Özel hava yollarından ekonomiye katkı
ANKARA (İHA) - Türkiye Özel Sektör Havacılık İşletmeleri Derneği (TÖSHİD) Genel Başkan Kaptan Pilot Tuncay Doğaner, 2003 yılında özel havayolları vasıtasıyla Türkiye gelen turistlerden 2 milyar 800 milyon dolar civarında bir döviz girdisi sağlanıldığını söyledi.
TÖSHİD Başkanı Doğaner özel havacılık işletmeleri ile ilgili yaptığı açıklamada, özel havayollarının 80 uçak ile hizmet verdiğini ve yolcu kapasitesinin yıllık 11 milyon 600 bin yolcu olduğunu ifade etti. Türkiye pazarında özel havayolu yapılanmasının 1980'li yılarda başladığını hatırlatan Doğaner, o süreden günümüze kadar özel hava yolu yapılanmasının hızla geliştiğini söyledi. Doğaner, "Pazar payımız yüzde 50'ler oranında artmıştır. Bu pazarın büyümesine büyük katkı sağladık" dedi. Özel havayollarının Türk ekonomisine büyük katkılar sağladığını açıklayan Doğaner, pilot, kabin görevlisi, teknik ve diğer alanlarda yeni istihdam alanları meydana getirdiğini ve TOSHİD üyesi özel havayollarında 3 bin 285 kişiye iş imkanı sağlandığını işaret etti. TÖSHİD Başkanı Doğaner, "Ayrıca özel hava yolları hadling işletmeleri, terminal işletmeleri, ve genel havacılık işletmeleri çerçevesinde 11 bin 600 kişiye iş imkanı oluşturdu" şeklinde konuştu.
Özel hava yollarının Türkiye ekonomisine katkısının en önemli ayağını ülkemize taşıdığı turistler olduğunu belirten Doğaner, 2002 yılı verilerine göre özel hava yollarının Türkiye'ye taşıdığı yolcu sayısının 3 milyon 900 bin turist, 2003 yılında ise 4 milyon turist olduğunu ifade etti. Doğaner, "DPT verilerine göre bir turistin ortalama harcaması 700 dolardır. 2003 yılında özel havayolları vasıtasıyla Türkiye gelen turistler 2 milyar 800 milyon dolar civarında bir döviz girdisi sağlandı. Ayrıca havayolları, terminal, hadling, hava taksi ve genel havacılık işletmeleri gibi çeşitli alanlarda ekonomik hareketlilik meydana getirdi. Bunun Türkiye ekonomisine katkısının 1 milyar 900 milyon dolar olmuştur. Yani, özel hava yolları ekonomiye toplam 4 milyar 700 milyon dolar katkı sağladı. Bunun dışında Türkiye gelen turistlerden yolcu başına 15 dolar servis ücreti alınıyor. Bu da ülkemize 58 milyon 500 bin dolar bir döviz girdisi sağlıyor" diye konuştu. Doğaner, "Özel hava yollarında çalışan personel başına 171 bin dolarlık bir ciro elde edilmiş oluyor" dedi. Doğaner, özel hava yollarının sağladığı istihdamın yanı sıra çalışanlar kanalıyla devlete SSK, işsizlik primi ve gelir vergisi ödemesi yaptığını ve bu çerçevede devlete 40 milyon 100 bin dolar vergi ve pirim katkısında bulunduklarını açıkladı. Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC)'nin 2004 yılı içerisinde Türkiye seyahat sektörünün 32 milyar dolar bir ciro gerçekleştireceğinin belirttiğini hatırlatan Doğaner, "2 milyar 900 milyon dolarlık yeni yatırım imkanı oluşturulacak ve GSMH'ya 11 milyar 700 milyon dolarlık katkı sağlayacak" dedi. Özel hava yollarının sorunlarının başında iç hat uçuşlarında uygulanan KDV oranın yüksekliği olduğunu belirten TÖSHİD Genel Başkanı Doğaner, sorunlarla ilgili olarak da şunları söyledi:
"KDV oranın yüksekliği bilet fiyatlarına yük getirmektedir. KDV'siz gelire ilişkin giderler üzerinden alınan KDV ek gider meydana getiriyor ve bu da maliyetlerimizi artırıyor. Motor bakım rezervleri kanunen kabul edilmeyen gider sayılmakta ve vergilendirilmektedir. Yakıt bedeli üzerinden alınan devlet royalty'leri maliyeti artırıyor. Bazı havalimanlarındaki uçuş güvenliğine yönelik altyapı eksikliği sorun meydana getirmektedir. Özel terminal işletmelerinin imtiyaz hakları korunmamaktadır. Charter karekterli terminallerde ölü saatlerin değerlendirilmesine yönelik dinamik tarife eksikliği. DHMİ ücret tarifelerinin yüksekliğinin getirdiği ek maliyetler, DHMİ ücret tarifelerinde Hava Meydanları kategorizasyon çalışmalarında, kendi hizmetlerini gören B grubu ruhsat sahiplerinin payı düşülmeden hacim değerlendirmesi yapıldığından, bazı meydanlardan A grubu ruhsata sahip şirketlerin maliyetleri yükselmektedir".
