"Paranın yabancı damatları" raporu

ANKARA (İHA) - Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından hazırlanan rapora göre, Türkiye'de bankacılık sektörü yabancıların eline geçiyor. 13 yabancı bankanın faaliyet gösterdiği Türkiye'de, sektördeki yabancı payı, Şubat 2006 itibariyle yüzde 28.3'e çıktı.

ATO'nun "Paranın Yabancı Damatları" raporuna göre, vitrindeki bankaların satılması ve bankacılık sektöründeki yabancı payının, borsada satın aldıkları hisselerle birlikte yüzde 50'yi bulacağı hesaplanıyor. Sermaye Piyasası Kurulu ise "Önlem alınmazsa yabancı payı yüzde 90'a çıkar" uyarısında bulunuyor. Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı bankalar şunlar:

"ABN Amro Bank (Hollanda), Banca Di Roma, Bank Mellat, Habib Bank, JP Morgan Chase, Societe Generale, WestLB AG, Arap-Türk Bankası, Bank Europa, Citibank, Deutsche Bank, HSCB, Fortis Bank ve Calyon Bank."

Yabancı bankaların, Türk bankalarına ilgisi 2005 yılında arttı. Fransız BNP Paribas, TEB Mali Yatırımlar'ın yüzde 42 hissesini 182 milyon dolara satın alırken, Dışbank'ın yüzde 89.3'ü Fortis'e satıldı. Yapı Kredi Bankası'nın yüzde 57.4'ü UniCredito-Koç ortaklığı olan Koç Finansal Hizmetler'e devredildi. Doğuş Holding, Garanti Bankası'nın yüzde 25.5 hissesini ve 182 adet kurucu payını toplam 1 milyar 805 milyon 500 bin dolara General Electric Capital Corporation'a sattı. Son olarak Finansbank'ın yüzde 46'sı 2.760 milyon dolara Yunanlılar'a devredildi.

Yabancılarla görüşen veya hisse satışına açık olduğunu duyuran "vitrindeki bankalar"ın son durumu ise şöyle:
"Türkiye'nin en büyük ve en köklü özel sektör bankalarından biri olan Akbank, çoğunluk hisseleri elinde kalmak kaydıyla yabancı sermaye ortaklığına göz kırpıyor. Akbank'ın taliplileri arasında HSBC ve Citibank'ın adı geçiyor. Denizbank'ın taliplileri arasında ise Societe Generale, İntesa, Dexia Bank ve Standart Bank'ın adı geçiyor. Yüzde 52 hissesi için ortak arayan Şekerbank'la EFG Eurobank, Standart Bank, Banca IMI, Societe Generale, Banque Populaire, Atlantique ve Dubai Şeyhi El Maktum ilgileniyor. Stratejik ortaklığa açık olduğunu ancak çoğunluk hisselerini elinde tutacağını açıklayan Oyakbank'ın taliplileri ise Societe Generale ve Dexia Bank. Tekfenbank ve Alternatifbank'ın Alpha Bank ile temasları sürüyor. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun elinde bulunan ve yakında ihaleyle satılacak olan Adabank'a Arap sermayeli bankalar ilgi duyuyor. Tekstilbank'ın satış görüşmeleri de devam ediyor. Vitrindeki özel bankaların yanı sıra Halkbank ve Ziraat Bankası gibi esnafa ve çiftçiye ucuz kaynak sağlayan ve ülkenin gelişimi için son derece önemli işlevler üstlenen kamu bankaları da satılırsa, yabancı bankaların Türk finans sistemi içindeki payı yüzde 70'leri bulacak."

2005'TE YABANCILARIN KARI 2'YE KATLANDI 2005 yılı yabancı bankalar için kar patlamasının yaşandığı bir yıl oldu. Merkez Bankası'nın 2005 yılı raporuna göre, yabancı bankalar geçen yıl sektörün en karlı banka grubu oldu. Yabancı bankaların 2004 yılında 241 milyon YTL olan karı 2005 yılında yüzde 111.6'lık bir artışla 510 milyon YTL'ye fırladı. Aralık 2005'te yabancı bankaların mevduatlarında da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 97 artış oldu. Avrupa Birliği'nin gelişmekte olan ülkelerinde yabancı bankaların sektör içerisindeki payı oldukça yüksek. Örneğin Letonya'da yüzde 48, Macaristan'da yüzde 62.5, Polonya'da yüzde 67.3, Malta'da yüzde 71.8, Litvanya'da yüzde 92.3, Çek Cumhuriyeti'nde yüzde 96.2, Slovakya'da yüzde 92.9, Estonya'da yüzde 98.5 oranında. Gelişmiş AB ülkelerinde ise yabancı bankaların sektördeki payı, gelişmekte olan ülkelere göre düşük. Bu oran, Avusturya ve Yunanistan'da yüzde 20, Fransa'da yüzde 19, Danimarka'da yüzde 17, Hollanda'da yüzde 11, İspanya'da yüzde 10, İtalya'da yüzde 8 ve Almanya'da yüzde 5'tir.

Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Sinan Aygün, yabancı bankaların ulusal bankaları satın almasının endişe verici olduğunu belirterek, "Yabancılar, ulusal bankalarımızı birer birer satın alıyor. Yakında adında TC olan, Türkçe isimli banka kalmayacak" dedi.

Yabancı bankaların sektördeki ağırlığı arttıkça, ulusal bankaların güç kaybettiğini belirten Aygün, "Türkiye'de bulunan bazı yabancı bankalar kendi ülkelerindeki aktif büyüklükleri Türk bankacılık sektöründen daha büyük. Ulusal bankalarımızın bu bankalarla rekabet etmesi mümkün değil" ifadesini kullandı.