Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, ‘Perakende Ticaretin’ düzenlenmesine ilişkin, “Perakende sektörüne yasal düzenleme geliyor. Perakende sektörü beklediği yasasına kavuşuyor” dedi.Gümrük ve Ticaret Bakanı Yazıcı, “Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı”na ilişkin bir açıklama yaptı. Yazıcı, ülkemizde 2000’li yılların başından itibaren hızlı bir gelişim seyri izleyen perakende sektöründe alışveriş merkezi, büyük mağaza ve zincir mağaza sayılarının artışıyla yaşanan dönüşüm sürecinin bir yandan ülke ekonomisine ciddi katkı sağladığını, öte yandan da birtakım ekonomik, sosyal ve çevresel sorunlara neden olduğunu belirtti. Bakan Yazıcı, “İşletmelerin açılışında standardı bulunmayan karmaşık işlemler, ödeme süreleri ve markalaşmada karşılaşılan sıkıntılar ile haksız ticari uygulamalar, bu sorunların önde gelenlerindendir. Ayrıca yaşanan bu süreç, perakende sektöründeki esnaf ve sanatkâr işletmeleri ile küçük ölçekli ticari işletmeler için pazar kaybı ve piyasada tutunma sorunlarını da beraberinde getirmiştir” ifadesini kullandı.Serbest piyasa ve rekabet ilkelerinden vazgeçmeden ve tüketici tercihleri de gözetilerek, yaşanan sorunların giderilmesini ve perakende işletmelerin dengeli bir şekilde büyümesini ve gelişmesini teminen taslağın hazırlandığını kaydeden Yazıcı, şunları kaydetti:“640 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin verdiği görev ve yetki çerçevesinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığımızca ‘Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı’ hazırlanmıştır. Yeni bir bakış açısıyla hazırlanan bu Taslak, organize perakendeciler olarak nitelendirilen alışveriş merkezi, büyük mağaza ve zincir mağazaların yanı sıra, geleneksel perakendeciler olarak tabir edilen esnaf ve sanatkar işletmeleri ile diğer ticari işletmeleri kapsamakta ve sektöre ilişkin temel ilke ve kuralları düzenlemektedir. Taslağın hazırlık aşamasında, kamu kurumları ve meslek kuruluşları ile esnaf ve sanatkar, üretici ve tedarikçi, alışveriş merkezi, büyük mağaza ve zincir mağazaları temsil eden dernek ve federasyonlarla çok sayıda toplantı düzenlenmiş, ayrıca perakende sektörüne yönelik yurtiçi ve yurtdışı uygulamalar incelenmiştir. Ülkemizin 2023 vizyonuna uygun olarak ticaretin kolay ve güvenli bir şekilde yapılmasına ve gelişmesine katkı sağlamasını hedeflediğimiz bu Tasarı, bugün itibariyle ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile sektörün görüşüne açılmıştır. Gelen görüşler doğrultusunda nihai şekli verilecek Tasarı, TBMM’ye sevk edilmek üzere Bakanlar Kuruluna sunulacaktır.”Bakan Yazıcı, tasarı ile gelen yenilikleri şöyle açıkladı:“-Perakende sektöründeki kavram karmaşası giderilecek:Perakende sektöründe sıklıkla kullanılan alışveriş merkezi, büyük mağaza, zincir mağaza, özel markalı ürün, franchise, bayi gibi kavramlar tanımlanarak yasal bir niteliğe kavuşturulacak ve uygulamada yaşanan kavram karmaşasının önüne geçilecektir.