Osmanlı'nın Son Yıllarından Beri Fayton Üretiyorlar

VEDAT YÜCEBAŞ - Bursa'da yaşayan Babik ailesinin bireyleri, Osmanlı döneminin son yıllarından itibaren fayton üretimiyle geçimini sağlıyor. Özellikle İstanbul'un adalarında kullanılan bu araçların son yıllarda nostaljik unsurlardan dolayı daha fazla tercih edilmesi, ailenin bu işi yapan son bireyini memnun ediyor. Osmangazi ilçesindeki Sıcaksu mevkisinde yer alan atölyesinde fayton imalatıyla uğraşan Mustafa Babik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de artık geleneksel fayton üretimi yapan eski ustaların kalmadığını söyledi. Dedesinin, Osmanlı döneminin son yıllarında başladığı fayton üretimini babası ve amcasının sürdüğünü, bu işin onlardan da kendisine intikal ettiğini belirten Babik, çok sevdiği mesleğini sağlığı el verdiğince devam ettirmek niyetinde olduğunu anlattı. Fayton imalatının çok ince bir işçilik gerektirdiğini, sadece tekerleğinde 24 parça kullanıldığını dile getiren Babik, mesleği üç kuşaktır sürdürdüklerini ifade etti. Babik, motorlu taşıtların yaygınlaşmaya başlamasıyla faytona ilginin azaldığını bildirerek, günümüzde sadece İstanbul'un adalarında ulaşımın bu araçlarla sağlandığını anımsattı. Her ne kadar ulaşımda kullanılmasa da faytonun nostaljik bir özelliği bulunduğuna değinen Babik, "Son yıllarda faytona ilgi arttı. Tarihi ve turistik bölgelerdeki belediyeler, yerli ve yabancı turistlere nostalji yaşatmak adına fayton durakları kurmaya başladı. Bazı yörelerde sünnet ve düğün arabaları genellikle fayton oluyor. Bu da bizi sevindiriyor" dedi. Eskiden kağnılardan sonra ulaşımda faytonun kullanıldığını söyleyen Babik, bunların, otomobilin motorsuz versiyonu olduğuna işaret etti. Faytonların, özellikle Osmanlı döneminde ve Cumhuriyet'in de ilk yıllarında yaygın olduğunu aktaran Babik, şöyle konuştu: "Faytonun imalatı kadar boyası ve süslemesi de çok önemli. Geçmiş dönemde faytonların renk ve desenleri, yöreye göre değişirdi. O dönemde faytonun rengi ve desenine göre ustasının kim olduğu bile bilinirdi. Faytonun boyasını ve desenlerini yapanlar bir yerine imzalarını da atarmış. Hatta bazı ustalar çırakları mesleğe merak sarsın diye çıraklarının ismini de yazarmış. Ben de boya ve desene imalat kadar özen gösteriyorum. Boya ve desen yapmayı amcamdan öğrendim. Dedem, amcamı boya ve desen konusunda yetiştirmişti."