Osmanlı'dan Kalan Güneş Saati Amasya Müzesi'nde Sergileniyor

FATİH MEHMET KÜRKÇÜ - Bölgedeki en zengin müzelerden Amasya Müzesi'nde sergilenen Osmanlı dönemine ait güneş saati dikkati çekiyor. Amasya Müze Müdürü Müdürü Celal Özdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, müze bahçesinde sergilenen güneş saatinin, şekil bakımından nadir bir eser olduğunu söyledi. Sergiledikleri güneş saatinin özelliğinin şeklinden kaynaklandığını vurgulayan Özdemir, "Birçok güneş saati var ancak envanterimizde kayıtlı güneş saati, şekil açısından dünyada tek, nadir bir eser. Bu nadirliği bizim 'meşe kozalağı' dediğimiz formatta olmasından kaynaklanıyor. Bu formattan dolayı ünik bir eser" dedi. Üç kaidesi olan konik şekilli güneş saatinin çam kozalağı formunda mermerden yapıldığını belirten Özdemir, eserin Sultan II. Bayezid Külliyesi bahçesinde bulunan "muvakkithane" denilen namaz ve ezan saatlerinin ayarlandığı binanın önünde yer aldığını, 1936 yılında meydana gelen deprem ile Orduevi bahçesine götürüldüğünü, daha sonra da 2006 yılında müze bahçesine nakledildiğini anlattı. Özdemir, Osmanlı döneminden kalan güneş saatinin müzelerinde, ziyaretçilerin en çok ilgisini çeken parçalardan biri olduğunu vurguladı. Güneş saatinin çalışma prensibi hakkında da bilgi veren Özdemir, şunları kaydetti: "Konik gövdenin yarısı 11 saatlik zaman dilimlerini gösteren kabartmaların beş tanesinin içine yarım saatleri gösteren uzun kanallı oyuklar açılmış, konik saat gövdenin diğer yarısı boş. Çünkü boş olan bu kısım günün güneşsiz akşam ve gece bölümlerine denk gelmekte. Konik şeklindeki gövdenin üst kısmına bir metal çubuk yerleştirilmiştir. Milin gölgesinin hareketine göre zamanın ölçülmesine çalışılmış. Güneş saatleri, güneş ışınlarının hareketlerine göre özel olarak hazırlanmıştır. İslamiyet'te ibadetler güneşin konumu ve doğuşu ile zamanla sıkı sıkıya bağlıdır. Osmanlı döneminde muvakkithaneler olarak bilinen zamanı belirleme daireleri açılmış ve coğrafi koordinatlara göre bütün bir sene namaz vakitlerinin hesaplanması için de muvakkit denilen kişiler belirlenmiştir."