BİZE ULAŞIN
Ötüken şehri yüksek tepeler üzerinde yer alır. Çevresinde bulunan nehir ve dağlar ise bölgenin yüksek güvenliğe sahip olmasında etkilidir. Tarihte dünyanın merkezi olarak kabul edilen ve kutsal görülen Ötüken şehri, büyük devletlere başkentlik yapmıştır. Bunun yanı Moğolcada şehrin ismi Etügen, Otogen ve İdugen olarak da geçmektedir. Orhun Nehri kaynaklarının bulunduğu Ötüken, Göktürk Devleti’ne de başkentlik yapmıştır. Geleneksel Türk inanışlarında Ötüken bölgesi önemli bir yere sahiptir.
Ötüken, Moğolistan ve Rusya sınırları içerisinde yer alır. Orhun Nehri kaynakları yakınında olması dikkat çeker. Bölgede bulunan dağlar ve tepeler, tarihte birçok Türk devleti tarafından, mühimmat depolamak amacıyla kullanılmıştır. Hunlar, Göktürkler ve Uygurlar gibi toplumlar, Ötüken’in kutsal şehir olduğuna inanmıştır.
Çince kaynaklarda ise Ötüken kelimesi, “U-te-kien” olarak geçmektedir. Bölge günümüze kadar adını korumasıyla dikkat çeker. Ayrıca tarihte kurulan ve sınırları genişleyen birçok Türk devleti, başkentini Ötüken’e taşımıştır. Ötüken ormanları ise bölgede kurulan devletlerin, güvenlik amaçlı sığındıkları bölge olmasıyla ön plana çıkar.
Ötüken şehri günümüzde, Moğolistan ve Rusya ülkelerinin sınırları içinde kalmıştır. Türk devletleri tarafından coğrafi ve stratejik konumu sebebiyle başkent olarak kullanılmıştır. Çin kaynaklarında, destanlarda veya yazıtlarda sıkça anlatılan Ötüken, Göktürk Devleti zamanında büyük önem kazanmıştır. Göktürkler, Uygurlar ve Kırgızlara uzun süre başkentlik yapmıştır.
Ötüken, Orta Asya’da yaşayan toplumlar tarafından tarih boyunca kötülüklere karşı sığınılacak liman olarak görülmüştür. Günümüzde Moğolistan ülkesine seyahat ederek Ötüken’i görmek ve tarihi alanlarda döneme ait eserleri görmek mümkündür.
Eski Türklerin geleneksel inancının Tengricilik olması Ötüken’in Türkler için önemli olmasında etkilidir. Tengricilikte toprağa “Ötüken” ismi verilmiştir. Şehir ismini de buradan almıştır. Önemli kararların alındığı ve tarihe yön veren Ötüken için Türkler, adaklar adamış ve kurbanlar kesmiştir. Gür ve geniş ağaçlarla kaplı Ötüken Ormanı ise Orta Asya’da yaşamış Türk toplumları tarafından kutsal mekân olarak kabul edilmiştir. Ayrıca bölgede kurulan devletler, Ötüken’in tanrıya en yakın olan bölge olduğuna inanarak şehri başkent ilan etmişlerdir.
Ötüken'in coğrafi konumu ve iklim koşulları da başkent olarak seçilmesinde etkili olmuştur. Dağlarla çevrili olması, bölgede yaşayan devletlerin Çin baskısından korunmalarını sağlamıştır. Şehrin çevresi gür orman ağaçlarıyla kaplıdır. Manevi açıdan değerli görülmesi de bölgede kurulan büyük devletlerin Ötüken’i başkent olarak seçmesine katkı sağlamıştır.
Ötüken şehri Türk tarihinin kökeni açısından önemli merkezlerden birisidir. Ötüken şehri haritada, Moğolistan ve Rusya sınırları içinde kalan bölgedir. Ötüken şehri, Orta Asya bölgesi haritasında yer alır. İki ülke sınırları içinde bulunan Ötüken’i görmek için Moğolistan’a seyahat etmek gerekir. Bölgeye ulaşım sonrası orman ve dağlarla çevreli bölgeyi gezerek Türk kültürüne yerinde tanıklık etmek mümkündür. Ayrıca harita uygulamaları veya fiziki dünya haritalarını inceleyerek Orta Asya bölgesinde Ötüken’i kolayca bulabilirsiniz.
Türklerin yeryüzünde var olduğu ve dünyaya yayıldığı bölge olarak kabul edilen Ötüken şehri, Rusya ve Moğolistan sınırları içerisindedir. Ötüken Dağı ise Moğolistan ülkesinin Zavhan ilinde bulunur. Orta Asya’da kurulan ilk Türk devletleri, Ötüken Dağı’nın “Nama” adında koruyucuya sahip olduğuna inanmışlardır. Orman ve nehirlerle kaplı bölgeyi görmek için Moğolistan ülkesini ziyaret etmek gerekir. Türklerin yanı sıra birçok Moğol devleti de Ötüken’i başkent olarak kullanmıştır.
Ötüken şehrinin öne çıkan özellikleri şu şekilde sıralanır:
Dağ çukurunda kurulmuş şehir olarak öne çıkan Ötüken’in şimdiki adı günümüzde de aynı şekildedir. Moğolistan sınırları içinde yer alan Ötüken bölümü ise “Otgon Bölgesi” olarak da adlandırılmıştır. Bu bölge, Zavhan ve Aymak sınırları içerisinde yer alır. Ötüken’in Orta Asya’da en yaşanılabilir bölge olması ve doğal kaynakların bolca bulunması, tarihteki Türkler ve Moğollar tarafından başkent olarak kullanılmasını sağlamıştır. Bölgede bulunan Kurban Tamır, Orhun ve Tamır ırmaklarını görmek için Moğolistan’ı ziyaret edebilir, Türklerin ana yurdunu ve tarihi yazıtları inceleyebilirsiniz.
Hangay Dağı ve Tamır Irmağı arasında kalan Ötüken tarihi boyunca Göktürklere, Hunlara ve Uygurlara başkentlik yapmıştır. Şehrin en önemli gelişme dönemi ise Göktürk Devleti zamanıdır. Ayrıca bölge, Çin’e taarruz eden devletlerin, mühimmat ve üs kaynağı merkezini oluşturmuştur. Etrafının dağlar ve ormanlarla kaplı olması, başkent olarak seçilmesinde etkilidir. Otgon Tenger Dağı civarında bulunan kent, dönemin geleneksel Türk inanışına göre kutsal kabul edilmiştir. Bunun yanı sıra bölgede bol otların ve sulama alanlarının olması, hayvancılık faaliyetlerinin gelişmesine katkı sağlamıştır.
