Patara Deniz Feneri'nin ışığı Cumhuriyetin 100. yılında yanacak

SÜLEYMAN ELÇİN - Roma İmparatoru Neron'un Patara'ya prestij eseri olarak yaptırdığı ve restorasyon kapsamında yeniden inşası titizlikle sürdürülen 2 bin yıllık antik deniz fenerinde ışık, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunun 100. yılının kutlanacağı 2023'te yanacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2020'yi Patara yılı ilan etmesinin ardından 2 bin yılık deniz fenerinin ışığının yüzyıllar sonra yeniden yanması için başlatılan çalışmalar sürüyor.

Doğal afetler sonucu yıkılan 26 metre uzunluğundaki deniz fenerine ait 2 bin 595 orijinal yapı taşı, bölgedeki arkeolojik kazılar sonucu gün yüzüne çıkarıldı. Hazırlanan projenin ardından burada bulunan taşlar, bölgede kurulan "taş hastanesi"nde cerrah titizliğiyle elden geçirildi.

Yıkıntıdan çıkarılan taşların restorasyon uzmanları tarafından tek tek 3 boyutlu modellemeleri yapıldı. Taşlar, deprem simülasyonuna yönelik 3D optik tarama ile statik ve güçlendirme malzemesi konulacak kırık ve çatlak bölgelerin yerlerinin belirlenmesi için ultrason taramasından geçirildi. Fenerin 6 metre yüksekliğindeki podyumunun hazırlanmasının ardından vinçler yardımıyla kaldırılan taşlarla kule yükselmeye başladı.

- Yazıt ve yunus kabartması kuleye yerleştirildi

Antik kentteki 6 bölümden oluşan kulenin yeniden inşasında yüzde 50'lik bölüm tamamlandı. Bölümleri birbirinden ayıran, hem görsel açıdan hem de statik bakımından önem taşıyan taş sırası olan kasnaklardan üçüncüsü yerine konuldu. Bu kasnakta yer alan İmparator Neron'un, fenerin yapım tarihi ve hangi vali tarafından inşa ettirildiğini anlatan ifadelerinin yer aldığı yazıt ile Yunus kabartması da yerine yerleştirildi.

İmparator Neron'un "Ben imparator Neron. Bu feneri denizcilerin selameti için yaptım." ifadesinin yer aldığı yazıt ile Yunus kabartmasının konulduğu anları AA ekibi görüntüledi.

- "Kule dünyada örnek gösterilecek bir restorasyonla yükseliyor"

Patara Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Havva İşkan Işık, AA muhabirine, kulenin dünyada örnek gösterilecek bir restorasyonla yükseldiğini söyledi.

Çok önemli, prestijli, tarihin derinliklerinden bugüne ulaşan bir yapıyı olması gerektiği gibi yeniden insanlığa kazandırmayı amaçladıklarını belirten Işık, şunları dile getirdi:

"Ülkemin geleceğinde Patara Deniz Feneri'nin önemli bir yeri olacağına inanıyorum. Kumun altından deniz fenerinin 3 bine yakın taşını tek tek çıkartan insan olarak bu yapı ile müthiş bir gönül bağım var. Fener yükseldikçe bir evladı büyütür gibi hissediyorum. Fenerin ışığı Cumhuriyetimizin 100. yılında yeniden yanacak. Yazıtında olduğu gibi bu feneri, ülkemizin, dünyanın selametli günleri için insanlığa teslim etmiş olacağız."

- "Türkiye için bir simge yapı olacak"

İmparator Neron gibi Roma İmparatorluğu'nun en tanınmış isimlerinden birinin Patara'da sonsuza kadar anılacak olmasının heyecan verici bulduğunu kaydeden Işık, "Bu fener Türk bilim insanlarının aklıyla, fikriyle, çalışmalarıyla ortaya çıkıyor. Ülkenin ekonomik gücünün böylesine bir anıt eseri ayağa kaldırmaya yettiğine olan gücünün göstergesi. Bu kıvanç ve gurur milletimindir." diye konuştu.

Tüm dünyada deniz fenerlerinin özel bir ilgi alanı olduğunu vurgulayan Işık, şöyle devam etti:

"Patara feneriyle ilgili bana her gün farklı ülkelerden mesajlar geliyor. Dünya çok yakından takip ediyor. İspanya'nın La Coruna kentinin ambleminde Patara'daki deniz fenerinden 50 yıl sonra yapılmış deniz feneri bulunuyor. La Coruna'daki o deniz fenerinin 1800'lü yıllarda yapılan restorasyonla dış görüntüsü tamamen değişmiştir. Biz burada kendi taşlarıyla orijinal haliyle ayağa kaldırıyoruz. Türkiye için bir simge yapı olacaktır. Hem Patara'nın hem deniz fenerinin UNESCO'nun kalıcı dünya miras listesinde yer alması için çaba içerisindeyiz ve bunu başaracağımıza inanıyorum."

Roma'nın en tanınan imparatorlarından Neron tarafından MS 54 yılında inşa ettirilen Patara Deniz Feneri'nin 1481'de Rodos depreminde sarsıntının etkisi ve oluşan tsunamiyle yıkıldığı tahmin ediliyor.

​​​​​​​