Özel ipuçlarıyla sigara nasıl bırakılır?
Son yıllarda artık rüzgâr tersten esiyor; sigara içmek ‘out’, dumansız hava ‘in’. Asıl önemli olan bırakma kararını alabilmek. Bu kararı almış olanların işini kolaylaştıracak ipuçları veriyoruz..
Son yıllarda artık rüzgâr tersten esiyor; sigara içmek ‘out’, dumansız hava ‘in’. Asıl önemli olan bırakma kararını alabilmek. Bu kararı almış olanların işini kolaylaştıracak ipuçları veriyoruz..
Bazen geleceğe dair karanlık senaryolar karabasan gibi üzerimize geldiğinde, etrafımızı saran karamsar havayı dağıtmak için bizi umutlandıran olayları düşünmeye çalışırız. Sağlık konusunda böyle aydınlık gelişmelerin başında tüm dünyayı saran sigarayı yaşamdan silme akımları geliyor
Hemen hemen tüm ülkeler, devlet politikası olarak sigaraya karşı mevzilenmiş durumda ellerinden geleni yapmaya çalışıyor. Artık 'cool' olan ağızdan sarkan sigara ya da havaya savrulan dumanı değil, sağlıkla gülümseyen beyaz dişler.
Yaşamın her alanında olduğu gibi burada da ikiyüzlülük açıkça görülebiliyor; bir taraftan devlet, sigaranın toplu alanlarda içilmesini yasaklıyor diğer taraftan tütün üretiminden ve sigaraya bindirdiği vergiden devasa boyutlarda gelir elde ediyor. Fakat bu hal bile benim umudumu korumama engel olmuyor çünkü daha '70'lerde dünyada ve Türkiye'de rahatça afyon ekilip işlenebilirken artık adını anmak bile yasak.
Ben sigara içen herkesin kafasında sigarayı bırakmak olduğunu biliyorum. Kimi 'o gün artık bugündür' kararını vermiş ve uygulama yoluna girmişken kimisi ise hâlâ önünde zamanı olduğunu düşünüyor.
Buna karşın ihmale gelmeyecek kadar büyük bir çoğunluğun sigarayı bırakmak üzere karar aldığına ama başarılı olamayacakları endişesiyle uygulamaya koyamayı ertelediklerine eminim. Onlara öncelikle şunu söylemeliyim; en önemli zorluk o kararı almakta, siz bunu yaptıysanız zaten yolun yarısını geçmişsiniz demektir.
İşte size yolunuzun kalanını kolaylaştırmak üzere bazı ipuçları...
Neden sigarayı bırakmak istediğinizi iyi bilin
Sadece arkadaşınız bırakıyorken bırakmak ya da "sigara sağlığa zararlıdır" lafı gibi herkesin tekrarladığı sebeplerle karar alıp harekete geçmek, size sigaradan kurtulmak için yeterli motivasyonu sağlamayacaktır.
Daha işe başlarken ailenizi ve çocuklarınızı sigaranın zararlarından korumak, kanserden uzak durmak ya da erken yaşlanmayı engellemek gibi daha kuvvetli iddialarla başlayın. Sigarayı bırakmayı gözünüzde büyütmeyin ama hafife de almayın. Unutmayın, nikotinin ve katranın her dozu kuvvetli bir zehirdir.
Bıraktığınız ilk günde 'bu iş bitti,' deyip sonra hayal kırıklığına uğramayın
Nikotin bağımlılığı hem kimyasal hem psikolojik hem de sosyal bölümleri olan kuvvetli bir bağımlıktır ve kurtulmak için uğraşmak gerekir. Bu süreç boyunca alabileceğiniz her yardımı istemekten çekinmeyin çünkü sigara savaşına yalınkılıç girenlerin yüzde 95'i sigaraya geri dönmekte.
Sigarayı bırakmada size yardımcı olacak ilaçları doktorunuza danışın
Son yıllarda geliştirilen ilaçlarla beyindeki nikotine bağımlı alanları düzeltmek ve sigarayı bıraktıktan sonraki eksiklik belirtilerini yok etmek mümkün. Bunun yanında sigara içmeye çalışsanız bile eskisi gibi zevk de almayacaksınız. Doktorunuzla birlikte uygulayacağınız bu tedavi yöntemi sigarayı bırakma şansınızı katlayarak artıracaktır.
En iyi sonuç psikolojik destekle alınıyor
En ideali, ihtiyaç duyduğunuz anda yanınızda profesyonel bir destek bulabilmek çünkü sigaraya geri dönüşlerin çoğu aniden ortaya çıkan bir strese dayanamayıp 'bir tane içsem bir şey olmaz' diye başlıyor.
