Osmanlı Genelkurmayı'nın Arşivlerine Göre 18 Mart

Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bülent Özdemir, Osmanlı Genelkurmayı'nın arşivlerine göre, Çanakkale Savaşları'nın 18 Mart günü, 7 saat devam eden ve 16 zırhlı ile çok sayıda kruvazör, torpido tarafından denizden gerçekleştirilen saldırının savunmadakilere verebildiği zararın, 4 subay ve 40 asker şehit, 70 yaralı ile 8 topun hasar görmesi şeklinde olduğunu söyledi.

Özdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osmanlı Genelkurmay arşivlerine bakıldığında Çanakkale Savaşları'yla ilgili daha detaylı ve gerçekçi bilgilere ulaşılabildiğini belirterek, bu arşivlerden edindiği bilgiler doğrultusunda Çanakkale Savaşları'nı anlatan bir kitap yazdığını kaydetti.

Arşivlere göre özellikle 18 Mart günü yaşananların dikkati çekici olduğunu ve o anı yaşamışcasına duygulandırdığını anlatan Özdemir, şöyle devam etti:

"Asırların ve devirlerin hazırladığı ihtiraslar ve ekonomik kıskançlıklar bombası Saraybosna'dan atılan bir kurşunla birdenbire patladı ve insanlık tarihinin, yaratılıştan beri bir benzerini kaydetmediği bir umumi kavgaya sebep oldu. Savaşa girilirken ne Milli Meclis'in görüşü ve ne de ileri gelenlerin ve uzmanların fikri soruldu. Bundan dolayı denilebilir ki, Osmanlı milleti, dünya savaşına sürüklendi, adeta atıldı. Bununla beraber, bu anormal ve karmaşık başlangıca rağmen, ordumuzun bu dünya savaşında gösterdiği kahramanlık harikaları dünyaca kabul edilmiştir."

2 Ocak 1915'de Rusya'nın İngiltere'ye müracaatı üzerine en mühim hedef olarak Çanakkale Boğazı'nın seçildiğini ifade eden Özdemir, birkaç ay zarfında 150 bin kişilik bir kuvvetin hazırlanması mümkün olmadığından Çanakkale'nin sadece denizden zorlanmasına karar verildiğini kaydetti.

İngiltere'nin, donanmanın bu işte yalnız başına başarılı olacağını garanti ettiğini vurgulayan Özdemir, "Boğazı zorlamak için İngilizler 14 ve Fransızlar 4 zırhlı tayin ve ek olarak birçok torpil arama gemileri, uçak ve hastane gemileri, denizaltı tahsis ettiler. Donanmaya yardım etmek üzere bir Fransız tümeniyle bir İngiliz deniz tümeni de hazırlandı ve yaklaşık 30 bin kişi, 9 Mart 1915'de Mondros limanına gönderildi" dedi.

19 Şubat 1915 sabahı boğaz karşısına gelen 12 savaş gemisinin girişteki dört tabyayı önce uzaktan bombardımana başladığını ve mesafe dolayısıyla bunlara yalnız Orhaniye ile Ertuğrul tabyalarının karşılık verebildiğini anlatan Özdemir, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Düşmanın bu ilk bombardımanı akşam 17.20'ye kadar tam sekiz saat devam etti. 25 Şubat'ta on zırhlıdan oluşan bir donanma tekrar boğaz karşısına gelerek 7,5 saat kadar aynı tabyaları bombardıman etti. Bu iki bombardıman sonucunda, girişteki dört tabyanın tüm topları harap edildi, bir cephanelik havaya uçuruldu, savunmadaki 14 asker şehit edildi ve 18 asker yaralandı. Düşman, giriş tabyalarının yıkılmasından sonra 17 Mart'a kadar bütün çalışmasını, boğaz girişindeki bataryaları yıkmaya, torpilleri kaldırmaya ve en son da merkez tabyalarını düşürmeye yöneltti. 7-8 Mart'ta, ilk defa olarak büyük zırhlılarını boğaza soktu ve merkez tabyalarını bombardıman etti. Fakat bataryalarımızın her gün bir başka gizli mevziden ateş etmesi düşmanı şaşırttı ve gördüğü karşılık üzerine bir sonuç elde edemeyerek geriye çekildi."

