BİZE ULAŞIN
Fransız okulları meselesi ile ilgili yeni bir gelişme yaşandı. Türkiye ile Fransa arasındaki okul krizi sürerken Ankara'daki "Charles de Gaulle" ve İstanbul'daki "Pierre Loti" okullarının statüsü çözülemedi. Bu okullar Türkiye'de görev yapan Fransız diplomatlarının çocukları için açılmışken Fransız müfredatına göre eğitim veren bu okullar zaman içerisinde yüzde 90'ı Türk öğrencilerin okuduğu kurumlar halini aldı. 2012 yılında da mesele masaya geldi. MEB, bu okulların Fransız Büyükelçiliğine değil kendilerine bağlanması gerektiğini bildirirken Fransızlar ise harekete geçmedi.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Cumhuriyet’le beraber Lozan Anlaşması’nı imzaladık. Ve Lozan Anlaşması’nda cumhuriyetimizin kurucu kadrolarımızın altına imza attığı Türkiye’de yabancı okullarımız var. On iki tane yabancı okul var. Fransız okulları var. Alman okulları var. İtalyan okulu. Bunlara bir Lozan’da davet ettiğimiz, hiçbir problem çıkartmıyoruz. Onlarla ilgili hiçbir sıkıntımız da yok. Fakat enteresan bir biçimde Fransa bu mektuplarda da olmayan sadece müstemleke ülkelerine yakışan şekilde davranarak Türkiye’de iki tane daha okul açmışlar. Okul burada söylemeyeyim. İki tane okul açmışlar ve bu okula da açarken de biz buraya Fransızları alacağız sadece demiş olmalarına rağmen. Şu an öğrenci sayısı yüzde doksan oranında Türk vatandaşı. Hangi Türk vatandaşları olduğunu tahmin ediyoruz. Yani Fransız okulunda çocuğunu gönderen Türk vatandaşı. Biz çocuklar, bir bizim sistemimizde legal ve on iki yıllık zorunlu eğitim uygulamakla mükellefiz. Dolayısıyla o çok okula giden bir Türk vatandaşı eğer bende kaydı yoksa ben o çocuğu okullaştırmadığım için görevimi yapmıyorum demektir. Ben şimdi diyorum çocuklar nerede? Okulda. Hangi okulda? Bizim kaydımızda yok. Nereye gidiyorlar? O iki Fransız okuluna. Resmi olmadığı için bu çocuklar okullaşmamış gözüküyorlar. Şimdi diyorum ki Fransızlara büyükelçiye söyledim. Ya bu yaptığınız doğru değil. Ben müsteşarken yazmıştım yazıyı. Oyaladılar bizi. Ya evet haklısınız. İşte okula almıyorlar. Okula müfettiş gönderiyoruz. Öğrenci var mı diye bakalım diye almıyorlar. Şimdi siz bir denetleyemezsiniz diyorlar Sonra çocuklar mezun oluyorlar, oradan mezun çocuk. Diplomasının, denkliğini bize getiriyor. Yani vatandaşla beni karşı karşıya getiriyor. Yetmedi bu çocuklar ayrıcalıklı bir pozisyonda YÖS sınavlarına giriyorlar, yabancı öğrenciler için yaptığımız yüksek öğretim kurumu sınavlarına giriyorlar. Yani bir kerede adaletsizlik var orada.
Şimdi diyoruz ki bunlara, gelin konuşalım. İşte geliriz, yarın geleceğiz, öbür gün geleceğiz. İşte şöyle oldu. Büyükelçiyi davet ettik. Geldi. İlk fırsatta çözeceğiz. Ne zaman konuştuk bunu Aralık ayında? İlk fırsatta çözeceğiz demesinin üzerinden yedi sekizinci ay geçti. Hala lütfedip bizi muhatap almıyorlar. Ben de diyorum ki ya kardeşim bak biz müşterideki sömürge sömürdüğünüz ülkeler gibi değiliz. Biz bağımsız ve milli bir devletiz dolayısıyla bizim literatürümüze göre burada eğitim vermek istiyorsanız bizim şartlarımıza göre hareket edeceksiniz. Gelin bu okulları meşru hale getirelim. Bunun karşılığında da sizden biz de Fransa’daki Türk vatandaşları için bazı taleplerimiz olacak. Sen benim oradaki vatandaşlarımızın taleplerini engelle kafana göre hareket et. Ondan sonra da biz resmi yazı gönderdik. Şimdi de büyük köşe yazarlarına yazılar yazdırıyorlar. Öyle saçma sapan bir yazı yazmış ki mesela çok büyük bir gazeteci diyor ki ’Milli Eğitim Bakanı bu okullarda din kültürü dersi veremediği için okulları kapatıyor’. Ahlaksızlık yapmayın. Gerçekten ahlaksızca bir yalan bu.