Kısa bir süre bu hisse direnebilse dahi, insanlar çoğunlukla zayıflıklarına teslim oluyor. O kısa direnme süresinde yanlarında bulabilecekleri bir destek, belki de başarının en önemli anahtarı. Yüz yüze bireysel ya da grup tedavileri ve ihtiyaç olduğunda ulaşabilecekleri bir yardım eli, ilaç tedavisiyle birlikte uygulandığında başarı oranı çok yüksek.
Her şeyin altından tek başınıza kalkmaya çalışmayın
Sigarayı bıraktığınız ilk andan itibaren ailenize ve çevrenizdekilere sigarayı bıraktığınızı söyleyin. Dostlarınızın desteğiyle cesaretiniz artacak ve kararınızı çevrenize açıklamış olmanın sorumluluğuyla bu yolda taviz vermeden ilerleme gücünü kendinizde bulacaksınız.
Günlük sıkıntılarla başa çıkmanın başka yolunu bulun
İnsanların çoğu stresle başa çıkmada sigarayı önemli bir araç olarak kullanma alışkanlığında. Sigarayı bırakır bırakmaz yeni bir yol bulmak gerek sıkıntıları idarede. Tespih çekmekten müzik dinlemeye, yoga yapmaktan sakız çiğnemeye kullanılabilecek her yöntem sigaradan kurtulmada bir adımdır.
Sigarayı hatırlatanlardan uzak durun
Kimileri kahveyi sigarasız içemez, bazısı ise içki masasında fabrika bacası kesilir. Uzun yıllar büyük bir seremoni ile içilen sigara gün içinde başka seremonilerle sıkı bağlar oluşturmakta.
Sigara içilmeden yemek bitmemekte, o duman üflenmeden hüzün dağılmamakta ya da karşılıklı sigara ikram edilmedikçe sohbetler başlamamakta. Bu bağlantıyı koparmak ve sigara olmadan da yaşamın zevklerinden tat alabilmek; işte sigaradan kurtulma yolunda asıl meydan okuma burada.
Evinizi sigaradan temizleyin
Karar verir vermez evdeki bütün sigaraları, kül tabaklarını ve çakmakları atın. Sakın 'Belki tekrar başlarım' diye bir kenara kaldırmayın, başlarsınız. Sigara kokusunun sindiği tüm giyisileri yıkayın, halıları ve perdeleri temizletin.
Tekrar tekrar denemeye çekinmeyin
Sigarayı tamamen bırakan birçok kişi daha önce defalarca deneyip başarısız olmuştur. Başarısızlık sizi yıldırmasın, her denemeyi yeni tecrübeler edinmek için bir fırsat olarak kullanın.
Sizi nelerin yoldan çıkardığını iyi analiz edip gelecek denemenizde onlardan kaçınmayı prensip olarak koyun. Tekrar denemeye karar verdiğinizde o ay içinde bir günü "bırakma günü" olarak belirleyin.
Hareket edin
Fiziksel egzersiz nikotinin eksiklik belirtilerinin ortaya çıkışını azaltır. Düzenli spor yapmanın yanında canınız sigara çektiğinde spor ayakkabılarını giyip şöyle bir yürüyüşe çıkmak fayda verir. Bahçede ayrık otlarını temizlemek bile sigara içmekten daha hayırlıdır, hem bahçenizin hem de sizin sağlığınız kurtulur.
Sebze-meyve yeyin
Sigarayı bırakırken kilo almayacağım diye bir de diyet yapmak geri teper. Diyet yerine daha çok sebze-meyve yemeye özen gösterin. Yapılan bir araştırma sebze ve meyve yemenin sigaranın tadının kötü hissedilmesine sebep olduğunu ortaya koyuyor. Böylece nikotin eksikliği ile mücadeleniz daha kolaylaşır ve iyi beslenerek sağlıklı yaşama bir adım daha yaklaşmış olursunuz.
Kendinizi ödüllendirin
Sağlığınızın yanında sigarayı bırakmakla yılda tasarruf edeceğiniz binlerce lirayı düşünün ve o paranın bir kısmıyla bu işin sonunda kendinize hoşunuza gidecek bir ödül koyun.
Asıl kazancınızı aklınızdan hiç çıkarmayın
Para bir yana, asıl kazancınız sağlığınız olacaktır. Daha sigarayı bırakmanızın üzerinden 20 dakika geçmeden kalp hızınız yavaşlamaya başlayacak, tansiyonunuz normale doğru inecektir. İlk gün içinde kanınızdaki oksijen ve karbon monoksit oranı normal değerlere gelecek ve kalp krizi geçirme riskiniz azalmaya başlayacaktır.
Uzun dönemde ise kalp damar hastalıkları, inme, akciğer kanseri, mesane kanseri tehdidi de düşecektir.
