Osmanlı Devleti'nin ilk padişahı olan Osman Gazi'nin iki eşi vardı. Osman Gazi'den sonra tahta geçen Orhan Gazi'nin annesi olan Malhun Hâtûn, Anadolu Selçuklu Veziri Ömer Abdülaziz Bey’in kızıydı.
Osmanlı Devleti'nin ilk padişahı olan Osman Gazi'nin iki eşi vardı. Osman Gazi'den sonra tahta geçen Orhan Gazi'nin annesi olan Malhun Hâtûn, Anadolu Selçuklu Veziri Ömer Abdülaziz Bey’in kızıydı.
Padişah 1. Murad'ın annesi olan Nilüfer Hâtûn, Orhan Gazi'nin ilk eşiydi. Yarhisar Tekfuru Aydos'un kızı ve Şehzade Kasım’ın annesiydi. Eski adı Holofiro'yken, Osmanlı Padişahı'yla evlendirilince Nilüfer adını aldı.
Orhan Gazi'nin diğer üç eşinden ikisi de diğer büyük devletlerle diplomatik ilişkilerin geliştirilmesi için evlendiği imparator kızlarıydı.
Asporça Hâtûn, dönemin Bizans İmparatoru’nun kızı ve Şehzade İbrahim’in Fatma Hâtûn’un annesi, Theodora Hâtûn, Şehzade Hâlil’in annesi ve imparator kızı, Eftandise Hâtûn ise Mahmud Âlp’in kızıydı.
Murad Hüdavendigar'ın ilk eşi, Gülçiçek Hâtûn, Sultan Yıldırım Bayezid’in ve Yahşi Bey’in annesiydi. 1. Murad da diplomatik ilişkileri güçlendirmek için evlilik yapma yoluna gitti.
Marya Thamara Hâtûn, Bulgar Kralı’nın kızı, Paşa Melek Hâtûn Kızıl Murad Bey’in kızı, Fûl-Dâne Hâtûn Candaroğulları'ndan bir beyin kızı, Fûl-Dâne Hâtûn ise Bulgar Beyi'nin kızıydı.
Yıldırım Bayezid'in, birer şehzade annesi olan ilk işi eşinin adları bilinmezken, Kanuni Sultan Süleyman'a kadar son nikah kıyan padişah olduğu biliniyor. Sebebi ise, 1402'de yapılan Ankara Savaşı'nı kaybetmesi ve eşinin düşmanlar tarafından kaçırılması.
Bayezid'in eşlerinden Angelina Hâtûn, Şehzâde Musa’nın annesiydi. Angelina, aynı zamanda, ikinci kocası Fernán González de Contreras ile María García de Segovia’nın oğlu Diego González de Contreras olan Bizans Prensesi'ydi.
Toprak almak karşılığında evlendiği Devlet Şah Hâtûn ise, Germiyanoğlu Süleyman Şah’ın kızı; Mustafa Çelebi'nin de annesiydi. Bayezid'in beşinci eşi Devlet Hâtûn, Mevlânâ Celâleddin-î Rûm-î’in oğlu Sultan Veled’in kızı Mutahhara Hâtûn'un soyundan gelen...
Germiyanoğlu II. Yakup Bey’in kızı; bir sonraki padişah Çelebi Mehmedin de annesiydi. Diğer dört eşi de beyliklerin ve diğer devletlerin önde gelen ailelerinin kızlarıydı. Hafsa Hâtûn, Aydınoğulları Beyliği’nden İsa Bey’in kızı; Sultan Hâtûn...
Dulkadiroğulları Beyliği’nin altıncı hükümdarı olan Süleyman Bey’in kızı; Mileva (Olivera Lazarević Despina) Hâtûn, Sırbistan Kralı Lazar Hrebelyanoviç’ın kızı; Maria Hâtûn ise İkinci kocası Payo Gómez de Sotomayor olan Macar Kontu János’un kızıydı.
Fetret Dönemi'nden sonra Padişah olan Çelebi Mehmed'in ilk eşi, Şeh-zade Kumru Hâtûn, Amasyalı bir Paşa'nın torunuydu. Padişah 2. Murad'ın annesi Emine Hâtûn da, Dulkadiroğulları Beyliği’nin beşinci hükümdarı olan Nasıreddin Mehmed Bey’in kızıydı.
İkinci Murad'ın eşlerinden Âlime Hâtûn, Dulkadiroğulları Beyliği'nden gelirken, Yeni Hâtûn, Amasyalı Mahmud Bey’in kızıydı. Tacünnisa Hatice Halime Hâtûn ise, Candaroğlu İsfendiyar Bey’in kızıydı.
