRAHMAN NAFİZ MÜHÜRLEMİŞ"

İlk dönem basılan bazı Osmanlı kağıt paralarının çeşitli nedenlerle basılı halinin ya da kalıbının bugüne ulaşmadığına işaret eden Doğan, Abdülmecid tarafından 1851'de bastırılan 6. emisyon 2. tertip 500 kuruşun da basılı hali ve görseli günümüze ulaşmayan paralardan olduğunu bildirdi.
Söz konusu paranın kalıbının Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğünde bulunduğunu dile getiren Doğan, "Abdülmecid tarafından 1851'de bastırılan ama basılı hali ve görseli bugüne ulaşmayan 6. emisyon 2. tertip 500 kuruşu geçtiğimiz günlerde koleksiyonuma kattım. Bu para tedavülde olduğu dönemden sonra ilk kez görülüyor. Şimdiye kadar bir eşi daha görülmedi. Bunun da nedeni bu paraların tedavülden kaldırılıp topluca imha edilmesi. Elimizdeki ise elde kalan son para." dedi.

Doğan, elindeki paranın da o dönem basılan diğerleri gibi tek taraflı basıldığını belirterek, şunları söyledi:

"Basılı ön yüzünde Abdülmecid'in çiçekli kabartma tuğrası, paranın değeri olan 500 kuruş ve yıllık yüzde 6 faizli olduğu yer alıyor. Arka yüzünde dönemin Maliye Nazırı Abdurrahman Nafiz'in mührü bulunmakta. Taş baskı yöntemiyle 134x197 milimetre ebadında basılan paranın kağıdı ise bugünkü paralara göre oldukça incedir."

"TARİHİMİZE AİT BELGEYE ULAŞMANIN GURURUNU YAŞIYORUM"

Koleksiyoncular ve nümizmatik bilimi açısında çok önemli olan parayı kamuoyuyla paylaşmanın mutluluğunu ve gururunu yaşadığını dile getiren Doğan, şöyle dedi:

"Bugüne kadar 'Para ve Madalya' adıyla 11 kitap yayımladım. Titiz araştırmalar sayesinde tüm kitaplarımda çok nadir ya da ilk kez gün yüzüne çıkartılmış niteliği olan parçalara yer verdim. Geçen yıl da varlığı arşivlerdeki kayıtlar sayesinde bilinen Sultan Abdülmecid tarafından 1849'da bastırılan ancak bugüne basılı hali, kalıbı ve görseli dahi ulaşmayan 5. emisyon kağıt 500 kuruşu ortaya çıkartıp, kamuoyuyla paylaşmıştım. Bu iki para da 'ünik' niteliktedir. Yani her ikisi de dünyada tektir."

Her iki paranın izini yıllardır sürdüğünü ve bunun için büyük bir çaba harcadığını ifade eden Doğan, "Bu yaptığımı sadece bir iş olarak görmüyorum, bunu tarihe ve kültür hayatımıza karşı büyük bir sorumluluk olarak da görüyorum. Bunun için yıllardır gösterdiğim çabaların karşılığını almanın mutluluğunu, tarihimize ait bir belgeye ulaşmanın da gururunu yaşıyorum." ifadelerini kullandı. (AA)