-İl düzeyinde stratejik ticari plan hazırlanacak:İller bazında stratejik ticari planlar hazırlanacak ve bu planlar zaman içinde bir nevi perakende sektörünün haritası niteliğine kavuşacaktır. Bu planlarda, ticaret bölgeleri tespit edilecek, bu bölgeler ile sokak, cadde, mahalle ve ilçe bazında azami fayda sağlayacak perakende işletmelerin sayısı ve konusu belirlenecektir. Böylelikle, perakende işletmelerin kuruluş yeri için adeta “ücretsiz bir fizibilite imkânı” sunulacak, bu işletmelerin yanlış yer seçimi sebebiyle kapanmalarının ve muhtemel kaynak israfının önüne geçilmiş olacaktır. Stratejik ticari planlar, esnaf ve sanatkâr işletmeleri ile küçük ölçekli ticari işletmeler için bağlayıcı nitelikte olmayacak, ancak bu planlara uygun işyeri seçiminde bulunmayanlar hiçbir teşvik ve destekten yararlanamayacaktır.-İşyeri açılış izinleri “TEK KAPI”dan alınacak:İşyeri açılış süreçleri kolaylaştırılacak ve bürokrasi azaltılacaktır. Bu kapsamda, Bakanlığımız bünyesinde elektronik ortamda Perakende Bilgi Sistemi (PERBİS) kurulacaktır.Belediyeler veya il özel idarelerinin vereceği izinle açılan ve yalnızca bu izinle kalmayıp pek çok kurum ve kuruluşa ayrı ayrı başvuruda bulunmak zorunda kalan bütün perakende işletmeler, artık bu sistem üzerinden adeta tek bir kapıya başvurarak izinlerini tek elden alacaktır. Basitleştirilen izin süreci ile zaman ve maliyet kaybı önlenecek, sektöre yatırım yapmak isteyen yerli ve yabancı girişimciler teşvik edilmiş olacaktır.-Esnaf ve sanatkârlar malların tedarik ve dağıtımında organize hale gelebilecek:Bakanlığımızın gözetim ve denetiminde, esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları eliyle tedarik ve dağıtım şirketleri kurulabilecektir. Bu sayede, esnaf ve sanatkâr işletmeleri etkin bir organizasyon yapısı altında daha düşük maliyetlerle mal tedarik edebilecekler ve ölçek ekonomilerinden yararlanarak daha rekabetçi fiyatlarla mal ve hizmet sunumu yapabileceklerdir.-Üretici ve tedarikçilerin perakende işletmelerle ilişkileri daha tanımlı hale gelecek:Perakende işletmelerce talep edilen prim ve bedeller kurala bağlanacak, üretici ve tedarikçiden temin edilen malların talebini doğrudan etkilemeyen prim ve bedellerin alınmasının önüne geçilmiş olacaktır. Alım satım işlemleri nedeniyle üretici ve tedarikçilere yapılacak ödemeler, kural olarak 60 gün içinde gerçekleştirilecek; bu süre üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen gıda, temizlik ve kişisel bakım ürünlerinde 20 günü geçemeyecektir. Perakende işletmelerin üretici ve tedarikçilerden temin ederek işyerinde kendi ad veya markasıyla sattığı ürünlerin ambalajında, artık üretici ve tedarikçinin markasına tanınırlığını artıracak şekilde yer verilecektir.-Alışveriş merkezlerinde esnaf ve sanatkâr işletmelerine belirli oranda yer ayrılacak:Esnaf ve sanatkâr işletmelerinin alışveriş merkezlerinde faaliyet gösterebilmelerine imkân sağlanacak, ayrıca kaybolmaya yüz tutmuş mesleklerin yaşatılmasını teminen bu meslek erbabının alışveriş merkezlerinde faaliyet göstermeleri mümkün hale gelebilecektir.-Kampanyalı satışlar kurala bağlanacak:İndirimli ve promosyonlu satış kampanyalarının özellikle süresine ilişkin esaslar belirlenerek, bunlar disiplin altına alınacaktır. Böylelikle, haksız ticari uygulamaların önüne geçilecek ve tüketicilerin doğru bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Tüketiciler, kampanyalı satışları PERBİS veya işletmelerin internet sayfası üzerinden güncel olarak takip edebilecektir."