Fatih Sultan Mehmed'in annesi olan Hüma Hâtûn'un devşirme olduğu öne sürülmüştür. Sebep olarak da o dönemlerde din değiştiren kişilere çoğunlukla Abdullah isminin verilmesi ve Hüma Hâtûn'un babasının adının Abdullah olması gösterilir.
Batı kaynaklarında Fatih Sultan Mehmed'in annesinin Fransız asıllı bir Yahudi olan Ester Stella olduğu kayıtlıdır. Fatih çocukken ölmüştür ve Fatih'i Mara Despina yetiştirmiştir.
Diğer eşleri ise Çiçek Hâtûn (Türkmen Beyi kızı), Helene Hâtûn (Mora Despotu Demetrus’un kızı), evlilikleri kısa süren Anna Hâtûn (Trabzon İmparatoru’nun kızı) ve Bizans prenseslerinden Alexias Hâtûn'dur.
Hükümdarlığı döneminde Osmanlı devletinin sakin bir dönem geçirdiği 2. Bayezid'in 8 eşi olmuştu. Nigar Hâtûn'un 3 çocuğu olmuş, bunlardan Şehzade Korkut, büyük bir başarıyla sürdürdüğü taht savaşının en sonunda Yavuz Selim'e yenik düşmüştür.
Şirin Hâtûn, Gülruh Hâtûn, Bülbül Hâtûn, Hüsnüşah Hâtûn ve Ferahşad Hâtûn'dan sonra gelen Gülbahar Hâtûn, devletin 9. hükümdarı olan Yavuz Sultan Selim'in annesidir. 2. Bayezid'in son eşi ise Ayşe Hâtûn'dur.
Ömrü savaşlarda geçen Yavuz Sultan Selim'in ise yalnızca iki eşi oldu. Ayşe Hâtûn, Mengli Giray’ın kızıydı ve iki kız çocuk dünyaya getirdi. Ayşe Hafsa (Hâfize) Valide Sultan ise, Kanuni Sultan Süleyman, Hatice, Fatma ve Hafsa Sultanların annesidir.
Ömrü savaşlarda geçen Yavuz Sultan Selim'in ise yalnızca iki eşi oldu. Ayşe Hâtûn, Mengli Giray’ın kızıydı ve iki kız çocuk dünyaya getirdi. Ayşe Hafsa (Hâfize) Valide Sultan ise, Kanuni Sultan Süleyman, Hatice, Fatma ve Hafsa Sultanların annesidir.
Kanuni Sultan Süleyman'ın nikah kıydığı ve uzun yıllar boyunca bağlı kaldığı Hürrem Haseki Sultan ise, Şehzade Mehmed, Bayezid, Cihangir, Mihrimah Sultan ve Padişah II. Selim'in annesiydi. Valide Sultan olabilmek için hayatı boyunca savaş veren...
Hürrem Sultan, Kanuni'nin ölümünden 4 yıl önce hayatını kaybetti... Kanuni'nin yine cariyelerin arasından seçtiği diğer iki eşinden de birer oğlu oldu. Gülfem Hâtûn, Şehzade Murad’ın; Fûl-Dâne Hâtûn ise Şehzade Mahmud’un annesiydi.
Afife Nûr-Banû Valide Sultan, 2. Selim'in tek eşiydi. III. Murat’ın annesi ve Venedik Dükü Sebastiano Venier’in kardeşi olan..
Kiklad Takım Adaları’na ait Páros adası Lordlarından Nicolò Venier ile Violanta Baffo’nun Cecilia adındaki kızı, korsanlar tarafından kaçırılarak hareme hediye edildi.
Hürrem Sultan'la iyi ilişkiler kuran adını Nurbanu olarak değiştiren Cecilia, 2. Selim'in ölümünün ardından Valide Sultan konumuna yükseldi ve Safiye Sultan'la haremde güç uzun yıllar güç savaşları yaşadı.
3. Murad'ın ilk eşi Safiye Valide Sultan, Venedikli meşhur şair senatör Zorzi (Giorgio) Baffo'nun akrabası, ve İyonya Takım Adaları’na ait Korfu adasının Venedikli valisinin Sofia Baffo ismindeki kızıydı.
Osmanlı Donanması tarafından kaçırılarak Nurbanu Sultan'a hediye edilen Sofia, güzelliği ve zekasıyla 3. Murad'ı etkileyerek Haseki oldu.
Sultan 3. Mehmed'in annesi olan Safiye Sultan, hem eşinin hem de oğlunun ölümünün ardından uzun yıllar Harem'in en güçlü kadınıydı. 3. Murad'ın diğer eşleri ise Medine'de bir vakfı olan Şems-i Ruhsar Haseki, Şah-i Huban Haseki ve Naz-perver Haseki'ydi.