Pelvik organ sarkması, kadınlarda çoğunlukla belli bir yaş üstünde ve zor şartlara maruz kalmış bünyelerde görülen bir ya da birden fazla organın sarkması ile meydana gelen bir sorundur. Pelvik taban kasının zayıflamasıyla birlikte mesane, rahim ya da bağırsağın herhangi bir kısmının vajen duvarından sarkmasıyla oluşur.
Pelvik organ sarkması sebepleri arasında yaygın olarak obezite, yaşlılık, zor ve çoklu doğumlar, öksürük krizlerine sebep olan hastalıklar ve ağır yük kaldırmak gibi durumlar vardır. Sık ve yoğun görülen kabızlık da bu probleme yol açabilen etkenlerden biridir.
Pelvik organ sarkmasının kişiye göre değişen çeşitli etkileri ve aşamaları vardır. Hafif organ sarkmalarında yalnızca baskı ve idrar kaçırma gibi problemler olurken, ağır seviye organ sarkmasında cinsel bozukluk, idrar ya da dışkılama sıkıntıları yaygın olarak görülür.
Pelvik organ sarkması belirtileri, çoğunlukla idrar yoluyla kendini gösterir. İdrar kaçırma ya da idrar yaparken zorlanma, yaygın olarak görülen belirtiler arasındadır. Bunun yanında, cinsel ilişki sırasında oluşan şiddetli ağrılar, yoğun bel ağrısı, vajinal kanama ve akıntının çoğalması ve vajinada baskı, şişlik hissetmek organ sarkmasının başlıca belirtileri arasındadır.
Hafif geçirilen organ sarkması durumunda, bu belirtiler arasından yalnızca idrar kaçırma görülebilir. Fakat her idrar kaçırma sorunu pelvik organ sarkmasından kaynaklanmaz. Organ sarkması olup olmadığını anlamanın en etkili belirtisi vajinada hissedilen şişlik ve ele gelen kitle olmasıdır. Bu belirtilerin bir ya da birkaçını yoğun şekilde hissediyor ve artık yaşam kaliteniz düşmeye başlıyorsa doktorunuza danışıp muayene olmalısınız.
Pelvik organ sarkması, kişiye fazlasıyla rahatsızlık veren ve gün içinde yapılan basit hareketleri bile zorlaştıran bir problemdir. Tek organın sarkmasıyla oluşabileceği gibi, çoğunlukla iki ya da üç organın birlikte sarkmasıyla da meydana gelebilir. 3 farklı sarkma çeşidi bulunur;
Üst kompartman sarkması, rahim sarkması olarak da adlandırılır. Rahmin vajinadan sarkıp fıtıklaşması sonucu meydana gelir ve en yaygın görülen sarkma türlerinden biridir. Rahmi alınmış kişilerde, nadiren de olsa vajinal kubbenin sarkması ve aşağı doğru çökmesi de görülebilir.
Rektum olarak adlandırılan kalın bağırsağın alt kısmının şişmesi, vajinaya doğru sarkması ya da dışarı çıkması durumuna arka kompartman sarkması denir. İnce bağırsağın vajinanın arka kısmında şişmesi sonucunda da oluşabilir.
Ön kompartman sarkması ise, diğerlerine benzer olarak mesane ve üretranın vajinadan sarkması ya da fıtıklaşmasıyla meydana gelir. En yaygın görülen pelvik organ sarkması çeşididir. Bu sarkmaların etkileri kişiye göre değişiklik gösterebilir ve hepsi bir arada da yaşanabilir, tek başına da görülebilir. Küçük bir muayene sonrası doktorunuz tarafından kolayca tespit edilir ve basit tedavilerle bile iyileşebilir.
Pelvik organ sarkmasını tedavi etmek için kişiye göre değişiklik gösterecek yöntemler vardır. Hangi yöntemin kullanılacağı tamamen kişinin şikayetlerine ve doktorun inisiyatifine bağlıdır. Cerrahi müdahale yapabileceği gibi, cerrahi olmayan müdahalede de bulunabilir. Başlıca tedavi yöntemleri şunlardır;
Daha önce de belirttiğimiz gibi, tedavinin nasıl olacağı sizin şikayetlerinize, isteklerinize ve hastalığın boyutlarına göre değişiklik gösterir. Çeşitli tip ve seçeneği bulunan pesserler, vajenin iç kısmına takılarak organlara destek sağlar ve sarkmayı engellemeyi amaçlar. Hangi tip pesserin size uygun olduğu doktorunuz tarafından belirlenir. Genelde çeşitli sebeplerle cerrahi müdahale istemeyenler için kullanılır.
Egzersiz yöntemi sarkmanın ilk evrelerinde, pelvik kaslarını kuvvetlendirmek amaçlı uygulanır ve sarkmanın ilerlemesini ciddi ölçüde yavaşlatır. En doğru egzersiz programını doktorunuza danışarak ya da güvenilir kaynaklara başvurarak bulabilirsiniz. İyi bir sonuç almak için zaman, azim ve motivasyona ihtiyacınız olduğunu unutmamalısınız.
Pelvik organ sarkması ameliyatı, genelde son evre sarkmalarda başvurulan bir yöntemdir. Yaşınıza ve cinsel yaşantınıza göre hangi yöntemin uygulanacağını doktorunuzla görüşmeniz gerekir. Vajinal müdahale, düzeltici bir cerrahi operasyondur. Sarkan organların vajen duvarından ayrılarak dikiş ya da meş gibi parçalarla desteklenmesi ve kasların tamir edilmesiyle gerçekleştirilir.
Abdominal müdahale, karından bir kesik yardımıyla girilmesi ve bağırsak ya da vajinanın yine dikişlerle veya meş aparatıyla kuvvetlendirilmesi sonucu uygulanan bir müdahale yöntemidir. Robotik müdahale de tıpkı bu yönteme benzer. Daha küçük bir yara ve dikiş izi olması sebebiyle avantajlı olduğu düşünülür.
Vajinanın kapatılması genelde son başvurulan yöntemdir. Cinsel aktifliği bulunmayan, daha fazla çocuk sahibi olmayı düşünmeyen ya da vücudu düzeltme operasyonuna elverişli olmayan kişilerde tercih edilir. Vajinanın bir dikiş yardımıyla tamamen kapatılmasıyla uygulanır ve organ sarkmasını kalıcı bir şekilde engeller.
Pelvik organ sarkması, nadir istisnalar haricinde hayati bir tehlike taşımaz. Sarkmanın başlangıç evresinde ya da hafif görüldüğü sürece, hayatınızı etkileyecek bir rahatsızlık hissetmiyorsanız tedaviye başvurmanız gerekmeyebilir. Fakat daha fazla ilerlememesi ve hayatınızı etkileyecek duruma gelmemesi için ağır kaldırmaktan, fazla kilolardan ve kabızlıktan sakınmanız gerekir. Evde kendi imkanlarınızla destekleyici egzersizler yapabilirsiniz. Yine de en doğru yaklaşım için doktorunuza başvurmalı ve onun gösterdiği yolda ilerlemelisiniz. Kaliteli ve verimli bir yaşam sürmek için vücudunuza iyi bakmalı ve koruma sağlamalısınız.