Şimdi şu vesileyle ben bağımsız Türkiye Cumhuriyeti devletinin ulusal ve uluslararası hukuku korumak adına sorumlu davranan bir Milli Eğitim Bakanı olarak bu okulların biz gerekli adımları attık. Bizim şartlarımıza gelirlerse hayatlarına devam ederler. Gelmezlerse de paşa gönülleri bilir. Biz de gerekli hukuki prosedürü takip ederiz"
Türkiye Gazetesi'nde yer alan habere göre; Bakan Tekin'in restiyle Fransa'ya 'nota' verildi. MEB, “Bu okullar için biz gerekli adımları attık. Bizim şartlarımıza gelirlerse hayatlarına devam ederler. Gelmezlerse de biz de gerekli hukuki prosedürü takip ederiz” dedi.
Fransa’nın Ankara Büyükelçiliği, Dışişleri Bakanlığıyla bir görüşme gerçekleştirdiklerini, MEB ile sürekli iletişim hâlinde olduklarını bildirdi. Büyükelçilik “Talebimizin önümüzdeki günlerde kabul edileceğini ümit ediyoruz” açıklamasını yaptı.
Bakanlık yetkililerinden alınan bilgiye göre Türkiye, bu konuda taviz vermeyecek. Fransız okulları ya diğerleri gibi Milli Eğitim Bakanlığına bağlanacak ya da Türk öğrenci almayacak. İkinci seçenek, mali olarak zora girecekleri için okulların kapanması anlamına geliyor.
Fransa’dan bir heyet, Türkiye’nin kararlılığını görünce krizi görüşmek üzere Ankara’ya gelme kararı aldı. Heyet bugün başkentte olacak.
Eğitim uzmanı İlhan Sevin’e göre “Bakanlık bu süreçte doğru olanı yapıyor ve bu ortamda haklılar. Bu okullar ya kurallara uymalı ya da kapatılmalı.”
Emekli Büyükelçi Uluç Özülker de “Milli Eğitim Bakanlığımız ‘Burada bizim tedrisatımızı paylaşıp sizin de sistemin gerekliliklerini yerine getirerek süreci götürelim’ diyor. Bunun karşılığında gelen cevap ‘Yapamayız’ oluyor. Böyle bir şey mümkün değil. Uluslararası hukukta da böyle bir şey yok. Fransız çocuklarına kendi sistemini uygula ama Türk vatandaşlarına da aynı müfredatını uygulayamazsınız. İtiraz etme hakları da yok. Ediyorlarsa bütün Türk talebelerini iade etmeliler. Okullar sadece Fransızlara açık kalır. O zaman da ayakta duramaz. Çünkü, 30 Fransız öğrenciden aldığı parayla orası dönmez” ikazında bulundu.
Fransa ile Türkiye, yabancı okullar meselesi sebebiyle daha önce de karşı karşıya geldi. 2019 yılında Türkiye, Fransa’da Türk liseleri açmak istedi. Fransız Milli Eğitim Bakanı “Türkiye, İslamcı ideolojinin etkisini getirme arayışında, biz bu tür girişimlerin ilerlememesi için çok dikkatli olacağız. Fransa bu girişimler için açık bir alan olamaz, bu ülkede herkesin uyması gereken cumhuriyet kuralları var” açıklamasıyla karşı çıktı. Dışişleri Bakanlığı, Charles de Gaulle ve Pierre Loti okullarını örnek göstererek “Türkiye’nin, Fransız eğitim sistemiyle uyumlu olarak açmayı öngördüğü okullar için müzakereler esasen Türkiye’deki bu okullarla mütekabiliyet çerçevesinde yürütülmektedir” açıklamasında bulundu. Yani Fransa, Türk okuluna izin vermedi.
Benzer bir kriz 2021 yılında yaşandı. Fransa, Türkçe ve Türk kültürü öğretmenlerine Fransızca dil sınavından B2 alma şartı getirdi. Bu şartı sağlayamayan 40 eğitimci Türkiye’ye dönmek zorunda kaldı. Haftalık 1,5 saatlik Türk kültürü dersleri ortaokul ve liselerde kaldırıldı. YÖK de mütekabiliyet çerçevesinde Fransız öğretmenlere Türkçeden B2 alma şartını koştu.
