Pazar Yerleri Uygulaması Değişti

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, pazar yeri uygulamasını tamamen değiştirerek yeni bir dönem başlattı. Artık vergi ve meslek kaydı olmayanlar pazar yerinde tezgah açamayacak, ürün satamayacak.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı "Pazar Yerleri Hakkında Yönetmenliği", Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yönetmenliğe göre, pazar yerleri belediyeler tarafından imar planında belirlenmiş alanlarda kurulacak ve özel pazar yeri açılamayacak. Semt pazarının kurulmasında, tüketici piyasasının büyüklüğü, ulaşım imkanları, semt pazarı sayısı ve bunların birbirlerine yakınlığı ile semt pazarının çevreye, alt yapıya ve trafiğe getireceği yükler ile can ve mal güvenliği riski göz önünde bulundurulacak. Üretici pazarının kurulmasında, yörede yetiştirilen mal miktarı ve çeşidi, üretim sezonu ile üretici ve tüketici talepleri dikkate alınacak. Pazar yerleri, belediyelerce işletilecek ve bu yetki devredilemeyecek. Ancak, pazar yerlerinin işletilmesine ilişkin bazı hizmetler belirli süreli protokoller ile meslek kuruluşları eliyle yürütebilecek.

Pazar yerinde bulunması gereken zorunlu hizmet tesisleri ve özellikleri ise yönetmenlikte şu şekilde geçiyor:

"Pazarcı ve üretici satış yerleri, zabıta bürosu, çöp toplama yeri, elektronik tartılar, hoparlör sistemi, aydınlatma sistemi, güvenlik kamerası ve tuvalet."

İmar planında pazar yeri olarak belirlenen veya belirlenecek alanda Pazar Yeri Kuruluş Komisyonu oluşturulacak. Komisyonda meslek kuruluşları da görev alacak. Yerleşim planının hazırlanmasında; toplam satış yeri sayısının en az yüzde yirmisinin özel satış yeri olarak üreticilere ayrılması ve sebze ve meyveler ile diğer gıda ve ihtiyaç maddelerinin birbirlerini olumsuz etkilemeyecek şekilde ayrı ayrı satışa sunulması hususuna dikkat edilecek. Yönetmenliğe göre satış yeri tahsis edilecek pazarcılarda aranacak şartlar şu şekilde:

"Sebze, meyve ya da belediyece izin verilen diğer gıda veya ihtiyaç maddelerinin satışı ile iştigal etmek, ilgili meslek kuruluşuna kayıtlı olmak, vergi mükellefi olmak, başvuru tarihinden önceki bir yıl içinde belediyece hakkında tahsis iptal kararı verilmemiş olmak, kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmamak."

Satış yeri tahsis edilecek üreticilerden de, "Sebze veya meyve üreticisi olmak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde tutulan ilgili sistemlere kayıtlı olmak, başvuru tarihinden önceki bir yıl içinde belediyece hakkında tahsis iptal kararı verilmemiş olmak, meslek kuruluşuna üye olmak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı sistemlerine kayıtlı olmak" şartları aranıyor.

Tahsis edilen satış yerleri, vefat etme veya iş göremeyecek derecede kaza geçirme, hastalık ya da yaşlılık gibi zaruri hallerde belediye encümeni kararı ile kanuni mirasçılara devredilebilir. Pazarcılarca satışa sunulan sebze ve meyvelere ilişkin bildirim, üreticilerden doğrudan alınan ve bildirim miktarının üzerinde bulunanlar için pazarcılar, diğer kişilerden alınanlar için ise malı satan kişiler tarafından yapılacak. Kap veya ambalajlarından çıkarılarak satışa sunulan sebze ve meyvelere ilişkin künyeler, herkes tarafından kolaylıkla görülebilecek bir şekilde satış yerinin uygun bir yerinde bulundurulacak. Pazar yerlerinde sebze ve meyveler ile belediye encümenince satışına izin verilen diğer gıda ve ihtiyaç maddeleri perakende olarak satılacak. Üreticiler, pazar yerlerinde yalnızca kendi ürettikleri sebze ve meyvelerin satışını yapabilecek. Mallar, gıda güvenilirliğine, kalite ve standardına, teknik ve hijyenik şartlara uygun olarak satışa sunulacak. Satışlarda fiyat etiketi bulundurulacak. Pazar yerlerinde muayeneleri yapılmış olan elektronik tartılar kullanılacak ve pazar yerlerinde özel güvenlik hizmeti verilebilecek.

Belediyeler, üreticilerin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bünyesinde tutulan ilgili sistemlere kaydının, pazarcıların ise vergi mükellefiyetinin ve ilgili meslek kuruluşuna kaydının güncelliğini her yılın nisan ayında kontrol edecek. Bu kontrol işlemi, ilgili kurum veya kuruluşlarla yazışmak suretiyle yapılacak. Belediyece, tahsis sahipleri ile bunların çalıştırdıkları kişilere kimlik kartı verilecek ve bu kişiler verilen kimlik kartlarını yakalarına takacaklar. Tahsis sahipleri ile bunların çalıştırdıkları kişiler, mevsim şartlarına uygun olarak özellikleriyle ilgili meslek kuruluşunun görüşü alınarak belediyelerce belirlenen kıyafeti giyecekler.

Belediyeler, 1 Ocak 2013 tarihine kadar bu yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan yetki alanları içindeki mevcut pazar yerlerinin, belirtilen şartlara sahip olup olmadığını inceleyecek. İnceleme sonucunda mevcut pazar yerlerinin gerekli şartlara sahip olmadığının anlaşılması durumunda; Büyükşehir Belediyesi sınırları ve mücavir alanlar içindeki pazar yerleri 1 Ocak 2017, diğer yerlerdeki pazar yerleri ise 1 Ocak 2016 tarihine kadar ilgili belediyece uygun hale getirilecek. Bu süreler içinde söz konusu düzenlemelere uygun hale getirilemeyen pazar yerleri, ilgili belediye tarafından bir yıl içinde taşınacak ya da kapatılacak.

Belediye encümenleri, 3 ay içerisinde mevcut pazar yerlerinde satılmakta olan mallara ilişkin listeyi belirleyecek.

Pazar yerlerinde kese kağıdı ve poşetlerin malların satışında kullanılma zorunluluğu 1 Ocak 2014 tarihine kadar, elektronik tartı kullanma zorunluluğu 1 Ocak 2015 tarihine kadar, kimlik kartını bulundurma ve kıyafeti giyme zorunluluğu 1 Ocak 2013 tarihine kadar aranmayacak.