-"Çanakkale geçilmez" dedirten 18 Mart günü...-

Düşman kuvvetlerin 18 Mart'ta tüm donanmasını boğaza sokarak son darbeyi vurmaya ve zorla geçmeye karar verdiğini vurgulayan Özdemir, "18 Mart sabahı saat 11.00'de 6 İngiliz zırhlısıyla 5 torpido, savaş düzeninde boğazdan içeriye girdi ve bir müddet sonra da bunları dört Fransız zırhlısı takip etti. Yenişehir önünde bekleyen 6 İngiliz zırhlısı da saat 13.15'de boğaza doğru ilerledi. Savaşın vaziyeti, öğleden sonra saat 14.00'de pek buhranlı bir şekil aldı. Çanakkale ve Kilitbahir kasabaları ateşler içinde, bütün telefon hatları kesildi, tabyalarla haberleşme kaybedildi" diye konuştu.

Özdemir, topların bir kısmının tahrip edildiğini ve bazılarının toprağa gömüldüğünü, iş göremez hale geldiğini anlatarak, şunları kaydetti:

"Tam bu sıralarda, Erenköy önünde bir düşman torpidosu aldığı tam isabetle battı. Bunu müteakip Bouvet zırhlısı da bir torpile çarparak battı. Bundan sonra da Fransız zırhlıları geriye çekildi ve onun yerine sonradan gelen 6 İngiliz zırhlısı savaş düzenine girdi ve ilerledi. Boğaz girişinden epeyce ilerlemiş olan Irresistible zırhlısı da öğleden sonra saat 16.30'da yana yattı ve ona doğru giden Ocean zırhlısı da aynı akıbete uğradı. İtilaf donanması, sakatlanmış olan Irresistible ve Ocean zırhlılarını bırakarak boğazdan çıktı ve bu iki gemi de gece yarısına doğru boğazda battı."

18 Mart günü son saldırının yaklaşık 7 saat devam ettiğini belirten Özdemir, "16 zırhlı ile çok sayıda kruvazör, torpido tarafından gerçekleştirilen bu saldırının savunmadakilere verebildiği zarar, 4 subay ve 40 asker şehit, 70 yaralı ile 8 topun zarar görmesi, bazı cephanelik ve kışlaların yıkılmasıyla, Çanakkale ve Kilitbahir'in kısmen yanması şeklindedir. Aynı gün düşman tarafın 3 zırhlı ve 2 torpidosu battı, 3 zırhlısı ağır hasar gördü" dedi.

-Güçlü geldiler, geçemediler, ağır hasar gördüler-

Özdemir, Çanakkale Deniz Savaşları'nda düşman kuvvetlerinin 6 savaş gemisi ve 1 destroyerin battığını, 3 savaş gemisi ve 1 savaş kruvazörünün ağır hasar aldığını, 8 denizaltısının kaybolduğunu dile getirerek, "O dönemde Osmanlı'nın sahip olduğu çeşitli mayınlar ve tabyalardı. İtilaf devletleri ise 31 savaş gemisi, 3'ü savaş toplam 24 kruvazör, 25 destroyer, 8 monitor, 14 denizaltıyla geldiler" ifadelerini kullandı.

Çanakkale'ye güçlü geldiklerini, geçemediklerini ve ağır hasar gördüklerini anlatan Özdemir, "Osmanlı, Çanakkale Savaşları'nda 55 bin 127'si şehit toplam 251 bin 309 kayıp verirken, İngiltere ve Fransa'nın toplam kaybı 331 bin oldu" diye konuştu.