William Chase İngilitere'nin Herefordshire bölgesinde patates ekip biçen bir çiftçi. 32 yaşında neredeyse iflas edecek haldeyken 48 yaşında multimilyoner olmuş.
Bu süre içinde İngiltere'nin en ünlü cips markalarından Tyrrells'i kurup, en büyük süpermarketlerden biri olan Tesco'ya karşı açtığı davayı da kazanmış.
Şimdi 56 yaşında olan Chase, bu adı taşıyan bir votka markasının da sahibi. Kendi çiftliğinde yetiştirdiği patateslerden üretilen Chase Vodka'nın.
İnsanların başarı hikâyelerini sevdiğine inanan Chase, "Tyrrells ilk kurulduğu andan beri medya benim için hep önemli olmuştur. Süpermarketlerin ezdiği bir girişimciydim ve insanlar ezileni desteklemek istiyor” diyor.
![]()
İflas bayrağı
Chase patates üretimi yapan çiftçi bir aileden gelme. 20 yaşındayken gözü pek bir banka müdürü bulup 200 bin sterlin borç alarak babasının çiftliğini satın almış.
Patates fiyatlarında ani iniş çıkışlar olabildiği için 12 yıl boyunca Chase'in işleri de bir düzelip bir bozulmaya devam etmiş.
DERGİ - En iyi patates kızartması nasıl yapılır?
1992'de aşırı yağış yüzünden patatesi tarlada çürümeye bırakılmış. Chase, "utanç içinde” iflas etmiş.
Birkaç ayını Avustralya'da geçirdikten sonra Herefordshire'a geri gelen Chase yeniden borçlanıp tarlayı icra memurlarından geri satın almış.
Bu defa ekstra para kazanmak için patates ticareti yapmış, çiftçilerden patates satın alıp süpermarketlere satmış.
![]()
Cips üretimi
Maddi olarak belini doğrultmakla birlikte, "dış görünüşü mükemmel” olmayan patatesleri süpermarketlerin geri çevirmesi canını çok sıkıyormuş.
"10 kamyon dolusu patates gönderdiğimde beşi geri geliyordu. Süpermarketlerin biz çiftçilere karşı tutumu çok acı veriyordu” diyor Chase.
DERGİ - Patatesle dünyayı aydınlatmak
Geri gönderilen patateslerin cips üreten firmalar tarafından satın alındığını keşfettiği 2002'de hayatının akışı değişmiş Chase'in.
Daha önce hiç deneyimi olmadığı halde kendi markasını yaratıp cips piyasasına girmeye karar vermiş.
![]()
İngiltere'deki cips üreticilerine tek tek başvurup bu işe nasıl başladıklarını öğrenmek istemiş. Hiçbirinden olumlu yanıt alamayınca ABD'ye gidip Pennsylvania ve Colorado bölgelerindeki fabrikaları dolaşmış.
İngiltere'ye döndüğünde Tyrrells adını taşıyan kendi çiftliğinde aynı adla cips fabrikasını kurmuş ve altı ayda üretime geçmiş.
Hemen yerel basınla ilişki kurup tanıtımını yapmış, cips örnekleriyle birlikte market market dolaşmış.
Yeni arayışlar
"Tyrrells hızla büyüdü ve iyi kâr getirmeye başladı. Dükkanlara paketini 1 sterline satıyordum, onlar da 2 sterline müşteriye satıyordu. Yüzde 35 net kârım oluyordu” diyor Chase.
Ama Tesco'nun patates üreticilerine karşı tutumundan dolayı onlara cips vermemeye kararlıymış.
![]()
Fakat bir gün bir arkadaşından Tesco'nun Tyrrells cipsi sattığını duymuş. Karaborsadan alıyor ve diğer marketlerdeki fiyattan daha düşük bir fiyata satıyorlarmış.
Chase, Tesco'dan bu satışa son vermesini istemiş. Ama reddedilince onlara karşı yaygın bir medya kampanyası başlatmış. Sonunda satışı durdurmuş.
DERGİ - Hangi yemeğe hangi patates?
Tyrrells iyice büyüdüğünde 2008'de 40 milyon sterline satmış şirketi.
Yeni bir iş kurma arayışında olan Chase, Tyrrells'in yeni sahipleri de patateslerini başka üreticiden almaya karar verince tarladaki patateslerden birinci kalite votka üretmeye karar vermiş.
Votkaya geçiş
Artık para sorunu da kalmayan Chase hemen damıtma makinelerini alıp Chase Vodka üretimine başlamış. Bu votkanın şişesi 35 sterline satılıyor.
![]()
Chase, votka işinin cips kadar kârlı olmadığını söylüyor, ama işini severek yapıyor ve daha çok ihracata yönelik üretim yapmayı amaçladığı için dünyayı dolaşıp yeni alıcılar bulmakla uğraşıyor.
DERGİ - İngilizlerin 'fish and chips'i nereden gelme?
Halkla ilişkiler becerisinden hiçbir şey kaybetmemiş olan Chase, yılın belli dönemlerinde dünyanın ünlü barmenlerini çiftliğine davet edip patateslerin nasıl yetiştiğini, votkanın nasıl yapıldığını yerinde gösteriyor.
Şimdilerde cin ve viski üretimine de başlayan Chase, haftada 10 bin şişe içki satıyor.
Chase şuna inanıyor: "Markanızı tanıtmak istiyorsanız insanlara hikâyenizi anlatmanız gerekiyor. Ama gerçekten başarılı olmak için bu işin kanınızda olması lazım.”
Bu makalenin İngilizce aslını BBC Entrepreneurship sayfasında okuyabilirsiniz. Dergideki diğer makalelere buradan ulaşabilirsiniz.
