Loren Cordion tarafından ilk kez kaleme alınan Paleo diyeti kitabı, ülkemizde Prof. Dr. Ahmet Aydın kaleminden “Taş Devri Diyeti” olarak dilimize çevrilmiştir. Paleo diyet programı ile beslenme programı oluşturulduğunda hazır gıdalardan uzak durmalı, olabildiğince doğal besinler ile beslenmeniz gerekir. Paleo diyeti örnek menü listesi tüketilmesi ve tüketilmemesi gereken besin gruplarından oluşturulur. Protein kaynağı olan et ve et ürünlerini serbest olarak tüketebileceğiniz gibi süt ve süt ürünlerinin tüketmeniz yasaktır. Bunun yanı sıra sebze ve meyve tüketimi serbesttir. Tahıl grubundan olan besinleri tüketmemeniz gerekir. Paleo diyetinde yasaklı besin grubu ise 3 beyaz olarak bilinen tuz, şeker ve undur.
Paleolitik Çağ'daki insanların beslenme şeklinden esinlenen Paleo diyet programı, mağara adamı diyeti, avcı ve toplayıcı diyeti olarak da adlandırılır. Milattan önce 10 bin yıl öncesine kadar devam eden arkeolojik bir çağı tanımlayan bu çağda insanoğlu, küçük gruplar hâlinde yaşamlarını sürdürüyordu. Avcılık, toplayıcılık, balıkçılık yaparak beslenen insanlar, sebze kökleri, hayvan eti, balık, meyve ve sebze gibi gıdalar ile besleniyordu. Oldukça uzun süre devam eden Paleolitik dönemde çeşitli icatlarla beslenme programları değişikliğe uğradı. Günümüzde ise hızla kilo vermek isteyen kişilerin uyguladığı paleolitik diyetin kökeni tarih öncesi zamanlara dayanır. Paleo diyetini eski çağda insanların beslendikleri gıdalar oluştur. Kilo vermenin yanı sıra bir yaşam felsefesi olarak kullanılan paleo diyeti doğal bir beslenme programıdır.
Fazla kiloları ile problemi olan kişiler, kanser ile mücadele eden hastalar, diyabet hastaları, kalp hastaları, yaşlılar ve sporcular gibi toplumun genelini oluşturan gruplar bu diyeti tercih eder. Diyette yüksek protein ve düşük karbonhidratlı besinlere yer verilir. Çeşitliliği sınırlı olan gıda seçeneklerine sahip olan paleo diyeti yemek tarifleri ile öğünlerinizi çeşitlendirebilirsiniz. Paleo diyeti yemek tarifleri genellikle haşlama ve ızgara usulü yapılan yemeklerdir. Ev yapımı çorba, haşlama ya da ızgara et gibi yemekler tercih edilir.
Acıktıkça yenilmesi prensibine dayanan Paleo diyet programında öğün sayısının üçten fazla olmaması çok önemlidir. Ara öğünlerde yağlı tohumlara yer verilir. Diyette düzenli olarak güneşlenmeye ve D vitamini alımına önem verilir. Kuru baklagilleri 2 gün suda beklettikten sonra en az 4 defa suyu değiştirilerek tüketilmelidir. Sonrasında pişirilen baklagillerin haftada 2 kez tüketilmesi önerilir. Güçlü antioksidan etkisi ile soğan ve sarımsak paleo diyetinde önemli bir yere sahiptir. Düzenli egzersiz ve yürüyüş programı oluşturulması günde en az 6-8 saat uyku tavsiye edilir. Böylece metabolizmanın hızlandırılması amaçlanır.
Sucuk, salam gibi işlenmiş tüm etlerin diyet programından çıkarılması gerekir. Hazır et suyu tabletler, soslar gibi hazır gıdalara diyet listesinde yer verilmez. Tüm hayvansal yağlar ve tereyağ serbest olarak kullanılır. Paleo diyet programı içinde bitkisel kaynaklı olarak sadece zeytinyağına yer verilir. Ayçiçeği yağı ve mısır özü yağı diyet içinde yasaklılar listesindedir. Meşrubat, gazlı içecekler ve alkol kesinlikle listeye eklenmez. Kahve ve siyah çay tüketimi de önerilmez. Modern dünyada uygulaması zor görünse de diyeti yaşam şekli hâline getirerek, sağlıklı beslenme kuralları benimsenebilir.
Paleo diyetinin sonuçlarına tam olarak ulaşılmış bir araştırma henüz bulunmuyor. Ancak paleo diyeti zararları düşünüldüğünde beslenme düzenine göre ilerleyen dönemlerde çeşitli sağlık problemleri yaşanabilir. Bu diyet programında süt ve süt ürünlerinin tüketilmemesi önerilir. Bu durum özellikle kalsiyum mineralinin ve D vitamininin eksikliğinin yaşanmasına neden olabilir. Tahıl ürünleri de tüketilemediği için özellikle B grubu vitaminlerinin yetersizliği gibi durumlarla karşılaşılabilir. Beslenmede posa yeterli miktarda alınmaz. Posalı besinlerin yeterli tüketilmemesi, vitamin ve mineralden uzak beslenmeden kaynaklı kemik hastalıkları, diş çürümesi, karaciğer yağlanması gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Paleo diyeti yapan kişilerde genellikle yorgunluk, halsizlik, dikkatsizlik, ağız kokusu, sindirim sistemi gibi sorunlar görülür.
Paleo diyeti listesi örneğinden yardım alabilirsiniz ancak, uygulamaya başlamadan önce mutlaka bir uzman kontrolünden geçmeli, bu doğrultuda diyetinize başlamanız gerekir. Paleo diyeti örnek menü listesi:
Kahvaltı:
Ara öğün:
10 tane fındık ve 2 tane kuru kayısı
Öğlen:
Ara öğün:
Akşam:
Gece: