Osmanlı ordusu Sarıkamış'ta, genç subayların yetersizliğinin kurbanı oldu

Kafkas Üniversitesi (KAÜ) Tarih Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Oktay Kızılkaya, 1915’te Sarıkamış’ta yaşanan üzücü olayları, o dönemde Osmanlı ordusundaki genç subayların yetersizliğine bağladı.
Dr. Kızlkaya, Enver Paşa’nın savaş deneyiminin olmadığına dikkat çekerek, Makedonya’daki çetecilik haricinde bir muharebede bulunmadığını iddia etti. Kızılkaya, “Enver Paşa çeteciliği ile ünlüdür. Sarıkamış Harekatı başladığında Hasan İzzet Paşa, Enver Paşa’ya; 'Bahar gelsin harekatı öğle yapalım. Bu mevsimde harekat yapılmaz, bahar geldiğinde elimizdeki bu mevcut kuvvetle Rusları yenilgiye uğratırız' uyarısını dikkate almadı. Yaşı çok genç olan Enver Paşa aynı zamanda Harp Okulu'ndan hocası olan Hasan İzzet Paşa'yı dinlemez ve hatta onu tehdit eder. İşin garibi kış ayları olmasına rağmen askerimizin üzerinde doğru düzgün bot ve elbise de yoktur. İstanbul’dan gönderilen 3 gemi de 10 Rus savaş gemisi tarafından pusuya düşürülüp batırılıyor. Bu duruma rağmen ordu hücuma geçmeye kalkışıyor. Bu hücuma kalkış maalesef hezimetle sonuçlanıyor.” dedi.
Dr. Kızılkaya, bir Alman generalinin Sarıkamış Harekatı için, 'Eğer dünya tarihinde bir ordu ehliyetsiz bir kumandanın elinde olursa, sonuç ne olura örnek olacak savaş, Sarıkamış Harekatıdır’ dediğini hatırlatarak, şöyle konuştu: "Ehliyetsiz ve yetersiz subaylar vasıtası ile Osmanlı ordusu Sarıkamış’ta başarısız oldu. Mart veya nisan gibi taarruza kalkıldığında bölgedeki Rus ordusunu çok rahat bir şekilde geçebilirdi. O mevsimde böyle bir savaşın olamayacağını herkesin bildiği aşikârdır. 22 Aralık’ta verilen taarruz emri ile başlayan savaşın 3. gününde cephaneyi nakletmekte kullanılan hayvanların ihtiyacı olan yem miktarının 80 bin ton, mevcut yem ise bin 250 tondu. Bu durun karşısında hayvanlar gıdasız kalıp dondu. Buna bağlı olarak da askere iaşe desteği sağlanamadı. Gıdası tükenerek zayıf düşen askerler de karşılaştıkları kar ve tipi ile donanarak hayatlarını kaybetti."

BARDIZ YÖNÜNDEN GELEN 300 ASKER RUSLARLA GÖĞÜS GÖĞÜSE ÇARPIŞTI
Sarıkamış’a sadece Erzurum’dan gelen 11. Kolordu'ya bağlı 300 kişilik bir birliğin girdiğini hatırlatan Kızılkaya, bu birliğin de mermileri bitinceye kadar ve devamında süngüleri ile göğüs göğüse, arkadan destek gelecek beklentisi ile çarpıştığını ve şehit düştüklerine dikkat çekti.
Sarıkamış Harekatı'nda bölgede Osmanlı ordusunun mevcudunun 200 bin civarında olduğunu, bu mevcudun geri kıtalar dışında 120 bininin taarruza geçtiğini kaydeden Kızılkaya, konuşmasını şu şekilde tamamladı: "Taarruz eden 120 bin askerden geriye 13 bin askerimiz dönebildi. 60 bin askerimiz donarak veya diğer sebeplerden şehit düştü. Donmamak için çevre köylere dağılarak ahırlarda kalmak zorunda kalan askerler de Rus ileri harekatında bilahare esir alındı. Burada ilk defa kar gören askerlerimiz de perişan vaziyette dağıldı.