Özbek lider ABD senatosu'nda ifade verdi
WASHINGTON (İHA) - Özbekler'in muhalif lideri Muhammed Salih Amerikan Dirksen Senato Binası'nda Özbekistan'da yaşanan son krizle ilgili bir oturumda tanık olarak dinlendi.
ABD yönetiminin davetlisi olarak Washington'da yönetim yetkilileriyle temaslarda bulunan Salih hakkındaki "Teröristlerle işbirliği yaptığı" iddialarına da açıklık getirdi. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği ABD Komisyonu tarafından düzenlenen oturuma Amerikalı Senatör Şam Brownback başkanlık yaptı. Geçtiğimiz Mayıs ayında Andican'da meydana gelen ve onlarca kişinin hükümet güçleri tarafından açılan ateşte hayatını kaybettiği olaylarla ilgili ifade veren Salih, bu olayların Özbekistan Devlet Başkanı İslam Kerimov tarafından halka mesaj vermek üzere bizzat emredildiğini söyledi.
Kerimov'un diktatörlük rejimi ile Özbek halkını bastırmaya çalıştığını belirten Salih Kerimov'un kendi otoritesini sarsacak her kişiyi terörist olmakla suçlayıp hapse attırdığını söyledi. Özbekistan'da İslamcı bir hareketin halk tarafından destek görmediğini ve bu hareketi savunan bazı radikallerin ise halk tarafından dışlandığına dikkat çeken Salih, Kerimov'un bu bahaneyi sadece iktidarda kalmak için kullandığını belirtti. ABD yönetiminden Özbek muhalifinin yasallaştırılması için destek isteyen Salih, demokrat muhalif liderlerin güvenlice Özbekistan'a dönebilmelerini talep etti. Özbekistan'da özgür ve demokratik genel seçimlerin yapılması gerektiğini söyleyen Salih, genç liderlerin onunun açılması gerektiğine işaret etti.
Özbekistan'daki ABD askeri üssünün varlığının Özbek halkına psikolojik olarak güven verdiğini ancak gerektiğinde ABD askeri varlığının Özbekistan'da çekilmesi gerekliliğinin de baş gösterebileceğini söyleyen Salih, "Bana göre Özbekistan'daki ABD askeri varlığı ve Özbek hükümetine siyasi yollardan baskı kurulması aynı anda yürütülmeli, ancak bu her zaman mümkün olmayabilir. Bu durumda ABD uzun vadede Özbek ve Amerikan halklarının çıkarını düşünmeli ve askeri varlığını Özbekistan'dan çekme yoluna gitmeli" diye konuştu.
Salih, Özbek lider Kerimov'a siyasi ve ekonomik yaptırımlar uygulanması gerektiğini ancak Özbekistan'ın tamamen dış dünyadan izole olmasına yol açacak bir durumun yaratılmamasının önemini vurguladı.
Helsinki Komisyonu olarak da bilinen Komisyonun oturumunda önce Özbekçe ardından Rusça konuşan Salih, teröristlerle işbirliği içinde olduğu iddialarını reddetti. ABD'li senatör Brownback'un bu konudaki sorusuna yazılı bir açıklama ile yanıt veren Salih, Özbekistan'dan sürüldüğü 90'lı yıllarda çeşitli muhalif gruplarla bir araya geldiğini kabul edeceğini ancak bu gruplara her hangi bir destek sağladığı iddialarını reddettiğini söyledi. 1999 Taşkent bombalı saldırı olayıyla da alakasının olmadığını açıklayan Salih , bu davada kendisi aleyhine ifade veren Zeyneddin Aşkarov adlı Özbekistan İslami Hareket Örgütü (IMÜ) üyesi şahısın ifadesini Özbek İçişleri Bakanı Zakır Almatov'un zoruyla verdiğini daha sonradan kabul ettiğini belirtti.
Salih, oğlu Temur'un da iddia edildiği üzere Afganistan'daki Taliban kamplarında asla eğitime tabii tutulmadığını söyleyerek "Oğlum Afganistan'a hayatında gitmemiştir. İddia edildiği günlerde oğlum ve ben İstanbul'da idik" diye konuştu. IMU lideri Takdir Yuldaş ile çekilmiş fotoğrafının 1996 yılında çekildiğini ve bu tarihte IMU adlı bir örgütün hayata geçirilmemiş olduğunu belirten Salih, Yuldaş'in gerçek kimliğini görünce kendisinden derhal uzaklaşmış olduğunu da söyledi. Salih, zamanın Çeçenistan Devlet Başkanı Zelimhan Yardarbiyev ile çekilmiş resmi sorulduğunda ise bu resmin Yardarbiyev, Türkiye'ye resmi ziyarette bulunduğu sırada çekildiğini ifade etti.
